در آستانه دومین سالگرد سرکوب خونین اعتراض‌های مردمی آبان ۹۸ در ایران، «دادگاه بین‌المللی مردمی آبان» از ۱۹ تا ۲۳ آبان‌ماه ۱۴۰۰ در شهر لندن، پایتخت بریتانیا، برگزار می‌شود.

درپی افزایش ناگهانی قیمت بنزین در ۲۴ آبان‌ماه سال ۱۳۹۸، اعتراض‌هایی مردمی در شهرهای مختلف سراسر ایران شکل گرفت که به‌سرعت گسترش پیدا کرد و با شعارهای ضدحکومتی همراه شد. از ۲۵ آبان‌ماه، حکومت جمهوری اسلامی دسترسی شهروندان به اینترنت را برای حدود یک هفته به‌طور کامل قطع و شرکت‌کنندگان در اعتراض‌ها را با به‌کارگیری خشونت و تیراندازی مستقیم سرکوب کرد. مقام‌های جمهوری اسلامی پس از چندین ماه سکوت، کشته شدن ۲۲۵ تا ۲۳۰ نفر در آبان‌ ۹۸ را تایید کردند، اما رسانه‌ها و سازمان‌های حقوق بشری با جمع‌آوری آمارها و مستندات مربوط به این سرکوب، تعداد جان‌باختگان را تا صدها تن بیشتر از رقم اعلام‌شده می‌دانند. سازمان عفو بین‌الملل از شناسایی هویت دست‌کم ۳۰۴ نفر از جان‌باختگان در اعتراض‌های آبان خبر داده و خبرگزاری رویترز تعداد کشته‌شدگان را ۱۵۰۰ نفر اعلام کرده است.  

سازمان‌های «عدالت برای ایران»، «حقوق بشر ایران» و سازمان بین‌المللی «با هم علیه اعدام»، سه سازمان حقوق بشری بودند که سال گذشته در نخستین سالگرد اعتراض‌های آبان از تشکیل دادگاهی با حضور حقوقدانان برجسته بین‌المللی با عنوان «دادگاه بین‌المللی مردمی آبان» خبر دادند که قرار است به‌طور مستقل به بررسی دقیق پرونده و جنایت‌های مقام‌های حکومتی و نیروهای سرکوبگر در اعتراض‌های آبان ۹۸ بپردازند. 

این سازمان‌‌ها همچنین فراخوانی برای ارسال اسناد یا اعلام آمادگی برای ادای شهادت در دادگاه منتشر کرده بودند که بنابر اعلام آن‌ها تاکنون بیش از ۲۶۰ پاسخ دریافت کرده که شامل «تعداد بی‌شماری سند و مدرک» در رابطه با سرکوب اعتراض‌‌ها و اعلام آمادگی شاهدانی از شهرهای مختلف در سراسر ایران برای ادای شهادت است. 

در بیانیه سه سازمان حقوق بشری درمورد برگزاری «دادگاه بین‌المللی مردمی آبان»، آمده است که این دادگاه با «شهادت صدها تن» و به‌منظور «تعیین ماهیت جنایات روی‌داده در اعتراضات آبان ۱۳۹۸» و «پاسخگو کردن مسئولان آن در سطح جهانی» برگزار می‌شود. براساس این بیانیه، بسیاری از شاهدان، از معترضان و یا بازداشت‌شدگان اعتراض‌ بودند و «می‌توانند ماهیت مراکز بازداشت‌ و زندان‌ها را فاش کنند». 

هیئت دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان شامل حمید صبی و رجینا پائولوس است و این دو حقوقدان دریافت و بررسی شهادت‌ها برعهده دارند.

دادستانی دادگاه بین‌المللی مردمی آبان، پیش از این ۱۳۳ نهاد و مقام ارشد جمهوری اسلامی را به «جنایت علیه بشریت» و «نقض شدید حقوق بشر» متهم کرده و از آن‌ها خواسته است تا اگر مدرکی در دفاع از خود دارند، ارائه کنند. براساس شهادت‌ها، مقام‌های ارشد جمهوری اسلامی به‌طور مستقیم در جنایت‌های مرتبط با سرکوب اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ مشارکت داشته‌اند. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، حسن روحانی، رئیس جمهوری پیشین، ابراهیم رئیسی، رئیس پیشین قوه قضائیه، علی شمخانی، رئیس شورای عالی امنیت ملی و تعداد دیگری از مقام‌های دولتی و قضایی فرماندهان نیروهای انتظامی و شبه‌نظامی جمهوری اسلامی در فهرست متهمان این دادگاه قرار دارند.

قرار است در «دادگاه بین‌المللی مردمی آبان»، از ۱۹ تا ۲۳ آبان‌ماه سال جاری، در شهر لندن، چندین تن از اعضای خانواده قربانیان، شاهدان عینی و معترضان، به‌صورت حضوری و مجازی در مقابل هیئت قضات دادگاه، متشکل از وکلای برجسته بین‌المللی شهادت بدهند. 

«دادگاه بین‌المللی مردمی آبان» ابتدا قرار بود بهمن‌ماه سال ۱۳۹۹ در شهر لاهه هلند برگزار شود. بعدتر اعلام شد که برگزاری دادگاه به‌دلیل محدودیت‌های ناشی از قوانین مربوط به کرونا به تعویق افتاده است و درنهایت اعلام شد که در شهر لندن برگزار خواهد شد.