سقط‌ جنین، بحث اصلی انتخابات کانادا

«یک سگ مگر چند تا دست و پا دارد؟ حتی وقتی بگویی دمش هم یک پا است، جوابش مثل قبل خواهد بود: فقط چهار تا. چون وقتی به دم بگویی پا، معنایش این نمی‌شود که حالا دم، واقعا یک پا شده باشد. اگر قانون (ازدواج همجنس‌ها) تصویب شود، دولت و کانادایی‌ها مجبور می‌شوند تا به دم بگویند پا، بیشتر از این نخواهد شد!».

این بخشی از نطق اندرو شییِر ( Andrew Scheer) در سال ۲۰۰۵ میلادی است، وقتی پارلمان کانادا قانون «ازدواج همجنس‌ها» را تصویب کرد، ولی چرا باید این جملات بعد از ۱۴ سال دوباره شنیده شود؟ چون چند هفته دیگر، انتخابات پارلمانی کانادا برگزار خواهد شد و«شییِر» حالا رهبر حزب محافظه‌کار کانادا است و یکی از حملات حزب حاکم لیبرال به حزب او، این است که محافظه‌کاران می‌خواهند قوانین سقط‌ جنین و حقوق دگرباشان را دوباره به صحن پارلمان بیاورند و تغییر دهند.

حزب محافظه‌کار در پاسخ گفته هر دو مورد، قانون مستحکم کانادا شده‌اند و بحث آن‌ها پایان گرفته است، اما آنچه نگرانی ایجاد کرده، این نقل‌قول از شییِر است: «به نمایندگان محافظه‌کار اجازه خواهیم داد تا در موضوعات اجتماعی، طبق باورهایشان رای دهند». این تفاوت او با استیفن هارپر، رهبر پیشین این حزب است که بیش از یک دهه، نخست‌وزیر کانادا بود. در آخرین دولت هارپر، نزدیک به ۸۰ نماینده پارلمان، مخالف قوانین سقط‌ جنین موجود در این کشور بودند، اما او اجازه نمی‌داد تا نمایندگان برخلاف نظر حزب رای دهند و چندین قانون در مخالفت با سقط‌ جنین یا محدود کردن آن، به‌همین شکل در نطفه خفه شد.

سقط‌ جنین ۵۰ سال است که در کانادا قانونی شده و در سال ۱۹۶۹، همزمان با قانونی شدن بدون محدودیت سقط‌ جنین در این کشور، از رابطه با همجنس هم جرم‌زدایی شد. در کانادا، ۱۴ سال است که ازدواج همجنس‌ها هم قانونی است، پس چرا در انتخابات امسال آن کشور، دوباره صحبت از این است که شاید پارلمان آینده، دوباره این قانون‌ها را بررسی کند؟

سرمایه‌گذاری برای ۵۰ نماینده مخالف سقط‌ جنین

«وقتی به آمار سقط‌ جنین هر سال کانادا نگاه می‌کنی، عموما به عددی نزدیک به ۱۰۰هزار مورد سقط‌ جنین می‌رسی که فکر می‌کنم معادل یکی از هر چهار حاملگی در کشور است. به باورم، این معادل هر روز ۳۰۰ تا بچه است که در کانادا سقط می‌شوند، یعنی بین هر پنج تا ۱۰ دقیقه، یک نفر سقط شده است».

این را اسکات هی‌وارد (Scott Hayward) گفته است. او یکی از فعالان مخالف سقط‌ جنین در کانادا است. این فعالان در آمریکای شمالی خودشان را «طرفدار زندگی» (pro life) می‌خوانند.

بیشتر آن‌ها عقاید مذهبی وابسته به کلیساهای مسیحی دارند و به باور آن‌ها، از زمانی که نطفه در رحم شکل گرفته باشد، او یک انسان محسوب می‌شود. برای همین آن‌ها می‌گویند سقط‌ جنین، معادل کشتن یک آدم است. هرچند در کانادا، بیشتر سقط ‌جنین‌ها، در ابتدای حاملگی رخ می‌دهند.

برخلاف قوانین شیعه که می‌گوید تا سه ماهگی جنین، روح به بدن او وارد نمی‌شود و بر همین اساس، در ایران قوانین سقط‌ جنین، به‌نسبت برخی ایالت‌های آمریکا، سخت‌گیرانه نیستند.

هی‌وارد یکی از موسسان سازمان غیر انتفاعی «همین‌الان» (Right Now) است. این موسسه می‌گوید هدفش این است که نامزدهای «طرفدار زندگی»، وارد سیاست کانادا شوند تا بتوان در آن کشور، «قوانین طرفدار زندگی را به تصویب رساند» و سقط‌جنین را محدود کرد.

هی‌وارد می‌گوید در انتخابات ۲۰۱۵ و با پیروزی لیبرال‌ها، نیمی از ۸۰ نماینده طرفدار زندگی، از صحنه سیاست فدرال کانادا حذف شده‌اند و برای انتخابات امسال، «همین‌الان» امیدوار است که دست‌کم ۵۰ نماینده مخالف سقط‌ جنین را وارد پارلمان کانادا کند.

سرمایه‌گذاری گروه‌هایی مانند «همین‌الان» بیشتر بر نامزدهای حزب محافظه‌کار کانادا است. حزبی که در نظرسنجی‌های هفته‌های اخیر، شانه به شانه حزب لیبرال، شانس بردن انتخابات پیش رو را دارد.

