امارات متحده عربی در چند هفته گذشته حداقل دو بار کمک پزشکی به ایران رسانده است. ایران در فهرست پر مرگ و میرهای کرونایی در جایگاه ششم جهان است (بعد از ایتالیا، اسپانیا، آمریکا، فرانسه و چین). در سطح جهانی شاهد کمک‌های کرونایی بسیاری بوده‌ایم؛ مثلا ایتالیا که بالاترین تعداد مرگ و میر جهانی از کرونا را دارد، از کمک دولت‌هایی همچون کوبا، چین و روسیه بهره‌مند شد. اما کمک امارات متحده عربی به ایران از این جایگاه حائز توجه است که نشان می‌دهد ابوظبی حاضر است مدتی سردی روابط دیپلماتیک بین دو کشور را به فراموشی بسپارد و مسائل انسانی را در این زمان دشوار ترجیح دهد.

در بیست سال گذشته، امارات سیاست خارجی ایران را تهدیدی جدی برای امنیت منطقه دانسته است. ناامنی‌های خاورمیانه در نتیجه اشغال عراق به دست آمریکا، بی‌ثباتی در دوران «بهار عربی» و عروج افراط‌گرایی سنی، باعث پیشبرد اهداف سیاسی و نظامی ایران شده‌اند و نتیجه آن، شکل‌گیری «هلال شیعه» در ایران، عراق، سوریه و لبنان بوده است. امارات پاسخی دیپلماتیک به این چالش‌های امنیتی داده است. در سال ۲۰۱۴، کابینه این کشور چندین گروه مختلف مورد حمایت ایران را «تروریستی» اعلام کرد. از جمله، حزب‌الله لبنان (که قبلا توسط اتحادیه عرب، شورای همکاری خلیج (فارس)، آمریکا، بریتانیا، کانادا، اسرائیل، هلند، بحرین، فرانسه و نیوزلند هم تروریستی اعلام شده بود) و حوثی‌ها (که همان لقب را از عربستان سعودی هم گرفته بودند و برخی سرانش در فهرست سیاه آمریکا و سازمان ملل بودند.) 

 ابوظبی همچنین در پی حمله به سفارت سعودی در تهران در سال ۲۰۱۵، حامی ریاض بود و سطح روابط دیپلماتیک خود را با ایران کاهش داد. در پی آن نیز این کشور به ائتلاف تحت رهبری سعودی‌ها در یمن پیوست. این اعمال، نشان از دیدگاه سعود‌ی‌ها و اماراتی‌ها نسبت به ایران دارد و آن‌ها را واداشته است که به تقویت حضور نظامی خود در شاخ آفریقا بپردازند. تنش‌های موجود بین امارات و ایران، زمانی به اوج رسید که ایران بابت حمله به چهار تانکر نفتی در ساحل امارات در ژوئیه ۲۰۱۹، مورد اتهام قرار گرفت. 

اما علیرغم تمام این تنش‌های سیاسی، امارات در بحران کرونا به کمک ایران آمد. اولین بسته کمکی این کشور حدود یک ماه پیش، در روز سوم مارس، ارائه شد و شامل ۷.۵ تُن تجهیزات پزشکی بود. شیخ عبدالله بن زاید، وزیر خارجه امارات ظرف چند روز در تماسی تلفنی با همتای ایرانی خود، جواد ظریف، وعده پشتیبانی داد و بر «اهمیت حرکت جمعی و تلاش برای جان سالم به در بردن از چالش‌های اینچنینی جهانی» تاکید کرد. یک روز پس از آن تماس، دو هواپیما با بیش از ۳۲ تن تجهیزات پزشکی از جمله هزاران ماسک جراحی، دستکش و پوشش‌های حفاظتی، ابوظبی را (به مقصد تهران) ترک کردند. وزارت خارجه ابوظبی گفت که آن ابتکار «در چارچوب همکاری امارات با کشورهای کرونازده و در جهت تقویت تلاش‌های جهانی برای سد کردن راه گسترش این ویروس است.» یک مقام اماراتی دیگر هم به «اصول بشردوستانه بنیادین» این کشور اشاره کرد. 

این‌گونه است که ابوظبی رویکردی فعال در پاسخ جهانی به مبارزه با کووید ۱۹ از خود نشان داده است. این کشور تجهیزات پزشکی و از جمله ماسک صورت و دستکش را به ووهان چین هم ارسال کرده است. امارات همچنین یک بسته کمک فوری شامل ۲۰ هزار کیت آزمایشی به افغانستان فرستاده است. شماری از کشورهای اروپایی همچون صربستان، کرواسی و یونان نیز از امارات کمک گرفته‌اند. کمک دیگر امارات، «ابتکار موطن بشریت» این کشور است که طی آن ۲۱۵ نفر از شهروندان کشورهای مختلف از استان هوبی چین به «شهر بشردوستانه بین‌المللی» در دوبی انتقال داده شدند. 

رئیس سازمان جهانی بهداشت، تدروس آدانوم، در توییتر به این اقدامات امارات توجه نشان داد و گفت: «از امارات و محمد بن زاید به خاطر ادامه پشتیبانی‌شان در زمینه کرونا ممنونیم. همبستگی بین جوامع بین‌المللی به شدت ضروری است.»

اما آیا اقدامات امارات خواهند توانست به بهبود روابط (سیاسی) آن با ایران نیز منجر شوند؟

سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، با تقدیر از امارات و نیز ازبکستان و سازمان یونیسف، در توییتر نوشت: «کشور من صمیمانه به خاطر این تلاش‌های بشردوستانه قدردان است و فراموش نخواهد کرد که چطور در این زمان دشوار کنار ایران ایستادند.»

اگر ایران سیاست‌های خود در منطقه را تلطیف کند، امکان بهبود گسترده روابط آن با امارات هست. ویروس کرونا تاثیر اقتصادی ویرانگری بر ایران گذاشته است؛ آن هم در شرایطی که اقتصاد کشور همزمان زیر ضرب تحریم‌های آمریکا، فساد، و سوء مدیریت بود. در این شرایط، بعید نیست شاهد تغییر سیاست‌های ایران باشیم. تنها در این صورت است که می‌توان کمک پزشکی امارات به ایران را سرآغاز فصلی جدید در روابط تهران و ابوظبی دانست.