در کنار افزایش مداوم قیمت انواع کالاها و خدمات در ایران، نرخ جابه‌جایی با حمل‌ونقل عمومی نیز با شروع هر سال بیشتر می‌شود. میزان افزایش قیمت استفاده از اتوبوس، مترو و تاکسی نرخ ثابتی ندارد و هر سال متفاوت است. این میزان در شهرهای مختلف با درصدهای متفاوتی تعیین می‌شود و کلان‌شهر تهران تقریبا هر سال بیشترین میزان افزایش کرایه را ثبت می‌کند.
اسفند سال گذشته، شورای شهر تهران برای پایتخت که روزانه میلیون‌ها مسافر وسایل حمل‌ونقل عمومی دارد، میزان افزایش نرخ کرایه تاکسی و اتوبوس را برای سال ۱۴۰۱، ۲۵ درصد مصوب کرد. این نرخ‌های جدید از روز اول اردیبهشت امسال به‌صورت قانونی به اجرا درآمد، هرچند که برخی از رانندگان از همان روزهای ابتدای فروردین، کرایه بیشتری از مسافران طلب می‌کردند.
با وجود افزایش ۲۵ درصدی، از آنجا که در برخی خطوط مبلغ کرایه خرد و غیررند است به رانندگان تاکسی اجازه داده شد که تا سقف حداکثر ۳۵ درصد افزایش قیمت داشته باشند. در عین حال بنا بر اعلام سازمان تاکسیرانی تهران، کرایه تاکسی‌ها براساس ساعت‌های اوج ترافیک، نوع و زمان سفر تغییر می‌شود. به این ترتیب، در شیوه جدید پرداخت، قیمت‌ها در هر ساعت از شبانه‌روز نسبت به یکدیگر متفاوت است و قیمت پایه و بالاترین قیمتی که می‌توان از مسافر دریافت کرد روی برچسب جلوی شیشه تاکسی درج خواهد شد.
افزایش ۲۵ تا ۳۵ درصدی کرایه تاکسی در شرایطی است که حتی در سال گذشته و با قیمت‌های قبلی نیز بسیاری از افراد دانشجو، کارگر و کارمند با درآمدهای حداقلی، امکان استفاده از این وسیله حمل‌ونقل را نداشتند و صرفا مسافران اتوبوس، مینی‌بوس و مترو بودند. با این حال پس از همه‌گیری ویروس کرونا، بسیاری از افرادی که بنا به شرایط خاص جسمی‌شان ترجیح می‌دادند از خطوط شلوغ مترو و اتوبوس استفاده نکنند، مجبور شدند سهم زیادی از درآمدشان را برای تردد در شهر با تاکسی بپردازند. فشار اقتصادی به اقشار کم‌درآمد وقتی بیشتر شد که با مصوبه تاکسیرانی قرار شد به جای چهار سرنشین، سه مسافر در هر مسیر سوار شوند و به این ترتیب نرخ تاکسی بیشتر از قبل شد.
کرایه‌های سنگین‌تر از وزن جیب کارگران
با این که به‌طور رسمی افزایش نرخ کرایه تاکسی یک بار در سال انجام می‌شود، مسافران در طول سال با بهانه‌های مختلف رانندگان مبنی دریافت قیمت‌های بیشتر مواجه می‌شوند. معطل شدن در ترافیک، برف و باران، آلودگی هوا و افزایش قیمت سایر کالاها از جمله بنزین یا لوازم یدکی خودرو، از دلایلی است که برخی رانندگان تاکسی برای افزایش خودسرانه کرایه مطرح می‌کنند.
با این حال اگر فرض را بر این بگیریم که تا پایان سال همین میزان افزایش برای نرخ تاکسی وجود داشته باشد و بیشتر نشود، با در نظر گرفتن تنها افزایش ۲۵ درصد می‌توان محاسبه کرد که در برخی مسیرهای پرمسافر میزان نرخ‌های جدید به نسبت سال گذشته به این شرح باشد:
با در نظر گرفتن این هزینه‌ها اگر تصور کنیم که افزایش حقوق در سال جدید شامل حال کارگران شده باشد و درآمد یک کارگر ساده را بر اساس میزان حداقل دستمزد مصوب شورای عالی کار ۲ میلیون و ۵۵۰ هزار تومان در نظر بگیریم، با احتساب این که او در طول هفته باید به‌عنوان مثال شش بار مسیر پایانه شوش تا سیدخندان را از خانه به محل کار و برعکس طی کند، با پرداخت ۹ هزار و ۴۰۰ تومان در طول ۲۴ روز از ماه درمجموع ۲۲۵ هزار و ۶۰۰ تومان باید فقط برای مسیر رفت با تاکسی ۴ نفره بپردازد، اگر همین میزان را برای برگشت نیز در نظر بگیریم عددی معادل ۴۵۱ هزار و ۲۰۰ تومان می‌شود که معادل یک‌پنجم از حقوق یک ماه او است.
رفت و برگشت همین کارگر فرضی با همان میزان درآمد از شوش به سیدخندان و برعکس اما با استفاده از تاکسی سه‌سرنشین عددی معادل ۶۰۰ هزار تومان می‌شود که یک‌چهارم از حقوق ماهانه او را شامل می‌شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
اگر همین کارگر بخواهد از مینی‌بوس و اتوبوس نیز استفاده کند با رقمی حدود ۲۵ درصد افزایش در نرخ بلیت‌ها مواجه شده که باز هم به نسبت درآمد او و هزینه‌هایی که باید برای سایر اقلام ضروری زندگی بپردازد مبلغ بالایی است. بر اساس مصوبه سال ۱۴۰۱، نرخ بلیت مترو نیز برای سال جدید نسبت به سال گذشته افزایش یافته به طوری که بلیت خط تک‌سفره ۲۵۰۰ تومان، بلیت تک‌سفره حومه (خط ۵) ۱۵۰۰ تومان، تک‌سفره هشتگرد ۷۵۰۰ تومان و بلیت تک‌سفره فرودگاه امام خمینی ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین شده است.
بر اساس اطلاعات مندرج در سامانه تاکسیرانی تهران، روزانه بیش از ۵ میلیون نفر با استفاده از تاکسی در پایتخت تردد می‌کنند، این میزان به جز افرادی است که با روی کار آمدن تاکسی‌های اینترنتی مشتری خدمات آن‌ها شده‌اند. آمار دقیقی از استفاده‌کنندگان روزانه تاکسی‌های اینترنتی در دست نیست، اما می‌توان پیش‌بینی کرد که با افزایش قیمت این ارائه‌کنندگان خدمات حمل‌ونقل شهری، روزبه‌روز تعداد کمتری از افراد توانایی پرداخت هزینه‌های بالای آن‌ها را داشته باشند.
اگرچه برخی خدمات‌دهنده‌های حمل‌ونقل اینترنتی از جمله اسنپ یا الوپیک اعلام کرده‌اند شامل افزایش کرایه ۲۵ درصدی سال جدید برای خطوط تاکسیرانی نمی‌شوند و محاسبات خودشان را برای افزایش کرایه دارند، با توجه به روال سال‌های گذشته دور از انتظار نیست که در روزهای آینده آن‌ها نیز نرخ خدماتشان را بیشتر کنند و به تعداد مسافران تاکسی افزوده شود. در این میان، محتمل است که همین قیمت‌های مصوب برای تاکسی‌ها نیز با افزایش غیررسمی از طرف رانندگان مواجه شود و اقشار کم‌درآمد از جمله کارمندان و کارگران با بدیهی‌ترین امکان جابه‌جایی در سطح شهر خداحافظی کنند.
