یک فضاپیمای چینی بعد از اتمام موفقیت‌آمیز دشوارترین مرحله سفر فضایی پیش از فرود، موسوم به «هفت دقیقه وحشت» (seven minutes of terror)، بر روی مریخ فرود آمده است.

سازمان فضایی چین دومین سازمان فضایی جهان است که با موفقیت، فرود بر روی سیاره سرخ را به انجام رسانده است. این عملیات یک موفقیت بزرگ در بلندپروازی‌های آن کشور در زمینه اکتشافات فضایی محسوب می‌شود.

مدارپیمای تیانون ۱ (Tianwen-1) ربات موسوم به ژورونگ (Zhurong) را که دارای شش چرخ و انواع ابزارهای علمی برای مطالعه سطح مریخ است، به آن سیاره منتقل کرده است. این مدارپیما در ماه فوریه به مدار این سیاره رسیده بود و در این مدت مشغول بررسی سطح مریخ برای یافتن امن‌ترین مکان فرود برای مریخ‌نورد بود.

این مدارپیما و ربات در تابستان گذشته با بهره‌برداری از آرایش مناسب منظومه شمسی [برای سفر به مریخ]، همزمان با پروژه سفر به مریخ ناسا موسوم به پرسِورنس (Perseverance) و پروژه سفر به مریخ امارات عربی متحده موسوم به هُپ (Hope) به فضا پرتاب شد.

برنامه‌ اکنون این است که مریخ‌نورد چند روزی را در داخل محفظه فرود باقی بماند وضعیت را بررسی کند، و سپس برای بررسی سطح شیب‌داری از منطقه‌ای از مریخ موسوم به یوتوپیا پلنیتیا (Utopia Planitia)، مریخ‌‌نوردی را آغاز کند.

پیش از فرود اولین فضاپیمای چینی بر روی مریخ، این کشور در ماه گذشته بخش اصلی ایستگاه فضایی دایمی خود را به فضا ارسال کرد. سال گذشته نیز، چین ماموریتی را برای انتقال نمونه سنگ از ماه به زمین به پایان رساند.

خبرگزاری رسمی شین‌هوا در اعلام خبر فرود بر روی مریخ، در یکی از حساب‌های خود در شبکه‌های اجتماعی گفت: «چین برای اولین بار رد پای خود را بر روی مریخ برجای گذاشته است. این گام مهمی برای اکتشافات فضایی کشورمان است.»

ایالات متحده از سال ۱۹۷۶ تاکنون ۹ فرود موفقیت‌آمیز بر روی مریخ داشته است. اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۷۱ بر روی آن سیاره فرود آمد، اما با توقف انتقال سیگنال از فضاپیمای روسی به زمین در فاصله‌ای کوتاه پس از فرود آن، آن ماموریت با شکست به پایان رسید.

یک مریخ‌نورد و یک هلی‌کوپتر کوچک آمریکایی که در ماه فوریه گذشته بر روی مریخ فرود آمدند، همینک در حال کاوش مریخ هستند. ده سال پس از گذشت پروژه قبلی ناسا برای کاوش مریخ، سازمان فضایی امریکا انتظار دارد که مریخ‌نورد آمریکایی تا ماه ژوئیه اولین نمونه‌اش از خاک مریخ را برای بازگشت به زمین جمع‌آوری کرده باشد.

فرود بر روی مریخ به «هفت دقیقه وحشت» معروف شده است و از دشوارترین قسمت‌های این مأموریت است. جو نازک و سطح وسیع آن، فرود بر روی مریخ را به یک عملیات پرتنش و نیازمند دقت فراوان تبدیل کرده است. این بدان معناست که مهندسان فقط پس از فرود می‌توانند از موفقیت‌آمیز بودن آن مطلع شوند.

چین قبلاً روی ماه فرود آمده بود، اما فرود بر روی مریخ کار دشوارتری است. فضاپیماها برای محافظت در برابر گرمای زیاد ایجاد شده هنگام ورود به جو مریخ، از سپرهای حفاظتی استفاده می‌کنند، و برای جلوگیری از سقوط چترها را باز می‌کنند و هر دو موشک سرعت‌گیر را روشن می‌کنند. چترها و موتورهای جت باید با زمان‌بندی دقیق فعال شوند، تا بتوان فضاپیما را در نقطه از پیش تعیین شده فرود آورد. فرود بر روی ماه موشک‌های سرعت‌گیر کوچک‌تری لازم دارد. برای فرود بر روی زمین نیز چترهای نجات کفایت می‌کند.