در کانادا، نظام حزبی برقرار است و نظر حزب، بر نظر فرد نماینده تقدم دارد. حزب لیبرال کانادا، به نمایندگان این حزب در پارلمان گفته نمی‌توانند علیه سقط ‌جنین یا حقوق دگرباشان موضع بگیرند یا تلاش کنند تا قوانین موجود را تغییر دهند.

این حزب، در موضوع اختصاص بودجه‌های دولتی به بخش خصوصی هم این نظر را وارد کرده است. امسال ۲۶ گروه در بخش خصوصی کانادا، بودجه کمکی فدرال برای مشاغل فصل تابستانی دانشجویان و دانش‌آموزان را دریافت نکردند، چون حاضر نشدند بگویند با سقط‌ جنین و حقوق دگرباشان مخالفتی ندارند.

گروه‌هایی مثل «همین‌الان» امیدوارند که شییِر، به نمایندگان مخالف سقط‌ جنین اجازه دهد تا قوانین موردنظرشان را به پارلمان بیاورند و سپس همان‌طور که شییِر گفته، بتوانند به‌جای نظر حزب، بر پایه اعتقاد شخصی‌شان رای دهند.

تنها رهبری که در راهپیمایی افتخار دگرباشان حاضر نشد

مونترال در پایان تابستان امسال، یکی از آخرین شهرهای کانادا بود که راهپیمایی افتخار دگرباشان در آن برگزار می‌شد. پنج سال پیش، جاستین ترودو، نخست‌وزیر کانادا، اولین رهبر این کشور بود که در یک راهپیمایی افتخار دگرباشان شرکت کرد. امسال، رهبران احزاب اصلی پارلمان، همه در راهپیمایی‌های کانادا حاضر شده بودند، البته به جز رهبر حزب محافظه‌کار کانادا که در تمامی آن‌ها غایب بود.

امسال راهپیمایی افتخار مونترال صحنه‌هایی‌ داشت که آن را از دیگر راهپیمایی‌ها متفاوت کرد؛ از یک سو رهبران حزب لیبرال، سبزها و دموکرات نوین در کنار همدیگر ایستاده بودند و از آن سو رهبران احزاب جدایی‌طلب کبک هم در راهپیمایی حاضر بودند. ترودو در میان آن‌ها ایستاد و گفت: «اینجا اختلاف‌هایمان را کنار می‌گذاریم» و در موضوع دفاع از حقوق شهروندان، «کنار همدیگر می‌ایستیم».

ترودو خطاب به مقامات ارشد حزب محافظه‌کار گفت: «متاسفانه آن‌ها انتخاب کرده‌اند تا کنار متعصبان بیاستند تا آنکه همراه جامعه دگرباشان کانادا باشند».

غیبت شییِر حالا بحث اصلی رسانه‌های کانادا شده بود و همراهش گفته شد که در دهه‌های گذشته، «او در راهپیمایی‌های مخالفان سقط‌ جنین حاضر شده است».

شییِر می‌گوید به شیوه‌های دیگری همراه جامعه دگرباشان کانادا خواهد بود. او در پاسخ به ترودو گفت که حملات لیبرال‌ها برای آن است که «توجه‌ها را از رسوایی‌های این حزب و نتایج اقتصادی ضعیف سیاست‌هایشان پرت کند».

حزب محافظه‌کار، حتی یک نامزد آشکارا همجنس‌گرا را به صحنه انتخابات ماه اکتبر آورده است اما این از انتقادها علیه او نکاسته است. یکی از دلایل امتداد این انتقدادها، سابقه او است. شییِر در ۲۰۰۵ میلادی علیه قانونی شدن «ازدواج همجنس‌ها» رای داد. او همچنین در ۲۰۱۶ میلادی، او تنها یکی از ۴۰ نماینده پارلمان کانادا بود که رای مخالف دادند تا «گرایش و ابراز هویت جنسی به موارد تحت حفاظت قانون حقوق بشر کانادا» اضافه شود. قانونی که بسیاری از دیگر محافظه‌کاران کانادا به آن رای موافق دادند.

شییِر می‌گوید «شخصا مخالف سقط‌ جنین است»، اما تاکید می‌کند که قوانین کانادا در این مورد به تصویب رسیده‌اند و بحث بر سر آن‌ها تمام شده است. 

بااین‌حال، بحث سقط‌ جنین در کانادا جدی‌تر شده و حالا دیگر احزاب هم از آن صحبت می‌کنند. الیزابت می، رهبر حزب سبزهای کانادا به‌تازگی در مصاحبه با شبکه سی‌بی‌سی گفت که «قهرمانش عیسی مسیح» است و در ادامه گفت موافق حق زنان برای سقط‌ جنین است، اما اگر یک عضو این حزب بخواهد موضوع سقط‌ جنین را دوباره به پارلمان بیاورد، نمی‌تواند جلوی او را بگیرد.  الیزابت می ادعا کرد قوانین داخلی حزب او، چنین اجازه‌ای را نمی‌دهند.

به‌دنبال این سخنان، حزب سبزهای کانادا در بیانیه‌ای گفت: «هیچ شانسی برای این وجود ندارد که نماینده‌ای از این حزب بخواهد چنین بحثی را مطرح کند». با این‌حال تا زمانی که نتایج انتخابات اکتبر مشخص شود، نگرانی از آینده حق سقط‌ جنین و حقوق دگرباشان در کانادا وجود دارد؛ آیا ترودو نخست‌وزیر خواهد بود یا آنکه شییِر می‌گذارد نمایندگان محافظه‌کار «برابر اعتقاداتشان» در مباحث اجتماعی، رای دهند. رای اکتبر امسال کانادایی‌ها، می‌تواند پاسخ به تمامی این نگرانی‌ها را بدهد.