علیاکبر محرابیان، وزیر نیرو، با اشاره به شهرهای دچار تنش آبی گفت: «مجموع شهرهای دارای تنش، ۳۰۰ شهر هستند و از این تعداد ۱۰۰ شهر تنش شدید آبی دارند.»
به گزارش ایلنا، او با بیان این که حل مشکل آب مستلزم آن است که احکام بودجه تحقق یابد و منابع مالی مورد نیاز تامین شود، گفت: «در نظر داریم پروژههای اثربخشی را که نیمهتمام و راکد ماندهاند فعال کنیم. این پروژهها میتوانند مشکلات زیادی را از بخش آب حل کنند.»
محرابیان درباره طرحهای در نظر گرفته شده توضیح داد: «در بخش آبرسانی روستایی، برنامه جهشی برای تامین آب پایدار ۱۰ هزار روستا در دستور کار قرار گرفته که اولین قرارداد آن برای تامین آب ۷۱۰۰ روستا با قرارگاه امام حسن (ع) به امضاء رسید، که در چارچوب این قرارداد، ۲۱۰۰ کیلومتر خطوط انتقال اجرا خواهد شد. در بخشهای شهری سدها خط انتقال، شبکه آب و فاضلاب، بازچرخانی و رفع تنش آبی، پروژههای خوبی پیشبینی کردهایم.»
این مقام عالی وزارت نیرو در شرایطی به نتیجهبخش بودن این چند اقدام «جهادی» امیدوار و خوشبین است که ایران دچار مشکلات جدی آب و نیازمند اقدام فوری است. خشکسالیهای مکرر توأم با برداشت بیش از حد آبهای سطحی و زیرزمینی از طریق شبکه بزرگی از زیرساختهای هیدرولیک و چاههای عمیق، وضعیت آب را به سطح بحرانی رسانده است. از نشانههای این وضعیت، خشک شدن دریاچهها و رودخانهها و تالابها، کاهش سطح آبهای زیرزمینی، فرونشست زمین، بد شدن کیفیت آب، فرسایش خاک، بیابانزایی، و توفانهای گرد و غبار بیشتر است.
محرابیان در عین حال درباره وارد کردن آب نیز توضیح داد: «رئیسجمهور در اجلاس عشقآباد موضوع همکاری کشورهای منطقه در بخش آب را مورد توجه قرار داد. در این مدت، تا کنون جلسات متعددی با مسئولان کشورهای ترکمنستان، افغانستان، ترکیه، عراق، ارمنستان، و آذربایجان برگزار کردهایم که اگر توافق و دستاوردی داشته باشد، اطلاعرسانی خواهیم کرد.»
وارد کردن آب موضوعی است که هر از گاهی از زبان یکی از مسئولان به گوش میرسد، اما در حد همان حرف باقی میماند. یکی از مهمترین دلایل اجرا نشدن چنین کاری، مسائل اقتصادی است.
اردیبهشت امسال، باقر قرمزچشمه، عضو هیئت علمی و رئیس گروه هیدرولوژی و توسعه منابع آب پژوهشکده حفاظت از آب و خاک، درباره واردات آب به تجارتنیوز گفت: «بحثهایی مثل آب در برابر نفت هست که این روزها شنیده میشود. پیشنهاد شده بود که با استفاده از مخازنی، آب سبک از طریق دریا تجارت شود، گرفته شود، اما من فکر نمیکنم در ایران بحث واردات آب هنوز جدی شده باشد، یا اقدام خاصی برای واردات آب انجام شده باشد.»
به گفته او: «وارد کردن آب بیش از هر چیز به توجیه اقتصادی بستگی دارد. ایران از نظر اقتصادی هنوز توان سرمایهگذاری در این مسئله را ندارد و در حال حاضر سرمایهگذاری و تمرکز خود را بر دستگاههای آب شیرینکن گذاشته است تا از دریای خلیج فارس و عمان یا خزر آب را به مناطق خشک مرکزی انتقال دهد.»
شاید بحث واردات آب حالا به این دلیل جدیتر شده باشد که امسال بارندگیها در ایران به حدود پنجاه درصد سال قبل و ۴۰ درصد کمتر از میانگین بلندمدت رسید، و یکی از خشکترین سالهای نیم قرن اخیر ایران ثبت شد. در استانهایی مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان، خراسان رضوی، و خراسان جنوبی، کمبود بارش بین ۵۰ تا ۸۵ درصد گزارش شده است.
از سوی دیگر، در غرب و جنوب غرب کشور، در استانهای کردستان، کرمانشاه، ایلام، لرستان، و چهارمحال و بختیاری نیز کاهش بارش کاملاً محسوس است و همین موضوع، به تجمعهای اعتراضآمیز در شهرهای کشور دامن زده است.
اخیرترین مورد از تجمعهای گسترده اعتراض به وضعیت خشکسالی و بحران آب، آبان امسال بود که کشاورزان اصفهانی و سایر اقشار در حمایت از آنها در بستر خشک زایندهرود دست به اعتراض زدند؛ تجمعی که با برخورد خشونتآمیز حکومت و دستگیری معترضان مواجه شد.