کاغذبازی و تشریفات اداری شاید گرفتاری دوران مدرن به نظر برسد، اما باستان‌شناسان می‌گویند این روال هزاران سال است که بخشی از حکومت‌داری بوده است.
شواهد به‌دست‌آمده از بین‌النهرین باستان نشان می‌دهد که سیستم‌های اداری از ۴۰۰۰ سال پیش وجود داشته‌اند.
باستان‌شناسان از موزه بریتانیا و هیئت دولتی آثار باستانی و میراث عراق بیش از ۲۰۰ لوح اداری و حدود ۵۰ نقش مهر استوانه‌ای از مقام‌های اکدی را کشف کرده‌اند، که پایه‌های اولیه دیوان‌سالاری دولتی را روشن می‌کند.
این متون ساختار اداری پیچیده‌ای را نشان می‌دهند که در اداره این تمدن باستان نقش داشته است.
این لوح‌ها بخشی از بایگانی‌های دولتی در محوطه باستانی سومری «گیرسو»، واقع در تلو امروزی، است، هنگامی که این شهر تحت کنترل حکومت اکد بین ۲۳۰۰ تا ۲۱۵۰ پیش از میلاد بود.
اگرچه این متون شاید شاهکارهای بزرگ ادبیات سومری مانند «حماسه گیلگمش» نباشند، سباستین ری، متصدی موزه بریتانیا در بخش بین‌النهرین باستان و مدیر پروژه گیرسو، به روزنامه ایندیپندنت گفت که «با این حال، از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردارند».
او گفت: «این لوح‌ها تمامی جنبه‌های زندگی سومریان را ثبت کرده‌اند و مهم‌تر از همه، افراد واقعی، نام، و مشاغل آنها را ذکر می‌کنند.»
«لوح‌ها و مهرهای جدید شواهد ملموسی از یک شهر سومری و شهروندان تحت حکومت اکد فراهم می‌کنند، حکومتی که حدود یک‌و‌نیم قرن دوام داشت، پیش از آنکه این امپراتوری سقوط کند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
گیرسو، که به‌عنوان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای جهان شناخته می‌شود، زمانی به‌عنوان جایگاه مقدس خدای اسطوره‌ای سومری، نینگیرسو، مورد احترام بود.
این شهر در دوران اوجش، صدها هکتار وسعت داشت، اما یکی از شهرهای مستقل سومری بود که سارگون، پادشاه بین‌النهرین، حدود سال ۲۳۰۰ پیش از میلاد فتح کرد.
سارگون اصالتا اهل شهر اکد بود، شهری که مکان دقیق آن همچنان ناشناخته است اما گمان می‌رود در نزدیکی بغداد امروزی قرار داشته باشد. امپراتوری اکدی ۱۵۰ سال دوام آورد و در نهایت، با یک شورش به پایان رسید.
این لوح‌های اداری که حاوی نمادهای خط میخی، یکی از نخستین سیستم‌های نوشتاری باستان‌اند، امور دولتی، از جمله مسائل مربوط به مدیریت زمین و جابه‌جایی کالاها و خدمات، را ثبت کرده‌اند.
در این متون، حساب کالاهای گوناگون، شامل تحویل‌‌ها و هزینه‌ها، پرندگان، ماهی‌ها و حیوانات اهلی، آرد و جو، گزارش شده است. همچنین به کالاهایی مانند نان و آبجو، روغن حیوانی و پنیر، پشم و منسوجات پرداخته‌اند.
ری گفت: «نام‌ها و حرفه‌های شهروندان گیرسو فهرست‌وار ثبت شده‌اند. شهرهای سومری به‌دلیل نظام اداری پیچیده‌شان شناخته شده بودند.»
او با مقایسه واحد اندازه‌گیری بریتانیایی، در ادامه افزود: «از جمله نمونه‌های فراوان کنترل ملموس امپراتوری، استفاده از سیستم استاندارد جدید اندازه‌گیری است که به‌تازگی اعمال شده بود، همان به‌اصطلاح اکد-گور (Akkad-gur) برای آرد و جو.»
این لوح‌ها در محل یک ساختمان بزرگ بایگانی دولتی کشف شدند، ساختمانی که دیوارهایش با خشت خام ساخته شده و به اتاق‌ها یا دفاتر مختلف تقسیم شده بود.
ری اضافه کرد: «ما همچنین مجموعه لوح‌هایی کشف کردیم که نقشه‌های معماری ساختمان‌ها، طرح‌های زمین‌های کشاورزی و نقشه‌های آبراهه‌ها را شامل می‌شوند. این نقشه‌ها را کاتبان نقشه‌بردارِ اداری ترسیم کرده‌اند و از قدیمی‌ترین نمونه‌های شناخته‌شده در جهان محسوب می‌شوند.»
این آثار کشف‌شده به موزه عراق در بغداد منتقل خواهند شد. همچنین، احتمال دارد که پس از آنکه پژوهش و مطالعه بیشتر روی آنها انجام شد، در آینده به موزه بریتانیا امانت داده شوند.
© The Independent
