بر اساس تحقیقی، نجات‌یافتگان بیماری کووید‌-۱۹ شش ماه پس از تشخیص ابتلا، بیشتر از سایرین در معرض دچار شدن به بیماری‌های روانی و عصبی قرار دارند.

پژوهشگران دانشگاه آکسفورد در این تحقیق، پرونده‌های سلامت سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۳۰ هزار بیمار کووید‌-۱۹ را در سامانه الکترونیکی تری‌نت اکس بررسی کردند. اغلب این بیماران از ایالات متحده بوده‌اند.

این تحقیق که گویا بزرگ‌ترین در نوع خود است، در نشریه روان‌پزشکی لنست منتشر شده است. بر اساس برآورد محققان یک سوم نجات‌یافتگان از کووید‌-۱۹ (حدود ۳۴ درصد) شش ماه پس از ابتلا به کرونا، دچار بیماری‌های روانی یا عصبی می‌شوند.

بنا بر یافته این محققان ۱۳ درصد از این مبتلایان برای نخستین‌بار است که دچار بیماری عصبی یا روانی می‌شوند.

همچنین یافته‌های اخیر نشان می‌دهد که میزان ابتلا به چنین بیماری‌هایی با افزایش شدت بیماری افزایش می‌یابد، به طوری که ۳۹ درصد بستری‌شدگان در بیمارستان، ۴۶ درصد بستری‌شدگان در بخش مراقبت‌های ویژه و ۶۲ درصد مبتلایان به التهاب مغزی (هذیان‌گویی و سایر تغییرات روانی) در دوره بیماری کووید‌ـ۱۹ مبتلا به بیماری‌های عصبی یا روانی شده‌اند.

محققان با هم‌سنجی داده‌های گروه واپایش و در نظر گرفتن مشخصات بنیادی سلامت مثل سن، جنسیت، نژاد و وضعیت کنونی سلامت دریافتند خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی و روانی در مبتلایان کووید‌-۱۹ در مجموع ۴۴ درصد بیش از مبتلایان آنفولانزا و ۱۶ درصد بیش از مبتلایان سایر بیماری‌های مجرای تنفسی مانند ذات‌الریه است.

نویسندگان این تحقیق، با توجه به وسعت همه‌گیری کرونا و مزمن بودن برخی بیماری‌های عصبی و روانی، به این نتیجه رسیدند که «احتمالا نظام تامین اجتماعی و بهداشت به شدت تحت فشار قرار خواهد گرفت».

به گفته این محققان، برای فهم چگونگی و چرایی وقوع چنین اختلالاتی و یافتن راه درمان آنها، پژوهش‌های «فوری» لازم است.

پل هریسون، استاد ارشد روان‌پزشکی دانشگاه آکسفورد و نویسنده اصلی این تحقیق، گفت: «این داده‌ها واقعی و متعلق به شمار زیادی بیمار است و بر بالا بودن میزان ابتلا به بیماری‌های روانی پس از نجات از کووید‌-۱۹ صحه می‌گذارد و نشان می‌دهد که دستگاه عصبی نیز دچار اختلالات جدی (مانند سکته و زوال عقل) می‌شود. اختلالات جدی دستگاه عصبی کمتر رخ می‌دهد اما به ویژه در مبتلایان به کرونای شدید اهمیت دارد.

او روز سه‌شنبه در جلسه گزارش به خبرنگاران افزود: به نظر ما بسیاری از تبعات روانی کووید به فشار روانی ناشی از آگاه شدن از ابتلا به کووید و تمام پیامدهای آن ربط دارد و برای مثال ناشی از اثرگذاری مستقیم این ویروس بر مغز یا واکنش مصونیتی مغز به این ویروس نیست.

تک‌تک این خطرات در اغلب اختلالات جزیی است اما اثر آنها در کل جمعیت می‌تواند برای نظام تامین اجتماعی و بهداشت تبعات چشمگیری داشته باشد زیرا همه‌گیری کرونا گسترده است و بسیاری از این بیماری‌ها مزمن هستند. در نتیجه، نظام‌های مراقبت بهداشتی را باید برای مقابله با این نیازهای پیش‌بینی‌پذیر در خدمات مراقبتی اصلی و فرعی تجهیز کرد.

پژوهشگران برای انجام این بررسی مشاهده‌ای داوری‌شده، از میان ۲۳۶ هزار و ۳۷۹ بیمار بالای ۱۰ سال که پس از ۲۰ ژانویه ۲۰۲۰ به کووید‌-۱۹ مبتلا شده‌اند و در ۱۳ دسامبر آن سال همچنان در قید حیات بوده‌اند ۱۴ مورد اختلال عصبی و روانی را بررسی کردند. آنها این گروه را با ۱۰۵ هزار و ۵۷۹ بیمار دچار آنفلوانزا و ۲۳۶ هزار و ۳۸ بیمار دچار سایر بیماری‌های مجرای تنفسی از جمله ذات‌الریه مقایسه کردند.

