محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران در محدوده تردد محدود خود در نیویورک با مجری ان بی سی از باز بودن فضای مذاکره و گشوده بودن درهای دیپلماسی با آمریکا سخن گفت.
او سه ماه قبل هم پیشنهاد مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا را در نیویورک مطرح کرده بود و مقامات قوه قضاییه پیشنهاد او را خارج از چارچوب اختیاراتاش توصیف کرده بودند. سخنگوی قوه قضاییه از ظریف خواست از این پس بدون هماهنگی اظهار نظر نکند.
در مورد مذاکره با آمریکا نیز آیتالله خامنهای در ماههای اخیر نظر منفی خود را اعلام کرده است. رهبر جمهوری اسلامی در پاسخ به شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن که برای کمک به فرونشاندن بحران بین ایران و واشینگتن به تهران سفر کرده بود، گفت، ترامپ را شایسته تبادل پیام نمیداند.
ظریف که در سال جاری میلادی تا کنون دو بار به نیویورک سفر کرده و احتمالا برای شرکت در نشست مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر هم درخواست ویزا میکند، قرار بود دو هفته قبل از سوی وزارت خرانهداری آمریکا تحریم شود. اما قبل از اینکه استیو منوچین، وزیر خزانه داری به طور رسمی تحریم او را رسانهای کند، درخواست ویزای آمریکا را روی میز سفارت آمریکا در برن سوئیس گذاشت تا در نشست وزیران سازمان ملل با موضوعی شرکت کند که فرسنگها با شرایط کنونی ایران فاصله دارد: اهداف توسعه پایدار در تنازع، برابری جنسیتی و تغییرات اقلیمی.
به هر ترتیب او با چراغ سبز مایک پومپئو، همتای آمریکاییاش ویزا با تردد محدود در نیویورک دریافت کرد تا یک بار دیگر شانس خود را برای پیشبرد دیپلماسی با آمریکا به بوته آزمون بگذارد.
ظریف در گفتگو با ان بی سی بار دیگر تاکید کرد، جمهوری اسلامی به دنبال درگیری نظامی با آمریکا نیست و اگر تحریمها برداشته شوند، آماده گفتگو است و از بازگشت ایالات متحده به میز مذاکره استقبال میکند.
حسن روحانی، رئیس جمهور ایران نیز همزمان با سفر ظریف به نیویورک اظهارات مشابهی را مطرح کرده بود.
از سوی دیگر وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز در جلسه روز دوشنبه خود در بروکسل بر اهمیت مذاکره و پیشبرد دیپلماسی تاکید کردند. جرمی هانت، وزیر امور خارجه بریتانیا پیش از ترک لندن به مقصد بروکسل گفته بود در جستجوی راهکارهایی برای برون رفت از وضعیت موجود است و هنوز روزنه ای برای دیپلماسی وجود دارد.
از سوی دیگر امانوئل مکرون، رییس جمهور فرانسه نیز مسیر دیپلماتیکی را با همتایان خود در ایران، آمریکا و روسیه دنبال میکند.
ایران در دو مرحله تعهدات هستهای خود را نسبت به برجام کاهش داده و مهلتی ۶۰ روزه برای مرحله سوم کاهش تعهدات تعیین کرده که اواسط شهریورماه به پایان میرسد.
فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در حاشیه نشست بروکسل گفت، اقدامات اخیر ایران نقض فاحش برجام نیست، اما اتحادیه اروپا همچنان خواستار تعهد کامل تهران به برجام است.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا در واکنش به افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده در ایران و بالاتر رفتن سطح غنی سازی تهدید کرده بود فشار تحریمها علیه ایران را به طور اساسی افزایش میدهد. از سوی دیگر مایک پومپئو، وزیر امور خارجه آمریکا ادعا میکند، تحریمها علیه ایران ثمربخش بودهاند.
برخی تحلیلگران بر این باورند تهران و بروکسل از طرحی استقبال میکنند که به موجب آن دست کم برای مدتی فشار تحریمهای فزاینده متوقف شود و در مقابل ایران نیز بیش از این از تعهدات هستهای خود عقب نشینی نکند.