بحران‌های اقتصادی، تنش‌های سیاسی، نوسان‌های ارزی شدید، ریسک سرمایه‌گذاری، تورم و کاهش قدرت خرید مردم سرمایه‌گذاران خارجی را به خروج از ایران وادار کرده است. خروج دومینووار سرمایه‌گذاران خارجی از ایران طی ماه‌های اخیر از این حقیقت پرده برمی‌دارد که آن‌ها شرایط فعلی اقتصادی و سیاسی در ایران را بیش از هر زمان دیگر، بحرانی ارزیابی کرده‌اند؛ آنچه تا حد زیادی به بازگشت دوباره ترامپ به کاخ سفید ارتباط دارد.

پس از اینکه هلدینگ سعودی صافولا که در بازار روغن خوراکی ایران سهمی بیش از ۵۰ درصد داشت، سرمایه‌اش را به‌طور ناگهانی از ایران خارج کرد و سهمش را به شرکت دیگری داد، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه شرکت اماراتی ماجد الفطیم، سرمایه‌گذار فروشگاه‌های زنجیره‌ای هایپر استار، نیز قصد خروج از ایران را دارد.

این خبر وقتی قوت گرفت که معاون مالی و اقتصادی شهرداری تهران، واگذاری ملک متعلق به فروشگاه‌ زنجیره‌ای هایپراستار در بزرگراه شهید باکری را به بانک شهر تایید کرد و بانک شهر نیز اعلام کرد که این ملک را در ازای بدهی‌هایش می‌گیرد.

در پی انتشار این گزارش، زمزمه‌هایی شنیده شد مبنی بر اینکه شرکت اماراتی ماجد الفطیم قصد خروج کامل سرمایه‌اش از ایران را دارد و هرچند محمدعلی خراسانی، رئیس اتحادیه فروشگاه‌های زنجیره‌ای ایران، خروج این سرمایه‌گذار از ایران را رد کرد، فرشید فرزانگان، رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات متحده عربی، ضمن تایید تلویحی خروج سرمایه‌گذار هایپر استار، در شبکه اجتماعی ایکس نوشت که خروج نشان‌های تجاری خارجی از ایران «زنگ خطری برای اقتصاد» است.

او در ادامه پرسید: «آیا این شرکت‌ها خبرهایی دارند که ما نداریم؟ فضای سیاسی و اقتصادی نامعلوم، صعود نرخ ارز و کاهش قدرت خرید مردم تا چه حد در این تصمیم‌گیری موثر بوده است؟»

روز سه‌شنبه ۲۵ دی‌ماه نیز برخی رسانه‌های داخلی ایران خبر دادند سرمایه‌گذار هلندی که حدود ۳۳ درصد سهام دیجی‌کالا را در اختیار دارد، ایران را ترک می‌کند.

پیش از این، همشهری آنلاین هم از خروج سرمایه‌گذار فروشگاه زنجیره‌ای وی‌وان از ایران خبر داده بود؛ فروشگاهی که بیش از ۱۰۰ شعبه در نقاط مختلف ایران داشت. حسن و حمیده هاشمی، دو سرمایه‌گذار فروشگاه‌های زنجیره‌ای وی‌وان، قبلا به «زیاندهی به دلیل افزایش قیمت کالاها و کاهش قابل‌توجه قدرت خرید مردم» اشاره کرده بودند.

حسین سلاح‌ورزی، فعال عرصه تجارت، در گفت‌و‌گو با روزنامه دنیای اقتصاد، در ارزیابی خروج دو شرکت عربی از بازار ایران در هفته‌های اخیر گفت: «شرکت سعودی صافولا حتی در دوره تشدید تنش میان ایران و عربستان سعودی هم که به بسته‌ شدن سفارت جمهوری اسلامی در عربستان سعودی و همچنین توقف فعالیت سفارت عربستان سعودی در تهران، منتهی شد، به فعالیت ادامه داد. شرکت اماراتی صاحب نشان تجاری هایپراستار نیز پس از دوره تشدید تحریم‌های ایالات‌ متحده و در دوران نخست ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، با وجود همه مشکلات، در ایران باقی‌ ماند؛ بنابراین خروج این دو سرمایه‌گذار بزرگ عرب از ایران در موقعیت کنونی، سوال‌برانگیز می‌شود.»

این فعال اقتصادی افزود: «با توجه به نزدیک شدن به زمان آغاز به کار دوباره دونالد ترامپ در مقام ریاست‌جمهوری ایالات‌ متحده، نگرانی‌ها از خروج دو سرمایه‌گذار بزرگ عربی از ایران تشدید شده‌ است. کمااینکه در دور نخست فعالیت ترامپ در کاخ‌ سفید نیز خروج بسیاری از سرمایه‌گذاران خارجی فعال در ایران را شاهد بودیم.»

به گزارش سایت اقتصاد ۲۴، کوچک‌ شدن سبد مصرفی خانوار‌ها، افت سودآوری، تغییرات مکرر قوانین و مقررات، چالش در تامین زیرساخت‌ها و نیاز‌های اساسی در کنار تحریم‌های بین‌المللی به شرکت‌های چندملیتی سیگنال خروج می‌دهد. در چنین شرایطی، بازگشت دونالد ترامپ به کاخ‌سفید در روز‌های آتی و احتمال سختگیری بیشتر برای همکاری تجاری و اقتصادی با ایران هم از جمله سناریو‌هایی است که می‌توان با استناد به آن، دلیل خروج شرکت‌های خارجی از ایران را معنا کرد.

کارشناسان اقتصادی بر این باورند که این روند می‌تواند روند جذب سرمایه‌های خارجی را تحت تاثیر قرار دهد و نوسان‌های بیشتری در اقتصاد به‌ وجود بیاورد.