با نزدیک شدن به نخستین سالگرد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان، منتقدان جوبایدن، رئیس جمهوری آمریکا، تصمیم او را برای خروج از افغانستان، زمینهساز آشفتگی بزرگ در این کشور میدانند و از آن انتقاد میکنند. بایدن در یادداشتی با عنوان «چرا به عربستان سعودی میروم»، گفت که خاورمیانه در دوران ریاست جمهوری او باثباتتر و امنتر شده است. او در این یادداشت که روز شنبه، ۹ ژوییه ۲۰۲۲ (۱۸ تیر ۱۴۰۱)، به نشر رسید، مدعی شد که خاورمیانهای که او به بازدیدش میرود، پایدارتر و امنتر از خاورمیانهای است که دولت او ۱۸ ماه قبل، از دولت قبلی تحویل گرفت.
با این حال، کاتلین ترویا مک فارلند، معاون مشاور شورای امنیت دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهوری پیشین آمریکا، خروج آمریکا از افغانستان را «آشفتهساز» عنوان کرده است. مک فارلند در مصاحبهاش با شبکه «فاکس نیوز» میگوید، «خروج نامعمول ما از افغانستان به نقطهعطفی در موقعیت آمریکا در جهان» تبدیل شده است. او میگوید: «دوستان بینالمللی ما دیگر مانند گذشته به ما اعتماد ندارند، و دشمنان ما دیگر از ما نمیترسند.»
به گفته مک فارلند، پیشتر ایران به دلیل تحریمها و قیمت پایین نفت، از نظر اقتصادی ویران شده بود، کارزار فشار حداکثری بر ایران کار میکرد، آنها به زودی چارهای جز توقف حمایت از جنبشهای تروریستی و توقف برنامه تسلیحات هستهای خود نداشتند و مجبور به صلح «با شرایط ما» بودند، داعش هم شکست خورده بود و «رهبران قصاب آن» مرده بودند. اما به باور مک فارلند، ایران تا پایان دوره ریاست جمهوری بایدن صاحب تسلیحات هستهای خواهد شد. همچنین، بایدن با بحران کمبود مواد نفتی روبهرو شده است. مک فارلند میگوید، بایدن در هشتم ژوییه ۲۰۲۱، یعنی کمتر از دو ماه پیش از سقوط کابل، گفته بود که تسلط طالبان بر سراسر افغانستان، محتمل نیست. در آن زمان خبرنگاری از بایدن پرسیده بود که آیا سلطه طالبان بر افغانستان اجتنابناپذیر است، و بایدن پاسخ داده بود که نه، اینطور نیست.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان که به خروج تمامی نیروهای ناتو از افغانستان انجامید، با واکنشهای مختلف سیاستمداران جهان روبهرو شد. بیشترین واکنشها در این زمینه، انتقادی بود، زیرا باور عمومی این بود که با خروج آمریکا، افغانستان بار دیگر پناهگاه تروریسم خواهد شد. هرچند در آمریکا بیشتر سیاستمداران جمهوریخواه در مقابل این تصمیم بایدن موضعگیری کردند، شماری از فرماندهان نظامی دولت بایدن نیز این خروج را عجولانه و پیش از وقت میدانستند. با این حال، بایدن همچنان بر تصمیم خود برای خروج از افغانستان پافشاری کرد و این خروج خیلی زودتر از آنچه ناتو میپنداشت، باعث سقوط دولت افغانستان به دست طالبان شد. البته دولت بایدن برای جبران تبعات فاجعهبار این خروج، به تخلیه هزاران شهروند افغان، به ویژه آنانی که در ۲۰ سال گذشته با نیروهای آمریکایی و ناتو همکاری کرده بودند، اقدام کرد، اما اثرات خروج عمیقتر و گشتردهتر از آن بود که با تخلیه چند هزار نفر قابل ترمیم باشد. طالبان به زودی دولت اشرف غنی را ساقط کردند و بر سراسر افغانستان مسلط شدند. تنها به ارزش هشت میلیارد دلار، تسلیحاتی که آمریکا برای کمک به نیروهای دولت افغانستان در اختیار آن گذاشته بود، به چنگ طالبان افتاد. همزمان با آن، بار دیگر زمینه رشد سازمانهای افراطگرای جهادی در افغانستان فراهم شد. سازمانهای تروریستی مانند القاعده، داعش، جنبش ترکستان شرقی، انصار تاجیکستان، و تعداد دیگری از سازمانهای افراطگرا که پیش از سقوط افغانستان به دست طالبان، تا حد زیادی منزوی و کمتوان شده بودند، جان تازهای گرفتند و فعالیتهای خود را گسترش دادند. آمریکا نیز کنترل خود را بر افغانستان تا حد زیادی از دست داده است، زیرا با خروج آمریکا از افغانستان، هیچ یک از دولتهای همسایه اجازه ندادند که آمریکا در کشورشان پایگاه نظامی ایجاد کند و زمینه را برای کنترل وضعیت از جانب آمریکا، میسر نکردند.
نزدیکترین پایگاه نظامی آمریکا به افغانستان، در خلیج فارس قرار دارد، اما برای کنترل و تاثیرگذاری بر اوضاع افغانستان بسیار دور است.
خروج آمریکا از افغانستان سرآغاز فصل جدید سیاسی در این کشور شد. طالبان برای بار دوم قدرت را در افغانستان به دست گرفتند و هزاران شهروند افغانستان از وحشت طالبان یا به امید دست یافتن به امنیت و آرامش، از کشور خود گریختند.
مقامهای نظامی آمریکا میگویند که سازمانهای تروریستی مستقر در افغانستان ممکن است تا شش ماه دیگر بتوانند بار دیگر به منافع آمریکا در سراسر جهان حمله کنند.