به‌رغم هشدارهای آمریکا، رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، گفت کشورش قصد دارد بار دیگر از روسیه سامانه پدافند هوایی بخرد. واشنگتن و برخی از دیگر کشورهای عضو ائتلاف ناتو از رابطه ترکیه و روسیه دل خوشی ندارند و خرید تجهیزات نظامی روسی از سوی ترکیه را باعث نبودِ ‌ثبات در منطقه می‌دانند. 

آقای اردوغان در گفت‌وگو با مارگارت برنان، خبرنگار ارشد شبکه «سی بی اس» آمریکا، گفت کشورش هرگز هواپیماهای جت اف-۳۵ را که از آمریکا خریده است، دریافت نکرده و به همین دلیل مجبور شده است به روسیه روی آورد. اردوغان گفت آنکارا خواهان سامانه پدافند هوایی «پاتریوت» ساخت آمریکا بوده است، اما آن‌را دریافت نکرده است. آمریکا منکر این ادعا است و می‌گوید ترکیه چنان درخواستی را رسما مطرح نکرده است. 

جان کربی، سخنگوی پنتاگون، مدتی پیش گفته بود: «ترکیه در طول دهه گذشته چندین بار فرصت خرید سامانه پدافندی پاتریوت از آمریکا را داشته است و در عوض تصمیم گرفته سامانه «اس ۴۰۰» خریداری کند که به روسیه درآمد، دسترسی، و نفوذ می‌دهد.»

گفت‌وگوی کامل اردوغان با «سی بی اس» یکشنبه شب پخش می‌شود، اما در بخش‌هایی که منتشر شده است، می‌شنویم که می‌گوید: «من همه چیز را به رئیس‌ جمهوری بایدن توضیح دادم.»

دولت دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۹ تحویل تجهیزات هواپیماهای اف-۳۵ به ترکیه را تعلیق کرد. آن اقدام در پاسخ به خرید سامانه روسی اس ۴۰۰ از سوی ترکیه بود. دولت آمریکا می‌گوید استفاده ترکیه از سامانه‌های ساخت روسیه باعث می‌شود مسکو به اطلاعاتی مفصل درباره جت‌های اف-۳۵ برسد و این امر به ناتو لطمه می‌زند. 

وقتی خانم برنان از اردوغان می‌پرسد که آيا او قصد دارد باز هم اس ۴۰۰ بخرد، رئیس ‌جمهوری ترکیه پاسخ می‌دهد: «در آینده هیچ کس نخواهد توانست در این‌که ما چه نوع سامانه پدافندی خریداری می‌کنیم و از کدام کشور و در کدام سطح، دخالت کند. هیچ کس نمی‌تواند چنین دخالتی بکند. ما هستیم که این گونه تصمیمات را می‌گیریم.»

برنان سپس می‌گوید: «به نظر می‌رسد پاسخ‌تان «آری» است.» و اردوغان بلافاصله می‌گوید: «البته، البته، بله.» 

کاخ سفید و وزارت دفاع آمریکا هنوز به این اظهارات واکنش رسمی نشان نداده‌اند. 

در سال ۲۰۱۹ که خبر این خرید جنجالی آنکارا از مسکو اعلام شد، چارلز سامرز، سخنگوی وقت پنتاگون، گفت: «آمریکا به روشنی گفته است که خرید اس ۴۰۰ از سوی ترکیه، قابل قبول نیست.»

اردوغان در سخنان خود در گف‌وتگو با شبکه آمریکایی گفت: «آیا قرار است ما منتظر دریافت سلاح از سایر کشورهایی باشیم که آن تسلیحات را به ما نداده‌اند؟»

رئیس ‌جمهوری ترکیه به یکی دیگر از موضوعات عمده اختلاف بین کشورش با آمریکا نیز اشاره کرد. او گفت، واشنگتن باید انتخاب کند که پشتیبان ترکیه است یا پشتیبان نیروهای کرد. 

در جنگ داخلی سوریه، نیروهای آمریکایی از «نیروهای دموکراتیک سوریه» که تحت رهبری کردهای چپ‌گرا هستند، در مقابل گروه داعش حمایت نظامی کرده‌اند و این ائتلاف تا به امروز ادامه یافته است. این نیروها مناطقی در شمال شرق سوریه را در دست دارند. در مقابل، ترکیه پشتیبان برخی گروه‌های اسلام‌گرا است که در مناطق شمال غربی قدرت را در دست دارند.

اردوغان گفت: «دریافت این‌گونه پشتیبانی باید یک بار برای همیشه متوقف شود. ترکیه عضو ناتو است و ما در موقعیتی هستیم که زیر سقف ناتو ایجاد همبستگی کنیم. اما تا زمانی که سازمان‌های تروریستی چنین پشتیبانی لجستیکی دریافت می‌کنند که باعث ناخشنودی ما بشود…، ما در این زمینه اعتراض خواهیم کرد.»

رئیس ‌جمهوری ترکیه خواهان خروج نیروهای آمریکا از خاک سوریه شد و از عملکرد آن کشور در افغانستان نیز انتقاد کرد و گفت: «حضور آمریکا به دو دهه پیش بازمی‌گردد و باعث امن‌تر شدن منطقه نشده است.»

