امروز، یکشنبه ۲۱ آذر، هم‌زمان با سقوط بی‌پیشینه ارزش پول ملی افغانستان در مقابل ارزهای خارجی، به ویژه دلار، قیمت مواد غذایی نیز در بازارهای افغانستان به گونه بی‌سابقه‌ای افزایش یافت.

پول ملی افغانستان، بار دیگر در بازار ارز سقوط کرد و تا بعد از ظهر روز یکشنبه، ۱۱۴ «افغانی» در برابر یک دلار آمریکایی مبادله شد. در پی این سقوط بی‌پیشینه، نگرانی از ادامه بحران ارز و افزایش قیمت دلار در روزهای آینده افزایش یافت و مردم برای تبدیل پول‌های خود به دلار، به بازارهای تبادل ارز هجوم بردند. به دلیل هجوم مردم برای خرید دلار، روند کار در بازارهای ارز افغانستان، به ویژه در «سرای شهزاده»، بزرگترین مرکز تبادل ارز در کابل، مختل شد و طالبان نیز دستور دادند اطلاع‌رسانی لحظه به لحظه قیمت ارز و فعالیت دستفروش‌ها در بازار ارز متوقف شود.

هم‌زمان با افزایش بهای دلار و سقوط پول ملی ، قیمت مواد خوراکی نیز در بازارهای افغانستان به سرعت بالا رفت.

 عنایت‌الله احمدی، بازرگان محلی در شهر مزارشریف که مواد خوراکی می‌فروشد، در گفت‌وگوبا ایندیپندنت فارسی گفت که قیمت مواد خوراکی نیز مانند ارزش پول ملی افغانستان، از صبح تا عصر یکشنبه دچار نوسان بود و در آخرین ساعات، با تفاوت زیاد نسبت به قبل به فروش می‌رسید. 

عنایت‌الله احمدی گفت: «صبح امروز یک بشکه روغن ده لیتری را ۱۶۰۰ افغانی می‌فروختیم و عصر امروز همان بشکه روغن را به ۱۷۵۰ افغانی فروختیم. این افزایش قیمت در ظرف چند ساعت اتفاق افتاد و دلیل آن افزایش نرخ دلار در برابر پول ملی افغانستان است.»

این بازرگان مواد خوراکی افزود: «قیمت یک کیسه آرد ۵۰ کیلویی نیز صبح امروز ۲۲۲۰ افغانی بود و تا بعد از ظهر به ۲۴۰۰ افغانی افزایش یافت.»

اقای احمدی افزود که افزایش قیمت مواد خوراکی در بازارهای افغانستان در این روز، بی‌سابقه بوده است. به گفته او، به دلیل افزایش نرخ مواد خوراکی، بسیاری از خانواده‌ها توانایی خرید مواد اولیه و نیازهای ضروری خود را ندارند. 

عنایت‌الله احمدی که از محل کار خود صحبت می‌کرد، گفت: «امروز مردی آمده بود تا روغن بخرد. ابتدا گفت یک بشکه ۲۰ لیتری می‌خواهم، ولی وقتی قیمت را دانست، گفت بشکه ده لیتری می‌خواهم. سپس وقتی که قیمت ده لیتر را دید، گفت قوطی کوچکتر پنج لیتری می‌خواهد و دست آخر یک قوطی کوچک سه لیتری خرید.» 

او گفت، هزاران نفر دیگر حتی توانایی خرید همین قوطی سه لیتری روغن را نیز ندارند، چون منبع درآمد بسیاری از مردم که تا چهار ماه پیش کسب و کاری داشتند، قطع شده است.

این فروشنده مواد خوراکی گفت که روزانه ده‌ها نفر را می‌بیند که برای خرید روغن، آرد، یا مواد دیگر به بازار می‌آیند، اما وقتی متوجه می‌شوند نرخ‌ها به سرعت افزایش یافته است، با دست خالی به خانه برمی‌گردند.

به گفته احمدی، قیمت مواد غذایی در بازارهای افغانستان وابسته به نرخ دلار در برابر  پول ملی افغانستان است، چون بیشترین اقلام خوراکی از کشورهای خارجی وارد افغانستان می‌شوند و تاجران، آن مواد را به دلار می‌خرند.  

در همین حال، بعد از ظهر امروز، یکشنبه ۲۱ آذر، در پی افزایش نرخ دلار در برابر پول ملی افغانستان که منجر به افزایش بی‌سابقه نرخ مواد خوراکی شد، بانک مرکزی افغانستان که زیر نظر طالبان فعالیت می‌کند، خبر داد که سومین محموله پول نقد به ارزش ۱۹.۲ میلیون دلار، از مجموعه کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل، وارد کابل شده است. بانک مرکزی افغانستان در بیانیه‌ای گفت که آن وجه نقد به بانک بین‌المللی افغانستان (AIB) سپرده شده است و انتظار می‌رود با رسیدن کمک‌های بشردوستانه بیشتر به افغانستان، نرخ ارز در جایگاه مطلوب قرار گیرد.

هرچند در سال‌های گذشته نیز به دلیل گسترش جنگ، فرار سرمایه و ناامنی، ارزش پول ملی افغانستان در برابر ارزهای خارجی کاهش یافته بود، کمبود نقدینگی، بی‌ثباتی سیاسی و اقتصادی، متوقف شدن کمک‌های خارجی، و خودداری مردم از سپردن پول‌های خود به بانک‌ها پس از بازگشت طالبان به قدرت، منجر به  سقوط بی‌پیشینه ارزش پول ملی در بازار ارز شده است.

سقوط ارزش ارزملی و صعود قیمت مواد غذایی، در حالی که میلیون‌ها انسان به دلیل از دست دادن منابع درآمد خود به دریافت کمک‌های بشردوستانه نیازمند شده‌اند، وضعیت زندگی در افغانستان را بیشتر از پیش دشوار می‌سازد. 

بر اساس گزارش سازمان ملل، هم‌اکنون ۲۳ میلیون انسان در افغانستان در معرض فقر و گرسنگی شدید قرار دارند و از آن میان، حدود ۹ میلیون تن به غذا و کمک‌های بهداشتی فوری نیاز دارند. 

روند رو به افزایش قیمت مواد غذایی و سقوط پول ملی افغانستان، ضمن تشدید بحران گرسنگی و فقر در کشور، به ناامنی و روی‌آوردن مردم به گروه‌های تبهکار نیز دامن می‌زند.