موج خشونت بی‌سابقه بین نوار غزه و اسرائیل، جو بایدن، رئیس جمهوری آمریکا را وادار کرد در چارچوب تلاش‌هایش برای مهار درگیری و خشونت‌های کنونی، پس از حدود چهار ماه از ورود به کاخ سفید، با محمود عباس، رئيس تشکیلات خودگردان فلسطین، تماس بگیرد. البته پیش از تماس تلفنی با محمود عباس، بایدن با بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز گفت‌وگوی تلفنی داشت. همچنان، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات و محمود عباس، سه روز پیش در یک تماس تلفنی در مورد تحولات اخیر در فلسطین صحبت کردند.

پس از آن‌که مسئله فلسطین در آخر فهرست اولویت‌های واشنگتن قرار داشت، تحولات سریع در منطقه، دولت بایدن را وادار کرد تا حداقل برای جلوگیری از درگیری فعلی، توجه خود را به منازعه فلسطین و اسرائیل معطوف بدارد.

هرچند نقش "سازمان آزادی‌بخش فلسطین"، به ریاست محمود عباس، در کنترل و مهار تحولات خشونت آمیز اخیر، نهایت کمرنگ و محدود است، اما واشنگتن آن را "تنها نماینده قانونی فلسطینیان" می‌داند و جنبش‌های "حماس" و "جهاد اسلامی" را نه تنها به رسمیت نشناخته، بلکه به عنوان سازمان‌های تروریستی تلقی می‌کند.

درخواست محمود عباس از واشنگتن

عباس در صحبتی که با بایدن داشت، خواستار مداخله واشنگتن "برای پایان دادن به حملات اسرائیل به فلسطینیان" شد و تأكید كرد كه "ثبات و امنیت زمانی می‌تواند تحقق ‌یابد که اسرائیل به اشغال خود در سراسر سرزمین‌های فلسطین و پایتخت آن، بیت‌المقدس شرقی پایان دهد."

البته محمود عباس مشتاقانه منتظر از سرگیری مذاکرات با اسرائیل با میانجی‌گری‌ گروه چهارجانبه صلح خاورمیانه است و آمادگی خود را برای "همکاری با کمیته به منظور دستیابی به صلح بر اساس قطع‌نامه‌های سازمان ملل متحد و همکاری با دولت آمریکا برای تقویت روابط دوجانبه و رفع تمام موانعی که بر سر راه قرار گرفته اند" اعلام می‌دارد.

در همین حال و طبق بیانیه کاخ سفید، جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده بر "ضرورت دستیابی به آرامش، کاهش خشونت و خودداری حماس از شلیک موشک به اسرائیل" تأکید کرد. در این بیانیه اشاره شده است که "محمود عباس و بایدن نگرانی مشترک خود را در مورد تلفات غیرنظامیان بی‌گناه، از جمله کودکان که در نتیجه خشونت‌های مداوم قربانی می‌شوند، ابراز داشتند.

چاره دوکشوری

بر اساس بیانیه ریاست دولت فلسطین، بایدن در پیوند به روند صلح خاورمیانه که از سال‌ها به این سو متوقف شده است، بر "تعهد واشنگتن به راه حل دو کشور و مخالفت آن با شهرک‌سازی، اخراج فلسطینیان از خانه‌هایی آن‌ها در محله شیخ جراح و بیت‌المقدس شرقی و ضرورت حفظ وضعیت موجود در مسجد الاقصی"، تأکید کرده است. همچنان، در بیانیه کاخ سفید آمده است که بایدن "تعهد کامل خود به راه حل مذاکره دو کشور به عنوان بهترین گزینه برای دستیابی به یک راه حل عادلانه و پایدار و پایان دادن به درگیری اسرائیل و فلسطین" اعلام می‌کند.

نکته قابل توجه در بیانیه کاخ سفید در مورد تماس‌های تلفنی با بنیامین نتانیاهو و محمود عباس، حمایت بایدن از اقداماتی است که مردم فلسطین را قادر می‌سازد از عزت، امنیت، آزادی و فرصت‌های اقتصادی شایسته برخوردار شوند.

با این حال، عبدالمجید سویلم، استاد مطالعات منطقه‌ای در دانشگاه قدس، اظهار داشت که "برای بایدن شرم‌آور است که به مسئله فلسطین بی‌توجهی کند و زمانی با محمود عباس تماس بگیرد که اوضاع تا این حد بحرانی و متشنج شده باشد." وی افزود که "قربانی شدن فلسطینی‌ها و پرتاب موشک به اسرائیل، بایدن را مجبور به مداخله کرد و این امر، پرده از موضع واقعی آمریکا بر می‌دارد."

عبدالمجید سویلم خاطرنشان کرد که "دولت بایدن به دلیل نگرانی از احتمال بحرانی شدن اوضاع در خاورمیانه، ناگزیر شد تلاش‌هایش را برای رسیدگی به مسئله فلسطین آغاز کند." وی افزود که "خیزش مردمی در بیت‌المقدس، مردم فلسطین را از منطقه رأس نقوره در شمال فلسطین تا منطقه ایلات در جنوب آن متحد كرد و منجر به احیای هویت ملی فلسطین شد."