آیا اپوزیسیون ترکیه می‌تواند اردوغان را کنار بزند؟

رهبران شش حزب اپوزیسیون ترکیه می‌کوشند بدیلی در مقابل اردوغان مطرح کنند

از جمله هدف‌های اپوزیسیون، بازگشت ترکیه به نظام پارلمانی و الغای نظام ریاستی است که اردوغان برپا کرده است - Ozan KOSE / AFP

در حالی که مشکلات اقتصادی و اجتماعی ترکیه همچنان ادامه دارد، احزاب اپوزیسیون برای پیروزی در انتخابات سال آینده و کنار زدن رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری اسلام‌گرای آن کشور، عزم خود را جزم کرده‌اند. نشست اخیر رهبران شش حزب اپوزیسیون باعث افزایش توجه به آن‌ها شده است.

کمال قلیچ‌دار اوغلو، رهبر حزب جمهوری‌خواه خلق، که اصلی‌ترین حزب مخالف اردوغان است، گفت که رهبران این شش حزب اپوزیسیون متعهد به حل مشکلات کشور با روحیه دموکراسی و عدالت هستند، و تاکید کرد که این رهبران مجددا در روز ۲۸ فوریه (۹ اسفند) دیدار خواهند کرد. در این نشست قرار است نقشه راه جدیدی معرفی شود. قلیچ‌دار اوغلو در روز ۱۸ فوریه (۲۹ بهمن) در گفت‌وگو با تلویزیون خصوصی «کی‌آرتی» گفت که ائتلاف این شش حزب اپوزیسیون در حال «ترسیم نقشه راه جدیدی برای ترکیه است» و تاکید کرد: «قوه قضایی کاملا مستقل خواهد بود. قوه اجرایی هم کاملا مستقل خواهد بود.»

از جمله هدف‌های اپوزیسیون، بازگشت ترکیه به نظام پارلمانی و الغای نظام ریاستی است که اردوغان برپا کرده است. قلیچ‌دار اوغلو روز ۱۵ فوریه در نشست هفتگی فراکسیون حزبش در مجلس گفت: «ما دموکراسی را با نظام تقویت شده پارلمانی از نو برقرار می‌کنیم. ما دوباره دموکراسی می‌آوریم. ما کاری می‌کنیم که دولت و سازوکارهایش دوباره به کار بیفتند. ما شایسته‌سالاری را در دستگاه دولتی برقرار می‌کنیم.»

قلیچ‌دار اوغلو در روز ۱۲ فوریه میزبان دیدار با پنج رهبر دیگر از حزب‌های اپوزیسیون بود که به صدور بیانیه‌ای مشترک در مورد انتخابات سال آینده انجامید. بعد از قلیچ‌دار اوغلو، مهم‌ترین فرد حاضر در این نشست مارال آکشنر، رهبر «حزب خوب» بود؛ حزبی منشعب از حزب «حرکت ناسیونالیستی» که نیرویی متعلق به جناح راست و از متحدان اردوغان است. علاوه بر خانم آکشنر، چهار رهبر دیگر نیز در این نشست حضور داشتند: تمل کاراملا اوغلو، رهبر حزب فضیلت، که بنیانش به افکار نجم‌الدین اربکان، نظریه‌پرداز تاریخی اسلام‌گرایی در ترکیه بازمی‌گردد؛ گولتَکین اویسال، رهبر حزب دموکرات، که از نیروهای تاریخی جریان راست میانه در ترکیه است؛ و علی باباجان و احمد داوود اوغلو، که به ترتیب رهبر دو نیروی نوبنیاد «حزب دموکراسی و ترقی» و «حزب آینده» هستند، و هر دو در گذشته از عالی‌ترین اعضای هیئت وزیران اردوغان بوده‌اند.

قلیچ‌دار اوغلو در مورد بیانیه اخیر گفت: «این سندی تاریخی است. به شما پیشنهاد می‌کنم یک نسخه از آن را بگیرید و در بایگانی‌هایتان نگه دارید.»

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

خانم آکشنر نیز در نشست هفتگی نمایندگان حزبش در مجلس در روز ۱۶ فوریه گفت که نشست اخیر رهبران اپوزیسیون آغاز روند تغییر است. او وعده داد که اگر اپوزیسیون به قدرت برسد، به سوءمدیریت اقتصادی، فقر، فساد، و بی‌عدالتی پایان خواهد داد. آکشنر تاکید کرد: «ما در "حزب خوب" این جلسه را نقطه آغازی مهم می‌دانیم، زیرا تاکید می‌کنیم که قادر بودن به گفت‌وگو درباره مشکلات و راه‌حل‌های‌ آن‌ها در پرتو همفکری جمعی، ضرورت این زمانه و ضرورت خرد است.»

در عین حال، رسانه‌های طرفدار اردوغان هم تبلیغ علیه این ائتلاف بزرگ اپوزیسیون را آغاز کرده‌اند. برهان‌الدین دوران، مدیر یکی از اتاق فکرهای مهم نزدیک به آنکارا، روز ۱۷ فوریه در مقاله‌ای در روزنامه «دیلی صباح» به «برنامه اولیگارش‌مآبانه احزاب اپوزیسیون ۶+۱» حمله کرد و گفت: «رای دهندگان ترکیه هرگز از چنین چیزی حمایت نخواهند کرد.»

آقای دوران از اصطلاح «۶+۱» استفاده می‌کند تا این احزاب را متهم به همکاری مستقیم با «حزب دموکراتیک خلق‌ها» کند که نیرویی چپ‌گرا و طرفدار حقوق اقلیت کرد ترکیه است. برخی از طرفداران این حزب از دعوت نشدن خود به نشست هفته گذشته اپوزیسیون انتقاد کرده و تاکید کرده‌اند که بدون حضور کردها و این حزب، پیروزی بر اردوغان ممکن نخواهد بود.

دوران گفت مردم ترکیه به رئیس‌جمهوری که قصدش الغای نظام ریاستی باشد و زیر سایه قدرت رهبران ائتلافی از احزاب مختلف حکومت کند، رای نخواهند داد.

این تحولات در دنیای سیاست ترکیه در حالی صورت می‌گیرد که بحران اقتصادی در آن کشور همچنان ادامه دارد. در عین حال، برخی از کارشناسان امیدوارند ترکیه بتواند از قیمت پایین لیره و جایگاه جغرافیایی‌اش استفاده کند و صادرات خود را به اروپا افزایش دهد. در ماه‌های اخیر، شاهد افزایش قیمت سوخت بوده‌ایم که به معنای افزایش قیمت حمل‌ونقل دریایی است. دنیاگیری کرونا نیز باعث اختلال در زنجیره‌های تامین شده است، و از همین رو، شرکت‌های اروپایی می‌کوشند اتکای خود به آسیا را کاهش دهند. اردوغان سعی کرده است با شعار جدید «ساخت ترکیه» (استفاده از واژه بومی نام کشور به‌جای نام رایج آن در زبان‌های خارجی) صادرات کشورش را افزایش دهد.

افزایش قیمت سوخت پیامدهای داخلی چشمگیری برای ترکیه و اردوغان داشته است. در روزهای اخیر، برخی از مشتری‌های خشمگین، عکس مبلغ زیاد روی قبض برق خود را در رسانه‌های اجتماعی منتشر کرده‌اند تا نشان دهند چطور این قیمت‌ها در چند هفته اخیر دو برابر شده‌ است؛ آخرین بحران برای اردوغان و آخرین فرصت برای اپوزیسیون!

بیشتر از جهان