امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه، قرار است قبل از نشست گروه ۷ با محمدجواد ظریف، ملاقات کند و به گفته خودش پیشنهادهایی را به وزیر امور خارجه ایران برای حفظ برجام و فرونشاندن تنش‌ها، ارایه دهد. 

نشست گروه ۷ با حضور رهبران آمریکا، بریتانیا، آلمان، فرانسه، ایتالیا، کانادا، ژاپن و اتحادیه اروپا، شنبه و یکشنبه آینده در شهر ساحلی بیاریتز در جنوب غربی فرانسه برگزار می‌شود. نشستی که از هم‌اکنون موضوعات تجاری، تغییرات اقلیمی و تا حدودی مساله ایران بر آن سایه افکنده است.

ظریف که در تور سفر به کشورهای اسکاندیناوی به سر می‌برد، پیش از این اعلام کرده بود، روز جمعه در پاریس با مقامات فرانسه ملاقات خواهد کرد.

برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که وزیر امور خارجه ایران نیز با پیشنهادهای متقابلی راهی پاریس‌ می‌شود. ظریف می‌‌گوید، اگر اروپا منافع ایران را تضمین کند، تهران با آمریکا یا بدون آمریکا در برجام باقی می‌ماند. 

پس از افزایش تنش‌ها بین ایران و آمریکا در چهار ماه گذشته، فرانسه به تدریج نقش خود را به عنوان میانجی بین تهران و واشینگتن مطرح کرد. مکرون گفتگو‌های تلفنی متعددی با حسن روحانی، همتای ایران خود انجام داد و دو بار دستیار ویژه خود را به تهران فرستاد. در مقابل نیز عباس عراقچی، معاون وزارت امور خارجه ایران با پیام مکتوب روحانی به پاریس رفت.

اما همه این رفت و آمدها و مانورهای دیپلماتیک، دست کم تا کنون دستاوردی در برون رفت از بن‌بست جاری به همراه نداشته و مهمترین خواسته ایران یعنی فروش نفت و اجرای اینستکس (کانال ویژه اقدام مالی)، محقق نشده است. از سوی دیگر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا نیز اخیرا به مکرون هشدار داده، نقش نماینده آمریکا را بازی نکند، چرا که واشینگتن به سخنگو نیاز ندارد.

هشدار ترامپ به همتای فرانسوی خود پس از آن صورت گرفت که برخی گزارش‌ها در مورد پیشنهاد مکرون به تهران برای تعلیق تحریم‌ها در برابر توقف روند کاهش تعهدات هسته‌ای ایران مطرح شد. همچنین گزارش‌هایی از پیشنهاد او برای تزریق ۱۵ میلیارد یورو به اینستکس و دعوت از روحانی برای حضور در نشست گروه ۷ منتشر شده بود که بعدا تکذیب شد.

آمریکا از اردیبهشت‌ماه سال جاری تحریم‌های نفتی کامل علیه تهران را به اجرا گذاشته که صادرات نفتی ایران را به حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز کاهش داده است. برای دولت جمهوری اسلامی که بخش عمده درآمد خود را از طریق فروش نفت به دست می‌آورد، این یک فاجعه به شمار می‌رود.

به همین دلیل است که حسن روحانی همصدا با دیگر فرماندهان نظامی ایران، روز چهارشنبه برای چندمین بار هشدار داد که اگر ایران نتواند نفت بفروشد، آبراهه‌های بین‌المللی نیز امنیت نخواهند داشت.

این درحالی است که انفجار شش نفتکش در دریای عمان، سرنگونی پهپاد آمریکایی و توقیف نفتکش بریتانیایی در تنگه هرمز، آمریکا را بر آن داشت تا به کمک متحدان خود ایده ایجاد ائتلاف امنیت دریایی خلیج فارس را اجرا کند. ائتلافی که تا کنون بریتانیا، اسرائیل، بحرین و استرالیا به آن ملحق شده‌اند و هدف آن تضمین آزادی حرکت کشتی‌ها در منطقه است.

فرانسه هنوز تصمیم خود را در این مورد اعلام نکرده، اما قبلا از طرح پیشنهادی بریتانیا برای ایجاد ناوگان دریایی اروپایی که قرار بود همین هدف را دنبال کند، استقبال کرده بود. ناوگانی که به طور حتم به کمک لجستیکی و مراقبتی نیروی دریایی ایالات‌متحده نیاز دارد.

باوجود خروج سال گذشته دولت ترامپ از برجام، فرانسه به همراه بریتانیا، آلمان،‌چین و روسیه همچنان در برجام باقی مانده و موضع مشترک آنها حفظ این توافق است.

اما ایران تحت فشار تحریم‌های آمریکا و انفعال اروپا، تعهدات خود در برجام را در دو مرحله کاهش داده و تهدید کرده در صورت برآورده نشدن خواسته‌های‌اش تا دو هفته دیگر، گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای را برمی‌دارد.

خبرگزاری فرانسه به نقل از مکرون گزارش می‌دهد که او قصد دارد، پیشنهادهایی را برای تعدیل تحریم‌ها یا مکانیسیمی برای پرداخت غرامت، مطرح کند.

البته روشن نیست باتوجه به نزدیک‌تر شدن مواضع بریتانیا با ایالات‌متحده در آستانه برگزیت و هشدار قبلی ترامپ به مکرون، پاریس چه ضمنانت‌های اجرایی را برای پیشنهادهای خود به تهران ارایه می‌کند.

مکرون در ادامه سخنان خود به این نکته اشاره می‌کند که باید دید پاسخ تهران به این پیشنهاد‌ها چیست و آیا آمریکا برای برداشتن گام‌های رو به جلو آمادگی دارد یا خیر. آمریکا قبلا به پیشنهاد ظریف در نیویورک برای لغو تحریم‌ها در مقابل بازرسی دایمی از تاسیسات هسته‌ای و امضاء پروتکل الحاقی، پاسخ مثبت نداده بود.

ترامپ بارها اعلام کرده که آماده گفتگو با تهران برای دستیابی به توافقی بهتر است. او اخیرا مدعی شده بود تحریم‌ها بیش از حد انتظارش اقتصاد ایران را هدف قرار داده و مقامات جمهوری اسلامی به شدت خواستار مذاکره با او هستند و فقط نمی‌دانند، چطور.

اما تهران می‌گوید تا زمانی که تحریم‌ها متوقف نشوند و نتواند نفت بفروشد، وارد مذاکره نمی‌شود.