برنج بعد از نان از غذاهای اصلی ایرانیان به شمار می‌رود اما افزایش قیمت سرسام‌آور آن، به‌خصوص در یک سال اخیر، موجب شد این کالای خوراکی یا از سفره بسیاری از مردم ایران حذف شود یا دست‌کم مصرف آن کاهش یابد. گزارش مرکز آمار ایران نشان می‌دهد که در اردیبهشت ۱۴۰۱، قیمت یک کیلوگرم برنج ایرانی به بیش از ۹۰ هزار تومان هم رسید؛ در حالی‌ که متوسط قیمت آن در زمان مشابه سال قبل، حدود ۳۶ هزار تومان بود.

قیمت هر کیلو برنج ایرانی در فروردین‌ ۱۴۰۱ نیز نزدیک به ۸۲ هزار تومان بود. این به معنای آن است که برنج ایرانی در یک سال منتهی به اردیبهشت ۱۴۰۱، نزدیک به ۱۲۷ درصد گران‌تر شده و افزایش قیمت آن نسبت به فروردین همین سال نیز ۷.۶ درصد بوده است.

به گزارش سایت دیده‌بان ایران، قیمت برنج وارداتی هم در ماه‌های گذشته افزایش یافت. در اردیبهشت ۱۴۰۰، متوسط قیمت هر کیلو برنج وارداتی ۲۴ هزار و ۶۰۰ تومان بود؛ اما در اردیبهشت ۱۴۰۱، از ۳۳ هزار تومان هم عبور کرد و در مواردی به ۳۸ هزار تومان نیز رسید؛ بنابراین قیمت برنج وارداتی نیز در یک سال بیش از ۳۴ درصد افزایش یافت.

این ارقام در صورتی می‌توانند مبنا قرار گیرند که قیمت‌های کنونی با واقعیت‌ بازار مطابق باشند؛ حال‌ آنکه مشاهدات میدانی آشکار می‌کند قیمت برنج ایرانی در فروشگاه‌ها از ۱۰۰ هزار تومان هم عبور کرده و بالاتر از رقمی است که مرکز آمار ایران اعلام می‌کند. این موضوع درباره برنج‌های وارداتی نیز صادق است.

در حال حاضر، سرانه مصرف برنج در ایران به حدود ۳۶ کیلوگرم در سال کاهش یافته و تازه همین مقدار هم بیشتر برنج‌ خارجی است. حسن تقی‌زاده، رئیس اتحادیه برنج‌فروشان بابل، نیز در گفت‌وگو با خبرگزاری ایلنا، این موضوع را تایید کرد و گفت: «طبقه متوسط و رو‌به‌پایین با برنج ایرانی خداحافظی کرده‌اند؛ چرا که توان خرید هیچ‌یک از انواع برنج ایرانی را ندارند.»

حالا مقام‌های دولتی وعده‌ داده‌اند برای شکستن قیمت‌های بازار، برنج خارجی شبیه برنج طارم را به قیمت کیلویی ۳۰ تا ۳۵ هزار تومان وارد می‌کنند. این خبر را محمد قربانی، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی، اعلام کرد و مدعی شد که برنج‌های تایلندی و هندی شبیه برنج طارم ایرانی‌اند و واردات آن‌ها با «حجم مناسبی» در حال انجام است.

قربانی افزود: «هرچقدر مردم نیاز داشته باشند، می‌توان برای تنظیم بازار و به اندازه کشش بازار، برنج تایلندی هومالی وارد کرد.»

ادعای شباهت برنج‌های وارداتی با برنج طارم ایرانی، که کیفیت آن شهرت جهانی دارد، در حالی مطرح می‌شود که هیچ‌کدام از برنج‌های خارجی طعم و عطر برنج‌ درجه‌ یک ایرانی را ندارند.

افزایش بی‌رویه قیمت‌ها از یک‌سو و کاهش قدرت خرید مردم از سوی دیگر موجب شد بسیاری از ایرانیان حتی برای خرید برنج‌های وارداتی بی‌کیفیت دولتی نیز ساعت‌ها در صف‌های طولانی منتظر بمانند؛ در روزهای گذشته، ویدیوهایی از صف‌های طولانی عرضه برنج دولتی در کرمانشاه منتشر شد که واکنش‌های زیادی به دنبال داشت.

پیش‌تر، علیرضا عباسی، عضو کمیسیون کشاورزی مجلس، دولت رئیسی را به دست داشتن در گرانی قیمت برنج متهم کرده و گفته بود: «دولت هر کیلو برنج خارجی را به قیمت نیم دلار یعنی با دلار آزاد ۲۶ هزارتومانی وارد می‌کند، اما هر کیلو از این محصول را ۳۰ تا ۳۴ هزار تومان می‌فروشد؛ این یعنی دولت و مباشر آن‌ـ شرکت بازرگانی دولتی ایران در وزارت جهاد کشاورزی- برنج را حدود ۱۷۰ درصد گران‌تر به فروش می‌رساند.»