شین‌هوا گزارش کرد که محفظه حاوی ربات در ارتفاع ۱۲۵ کیلومتری وارد جو مریخ شد و سپس مرحله‌ای را که شین‌هوا آن را «خطرناکترین مرحله کل ماموریت» خواند، آغاز کرد.

خبرگزاری شین‌هوا گفت که یک چتر ۲۰۰ متر مربعی برای فرود باز شد و برای رساندن سرعت فضاپیما به صفر نیز موتور سرعت‌گیر آن روشن شد. کپسول حدود ۱۰۰ متر بالاتر از سطح مریخ شناور ماند تا پیش از ورود، موانع فرود بر سطح مریخ شناسایی کند. سپس محفظه با چهار پایه بر روی مریخ فرود آمد.

گنگ یان، یکی از مقامات سازمان ملی فضایی چین، به آن خبرگزاری گفت: «هر مرحله فقط یک شانس برای موفقیت داشت و همه اجزای عملیات به هم پیوسته بود. اگر در هر یک اجزای عملیات نقصی پیش می‌آمد، عملیات فرود شکست می‌خورد.»

طبق اعلام سازمان دولتی «علوم، فن‌آوری و صعنت برای دفاع ملی»، فرود در ساعت ۷:۱۸ صبح به وقت پکن (۲۳:۱۸ به وقت گرینویچ) انجام شد. با توجه به فاصله بین زمین و مریخ، مرکز کنترل در پکن مدتی پس از انجام آن فرود توانست موفقیت‌آمیز بودن آن را تایید کند.

شی جین پینگ، رئیس جمهوری چین، در پیام تبریکی به تیم ماموریت مریخ، عملیات فرود را «گام مهمی در برنامه کاوش بین‌سیاره‌ای کشورمان، تحقق جهشی از سفر به کره ماه به  سفر به سیارات و گذاشتن رد پای چینی‌ها بر روی مریخ برای نخستین بار» توصیف کرد. او افزود: «شاهکار برجسته شما همیشه در یاد مام میهن و مردم چین باقی خواهد ماند!»

توماس زوربوچن، معاون اجرایی ناسا، با انتشار پیام تبریکی در توییتر خود گفت: «به همراه جامعه علمی جهانی، چشم به راه دستاوردهای مهمی هستم که این ماموریت برای درک بشر از سیاره سرخ به ارمغان خواهد آورد.»

فرود چین بر روی مریخ یکی از موضوعات داغ در شبکه اجتماعی چینی پرطرفدار وایبو بوده است. واکنش کاربران این شبکه ابراز شادمانی و غرور بوده است.

فضاپیمای تیان‌ون۱ از ماه فوریه در حال گردش در مدار مریخ بوده است. سفر آن از زمین به مدار مریخ شش ماه و نیم طول کشید.  خبرگزاری شین‌هوا این ماموریت را اولین کاوش سیاره‌ای چین توصیف کرد.

انتظار می‌رود مریخ نوردی که به نام ژورونگ، خدای آتش در فرهنگ چینی، نام‌گذاری شده است، به مدت ۹۰ روز در پی شواهد حیات بر روی مریخ به کاوش بپردازد. این مریخ‌نورد تقریباً به اندازه یک ماشین کوچک، دارای راداری با قابلیت نفوذ به عمق خاک،  لیزر، و سنسورهایی برای اندازه‌گیری جو و میدان مغناطیسی است.

در اوج مسابقه فضایی ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی، چین برنامه فضایی‌اش را با طمانینه بیشتر به پیش برد.

راه‌اندازی بخش اصلی ایستگاه فضایی چین در ماه آوریل، اولین ماموریت از ۱۱ ماموریت برنامه‌ریزی‌شده برای ساخت این ایستگاه فضایی و اعزام سه فضانورد به آن تا پایان سال آینده است. گرچه بخش اصلی ایستگاه با موفقیت پرتاب شد، اما بازگشت از کنترل خارج شده موشک مورد استفاده در آن عملیات به زمین، انتقادات بین‌المللی زیادی به همراه داشت. بیل نلسون، مدیر ناسا، نیز از جمله منتقدان آن حادثه بود.

چین گفته است که قصد دارد انسان‌ها را بر روی ماه فرود آورد و احتمالاً یک پایگاه علمی در آنجا ایجاد کند. هیچ جدول زمانی‌ای برای این پروژه‌ها منتشر نشده است. گزارش شده است که چین ساخت یک هواپیمای فضایی را نیز در دست اجرا دارد.

گزارش تکمیلی از اسوشیتدپرس