بر‌نان از اردوغان خواست به گفته بایدن که در ژانویه ۲۰۲۰ در گفت‌وگو با روزنامه «نیویورک تایمز»، اردوغان را «خودکامه» خوانده بود، پاسخ دهد. اردوغان گفت: «تعریف آقای رئیس ‌جمهوری از خودکامه برای من معلوم نیست. نمی‌دانم منظورشان چه بوده است»

اردوغان همچنین گفت که خواهان برقراری نوعی رابطه با حکومت طالبان در افغانستان است؛ هرچند که آنکارا نیز نیروهای خود را هم‌گام با آمریکایی‌ها از کابل خارج کرده است. او گفت: «ما روابطی تاریخی با مردم افغانستان داریم و همیشه از آن‌ها حمایت کرده‌ایم. از نظر زیرساخت و روساخت در سرمایه‌گذاری‌های عمده مشارکت داشته‌ایم و در آینده نیز خواهیم داشت. اما به علت اشتباهات میدانی که صورت گرفت، مجبور به خروج نیروهای خود و شهروندان غیرنظامی‌مان شدیم و در حال حاضر در افغانستان حضور نداریم.»

آقای اردوغان در ضمن گفت به زودی با همتای روس خود، ولادیمیر پوتین، دیدار می‌کند تا در مورد مسایلی از قبیل اوضاع سوریه گفت‌وگو کنند. 

درگیری بین روسیه و ترکیه در سوریه نیز شدت گرفته است. روز یکشنبه حداقل یازده نیروی پیکارجو از یکی از گروه‌های سوری مورد حمایت آنکارا، در حمله هوایی روسیه کشته شدند. «دیده‌بان حقوق بشر سوریه» که مستقر در بریتانیا و نزدیک به اپوزیسیون است، گفت هواپیماهای روسیه به مدرسه‌ای بیرون شهر عفرین در شمال سوریه حمله کردند که از پایگاه‌های نظامی «فرقه الحمزه»، از گروه‌های سوری مورد حمایت ترکیه، بوده است. شهر عفرین بخشی از استان حلب است و از سال ۲۰۱۸ در اختیار ترکیه و نیروهای سوری همگام با آن بوده است. «فرقه الحمزه» در سال ۲۰۱۳ تشکیل شد و با مرکزیت شهر مارع در استان حلب فعالیت دارد. این گروه تا پیش از ۲۰۱۶ علاوه بر ترکیه، از آمریکا نیز کمک نظامی می‌گرفت. 

«دیده‌بان حقوق بشر سوریه» گفت: «در حملات روسیه یازده نیروی پیکارجو کشته و سیزده نیروی دیگر زخمی شدند.»

رامی عبدالرحمان، رئیس آن نهاد، گفت روسیه کمتر به این منطقه که از سه سال پیش در اختیار ترکیه است، حمله هوایی کرده است. او یادآوری کرد که روس‌ها ماه گذشته نیز به یکی از مواضعِ یک گروه دیگر سوری تحت حمایت آنکارا، «فیلق الشام»، در نزدیکی عفرین حمله کرده بودند. 

سخنگوی «ارتش ملی» که مجموعه‌ای از گروه‌های سوری تحت حمایت آنکارا است، در پاسخ به حمله روز یکشنبه، آن ‌را «پیامی روشن از سوی روسیه» دانست مبنی بر آن که هیچ «خط قرمزی» در کار نیست. 

با آن که روسیه و ترکیه در دو طرف متضاد جنگ داخلی سوریه (به ترتیب، له و علیه حکومت بشار اسد) بوده‌اند، مدت‌ها است در صحنه‌های مختلف جنگ همکاری می‌کنند و چند توافق آتش‌بس مربوط به منطقه شمال غرب کشور، از جمله آتش‌بس ۲۰۲۰ مربوط به استان ادلب، با یکدیگر داشته‌‌اند. 

در چند هفته گذشته اما شاهد افزایش حملات روسیه به ادلب و نواحی همسایه آن در استان حلب بوده‌ایم. این در حالی است که آقای اسد در روز ۱۳ سپتامبر برای دیدار با پوتین به مسکو سفر کرد و به نظر می‌رسید که هم‌زمان با آن دیدار، حملات شدت گرفته‌اند. برخی از ناظران می‌گویند این وضعیت شاید تدارک مسکو و دمشق برای حمله به ادلب و بازپس گرفتن آن از نیروهای اسلام‌گرا باشد. برخی دیگر اما آن حملات را تنها کوششی برای امتیازگیری پیش از دور جدید مذاکرات «روند آستانه» می‌دانند که در آن روسیه، ترکیه، و حکومت ایران در مورد آينده سوریه تصمیم می‌گیرند. نشست بعدی این روند قرار است به‌زودی با حضور پوتین، اردوغان و ابراهیم رئیسی برگزار شود. 

«کمیته قانون اساسی سوریه» که متشکل از نمایندگان دولت اسد، اپوزیسیون، و سازمان‌های جامعه مدنی است، نیز به زودی دور ششم مذاکرات خود را برگزار می‌کند.