یافته‌های این محققان نشان می‌دهد که در گروه مبتلایان به کووید‌-۱۹ اختلالات اضطرابی در ۱۷ درصد کل بیماران رخ داده است، در حالی که ۱۴ درصد دچار اختلالات خُلقی، ۷ درصد دچار اختلالات سوء‌مصرف مواد و ۵ درصد دچار بی‌خوابی شده‌اند. در ضمن وقوع اختلالات عصبی کمتر بود و ۰.۶ درصد دچار خون‌ریزی مغزی، ۲.۱ درصد دچار سکته مغزی انسدادی و ۰.۷ درصد دچار زوال عقل بودند.

دکتر ماکس تاکت یکی از نویسندگان این گزارش و کارمند بخش روان‌درمانی دانشگاه آکسفورد، می‌گوید احتمال آن کم است که تمام مبتلایان به کووید‌-۱۹ دچار بیماری‌هایی مثل زوال عقل یا روان‌پریشی شوند ولی بیماری کرونا هرچه شدیدتر شود میزان ابتلا به چنین بیماری‌هایی «کاملا تشدید» می‌شود.

به گفته دکتر تاکت از دیگر یافته‌های «نگران‌کننده» این تحقیق دچار شدن یک پنجاهم (۲ درصد) مبتلایان کووید‌-۱۹ به سکته مغزی انسدادی (لخته شدن خون در مغز) در عرض شش ماه است که در صورت ابتلا به التهاب مغزی به یک یازدهم (۹درصد) افزایش می‌یابد.

بنا بر نتیجه‌گیری کلی این نویسندگان خطر ابتلا به اختلالات عصبی و روانی در مبتلایان کووید‌-۱۹ بیش‌تر از مبتلایان به آنفولانزا و سایر بیماری‌های مجرای تنفسی است ولی شواهد واضحی وجود ندارد که نشان دهد این موضوع در مورد برخی از بیماری‌ها مثل پارکینسون و نشانگان گیلن باره هم صدق می‌کند.

مسعود حسین، استاد ارشد عصب‌شناسی و علوم‌شناختی اعصاب در دانشگاه آکسفورد و یکی دیگر از نویسندگان این تحقیق، نیز افزود می‌دانیم که ویروس کرونا «می‌تواند به مغز راه یابد» اما شواهد دال بر اثرگذاری آن بر یاخته‌های عصبی «خیلی کم» است.

او افزود در گفتن این که بیماری‌هایی مثل زوال عقل و سکته‌ها «پیامد مستقیم کرونا است یا این که مثللا لختگی ناشی از بیماری کرونا بر دستگاه ایمنی اثر می‌گذارد» باید «احتیاط» به خرج داد.

این محققان خاطرنشان کردند تحقیقشان به خاطر کامل و دقیق نبودن پرونده‌های الکترونیکی سلامت دچار محدودیت‌هایی است و نتایج آن را نباید به آن دسته از مبتلایان کووید‌-۱۹ تسری داد که علایم بیماری‌ را نداشته‌اند. البته در این تحقیق شدت این اختلالات عصبی و روانی مشخص نشده است ومعلوم نیست بعد از شش ماه بیماران بهبود می‌یابند یا نه و اگر نجات می‌یابند چه بر سرشان می‌آید.

پل کرفورد، استاد ارشد دانشگاه و رییس موسسه بهداشت روانی دانشگاه ناتینگهام، می‌گوید باید مشخص کرد مشکلات روانی شناسایی ‌شده در این تحقیق ناشی از ابتلا به کووید است یا «بر اثر تک‌افتادگی و محبوس بودن طولانی طی همه‌گیری».

او گفت: «از بررسی زندگی در فضا، نقاط دوردست و زندان و همچنین سفرهای هوایی طولانی‌مدت می‌دانیم چنین شرایطی می‌تواند بر حالت روانی اثر منفی بگذارد و فرد را دچار اضطراب، افسردگی، خستگی و حساسیت روانی و سایر اختلالات شناختی کند».

دکتر موسی سامی، دانشیار بالینی در رشته روان‌پزشکی دانشگاه ناتینگهام، افزود: «هنوز درست و کامل به سازوکار این اثرات کووید‌-۱۹ یعنی فشار روانی، اقامت طولانی‌مدت در بیمارستان و نقش خاص خود بیماری بر روان انسان پی نبرده‌ایم».

گزارش  های بیشتر از پرس اسوسیشن