یک ویروس‌شناس با انتقاد از اینکه کار خاصی برای مدیریت کرونا در کشور انجام نشده، گفته است: « روند بیماری بنا بر روال طبیعی خود در حال کاهش است.» علیرضا ناجی، رئیس مرکز تحقیقات ویروس‌شناسی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تنها راه شکست چرخه انتقال بیماری را اقدام‌های «غیر درمانی» دانسته است و به گواهی تمامی متخصصان، مهم‌ترین اقدام غیردرمانی برای پیشگیری از کرونا هم واکسیناسیون عمومی است با این‌ حال به گفته عباس متولیان، اپیدمیولوژیست و استاد دانشگاه علوم پزشکی ایران، میزان واکسیناسیون عمومی در ایران کمتر از نصف متوسط جهانی و میزان مرگ‌ومیر به دلیل ابتلا به کرونا دو برابر متوسط جهانی است. 

موج پنجم کرونا از نخستین روزهای تیر ۱۴۰۰ شروع شد. سویه دلتا ویروس کرونا که پیش‌تر مواردی از آن در استان‌های جنوبی کشور مشاهده و شناسایی شده بود، در مدت کوتاهی از جنوب به سمت استان‌های شمالی و مرکزی گسترش یافت. در هفته‌های نخست آغاز موج پنجم، میانگین تعداد مبتلایان روزانه بر اساس معیارهای تشخیص قطعی بین ۱۰ تا ۱۴ هزار نفر بود. 

همه‌گیری سویه دلتا در هند و خسارت‌هایی که بر جای گذاشت و هشدار متخصصان درباره قدرت سرایت این سویه و شدت آن نشان می‌داد که تنها راه جلوگیری از پیشروی بیماری اقدام‌های مناسب و پیشگیرانه است. با این‌ حال به تجربه کشور هند و هشدارهای متخصصان توجهی نشد و کار به آنجا رسید که موج پنجم بیماری با شدتی حدود دو برابر بیشتر از موج چهارم شروع شد و در هفته‌های بعد کار به جایی رسید که تعداد مبتلایان روزانه، بستری‌ها و قربانیان چند برابر موج‌های قبلی شد.
گزارش خبرآنلاین از روزهای نخست موج پنجم نشان می‌دهد که در هفته ابتدایی شروع این موج حدود ۹۰ هزار نفر مبتلا شدند و این در حالی بود که در هفته نخست موج چهارم تعداد مبتلایان ۶۰ هزار نفر اعلام شد. 

درست در همان روزهایی که مسئولان ایرانی تولید داخلی واکسن را وعده می‌دادند و مدعی بودند که بهترین مدل مدیریت کرونا را در کشور اجرا کرده‌اند، سویه دلتا در حال پیشروی بود و تا آنجا جلو رفت که تعداد مبتلایان روزانه به ۳۰ تا ۴۰ هزار نفر در روز رسید و بر اساس آمار رسمی، تعداد فوت‌شدگان نیز رکورد شکست. 

موج پنجم بیماری کرونا در ایران طولانی‌تر از دیگر موج‌ها بود و حدود دو ماه طول کشید. در حال حاضر روند ابتلا به بیماری در برخی استان‌ها کاهشی شده است اما به گفته علیرضا ناجی به این روند کاهشی هیچ اطمینانی وجود ندارد.

این ویروس‌شناس با هشدار درباره اینکه خطر ورود سویه‌های جدید و گردش آن بسیار زیاد است، گفت: «واقعیت این است که اکنون اصلا شرایط مناسبی نداریم؛ هرچقدر گردش ویروس را کاهش دهیم، به تبع آن مرگ هم کاهش می‌یابد؛ بنابراین باید چرخه را بشکنیم تا تعداد موارد مثبت و در نتیجه مرگ‌ومیر کم شود.» 

علیرضا ناجی تنها راه شکست چرخه بیماری را اقدام‌های غیردرمانی دولت از جمله سرعت بخشیدن به واکسیناسیون، افزایش آزمایش‌های روزانه، قرنطینه شهرهای درگیر بیماری، تزریق دوز سوم واکسن به سالمندان و کادر درمان و افزایش پایش‌های ژنتیکی می‌داند. او با بیان اینکه اقدام‌های غیردرمانی و تصمیم‌های به‌موقع باید زودتر اتخاذ می‌شد تا کشور با بحران درگیر نشود، گفت: «برای مدیریت بیماری کار خاصی در کشور انجام نشد.» 

با وجود اینکه موج پنجم هنوز کاملا فروکش نکرده است، نشانه‌هایی از کاهش روند ابتلا در برخی استان‌ها دیده می‌شود. در هفته‌های گذشته متخصصان بارها درباره خطر ورود سویه‌های جدید با قدرت سرایت و شدت بیشتر و آغاز زودهنگام موج ششم هشدار داده‌اند. 

به تازگی بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت، نیز تایید کرده است که تا شروع موج ششم، شش هفته زمان داریم تا بیماری را کنترل کنیم. با این‌ حال همچنان روند واکسیناسیون در کشور رضایت‌بخش نیست. به‌ طوری‌ که به گفته عباس متولیان، اپیدمیولوژیست، کمتر از نصف متوسط جهانی است. 

این متخصص در یک برنامه تلویزیونی با بیان اینکه از ۲۲۰ میلیون نفری که در جهان به کرونا مبتلا شدند، بیش از چهار و نیم میلیون نفر جان باختند، گفت: «در کشور ما تعداد جان‌باختگان نسبت به جمعیت کشور دو برابر متوسط جهانی است.» در همین برنامه، طالب‌پور، رئیس بیمارستان سینا تهران، نیز گفت که هیچ‎‌یک از بیمارانی که به دلیل ابتلا به کرونا در بیمارستان جان باختند، واکسن دریافت نکرده بودند. 

همه‌گیری ویروس کرونا در جهان موضوعی نیست که فقط به کشور ایران اختصاص داشته باشد و چالشی است که همه دنیا با آن درگیر است اما آنچه چالش‌های این بیماری و به دنبال آن مرگ‌ومیر شهروندان در ایران را چند برابر کرده است، مدیریت ناکارامد و اقدام‌ها و تصمیم‌هایی است که نه تنها تاثیری در کاهش بیماری نداشتند که بر شدت آن نیز افزودند. 

پس از دستور علی خامنه‌ای مبنی بر منع واردات واکسن‌های انگلیسی و آمریکایی و ادعای ستاد اجرایی فرمان امام درباره تولید انبوه واکسن داخلی، وزارت بهداشت از واردات واکسن‌های معتبر امتناع کرد و حتی به بخش خصوصی هم اجازه واردات واکسن نداد. این تصمیم‌ها و انجام ندادن اقدام‌های پیشگیرانه به جان‌باختن هزاران شهروند ایرانی منجر شد. 

براساس آمارهای ارائه شده وزارت بهداشت، تا یکم تیرماه (۱۴۰۰)، تعداد ۸۳ هزار و ۲۱۷ نفر به دلیل ابتلا به کرونا جان باخته بودند اما این آمار در ۱۵ شهریور و در مدت ۷۵ روز، به ۱۱۱ هزار نفر و ۲۵۷ نفر رسید. به عبارت دیگر بنا بر آمار رسمی، ۲۸ هزار و ۴۰ نفر در موج پنجم کرونا جان خود را از دست داده‌اند. این در حالی است که مقام‌های وزارت بهداشت تایید کرده‌اند آمار واقعی قربانیان دو تا سه برابر آمار رسمی است.