بسیاری افغان‌ها بر این باورند که دولت پاکستان، به‌ویژه نظامیان آن کشور، از پیروزی طالبان در افغانستان بسیار خوشحال و سرمست‌اند و آن را به نحوی پیروزی سیاست‌های آن کشور در منطقه می‌دانند. دلیل اصلی این باور در این مسئله نهفته است که دولت پاکستان در ۲۰ سال گذشته، علی‌رغم مخالفت‌های جهانی، همچنان تمام‌قد پشت طالبان ایستاد و از آن‌ها حمایت کرد؛ تا جایی که نیروی صدهزار نفری ناتو هم نتوانست در این ۲۰ سال طالبان را با کاملا شکست دهد؛ اما واقعیت این است که طعم خوش پیروزی طالبان در افغانستان آنچنان که باید بر جان نظامیان پاکستانی ننشسته است.

این کشور حالا به‌شدت از بی‌ثبات سیاسی و اقتصادی افغانستان که مستقیما روی وضعیت پاکستان تاثیر خواهد گذاشت، نگران است؛ زیرا اوضاع آن‌گونه که پاکستان می‌خواست، پیش نرفت. بحران سیاسی، اجتماعی و اقتصادی در افغانستان حتی کشورهای آسیای میانه را نیز درگیر و نگران کرده است. آنان اینک با استناد به تجربه ۴۰ ساله خود خوب می‌دانند هر زمان این کشور بی‌ثبات شده، همسایه‌ها را نیز راحت نگذاشته است. هجوم مهاجران، صدور افراطی‌گری و تروریسم، از دست دادن بازار افغانستان و مهم‌تر از همه تلاش کشورهای قدرتمند برای اعمال‌نفوذ در افغانستان و سوءاستفاده از وضعیت نابه‌سامان می‌تواند برای هر کشور همسایه افغانستان خطرناک باشد.

پاکستانی‌ها حالا در روند شکل‌گیری امارت اسلامی متوجه خطراتی شده‌اند که می‌تواند بیشتر از همه به اقتصاد این کشور که به‌اندازه کافی به‌هم ریخته است، ضربه تازه‌ای بزند. دولت پاکستان در حال حاضر  حدود ۱۲۷ میلیارد دلار بدهی جهانی دارد. این بدهی اقتصاد پاکستان را به‌شدت آسیب‌پذیر کرده است؛ زیرا سود سالانه آن نمی‌گذارد این کشور به رشد اقتصادی لازم برسد. بنابراین حتی کشوری مثل افغانستان هم می‌تواند برای صادرات پاکستان مهم باشد.

روزنامه انگلیسی‌زبان گلف‌نیوز که بیشتر در کشورهای غربی حوزه خلیج فارس چاپ می‌شود، روز دوشنبه در مقاله‌ای به قلم سجاد اشرف، از دیپلمات‌های سابق پاکستانی، نوشت که تحریم‌ها علیه مقام‌های طالبان در افغانستان به فروپاشی اقتصادی همراه با بحران شدید انسانی این کشور منجر می‌شود و به اقتصاد متزلزل پاکستان که در حال مبارزه برای بهبود است، ضربه بزرگی خواهد زد.

پاکستان امیدوار است با ایجاد ثبات در افغانستان سطح صادرات خود را که در پنج سال گذشته از ۲.۵ میلیارد دلار به کمتر از ۷۵۰ میلیون دلار رسید، دوباره افزایش دهد. به نوشته گلف‌نیوز، اسلام‌آباد از هر تعاملی با طالبان استفاده و به آن‌ها تاکید کرده است که باید نگرانی‌های بین‌المللی در مورد حکومت فراگیر را کاهش دهند.

پاکستان به جامعه جهانی هم یادآوری کرد که تشویق طالبان به جای اقدام‌های تنبیهی علیه آنان، رفتار طالبان را تغییر خواهد داد. در چند ماه گذشته، پاکستان تلاش‌های دیپلماتیکی را آغاز کرد و از جامعه جهانی خواست تا با طالبان تعامل کند و به کاهش بحران انسانی افغانستان و جلوگیری از فرو رفتن آن به دام هرج‌ومرج کمک کند.

پاکستان که در چهار دهه گذشته، خود را بیش از حد با افغانستان درگیر کرده، حالا از گام‌هایی که طالبان بر خلاف خواست این کشور برمی‌دارد، نگران است؛ زیرا این مسائل باعث می‌شود جامعه جهانی تحریم طالبان را شدت بخشد و پاکستان به اهداف اقتصادی خود نرسد.

پاکستان حتی نتوانست دو مسئله بسیار مهم و حیاتی خود را به طالبان بقبولاند؛ یکی تثبیت خط دیورند به عنوان مرز رسمی میان افغانستان و پاکستان و دیگری جلوگیری از ورود طالبان پاکستانی از مرزهای افغانستان به داخل پاکستان.

از اوایل سال ۲۰۲۱، خشونت‌ طالبان پاکستانی در داخل خاک این کشور افزایش یافت. تنها در ماه ژانویه، تحریک طالبان پاکستانی ۴۸ سرباز این کشور را به قتل رساند. طالبان پاکستان آتش‌بس یک ماهه با دولت این کشور را دوباره تمدید نکرد و این به معنای درگیری و تنش بیشتر است. دولت پاکستان معتقد است که با خروج نیروهای ناتو از افغانستان، تحرک طالبان پاکستانی بیشتر از قبل شده است.

دولت پاکستان از امارت اسلامی طالبان خواست تا بر اساس تعهدی که داده‌اند، جلو فعالیت طالبان پاکستانی را بگیرند اما طالبان گفت که فعالیت طالبان پاکستانی یک مشکل محلی خود پاکستان است و باید این مسئله را میان خود حل کنند. از سوی دیگر، طالبان مانع از دیوارکشی در امتداد خط دیورند شده است؛ موضوعی که در دوران حکمروایی اشرف غنی حساسیت کمتری روی آن وجود داشت.

به احتمال زیاد در فصل بهار که برف‌ها آب می‌شوند، تداوم خشکسالی و گرسنگی تعدادی بیشتری از افغان‌ها را به سوی راه‌های غیرقانونی ورود به پاکستان خواهد کشاند و این مهاجران جدید به اقتصاد متزلزل پاکستان بیشتر ضربه خواهند زد.

به نظر می‌رسد پاکستان با یک انتخاب دشوار بین حمایت بی‌چون‌وچرا از طالبان و همگام شدن با جهان برای بیشتر فشار آوردن به طالبان روبه‌رو است. هرچند دولت پاکستان تاکنون تحت‌فشار بیش از حد نظامیان این کشور همچنان به پشتیبانی خود از امارت طالبان ادامه می‌دهند، این حمایت بی‌چون‌وچرا در صورتی که جهان تحریم‌ها علیه افغانستان را افزایش دهند، می‌تواند کمی شکننده شود.