بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران، از صدور دستور راه‌اندازی صدها سانتریفیوژ جدید و پیشرفته و گازدهی به آن‌ها خبر داد.
کمالوندی دوشنبه شب، ۱۰ مردادماه، در گفت‌وگو با خبر ۲۱ شبکه یک سیمای جمهوری اسلامی اعلام کرد: «امروز عصر دستور راه‌اندازی صدها ماشین جدید سانتریفیوژ داده شد به همکاران ما. این ماشین‌ها از انواع ماشین هستند. هم ماشین آی‌آر۱ داریم، هم ماشین‌های پیشرفته، ازجمله ماشین آی‌آر۶.»
او از تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم (یواف۶) به‌منظور آغاز غنی‌سازی اورانیوم با این سانتریفیوژهای جدید خبر داد و افزود: «البته این ماشین‌ها را نصب کرده بودیم، به‌خصوص از این‌ها ۵۰۰ ماشین آی‌آر۶ هست که شروع عملیات بهره‌برداری یک پروسه تقریبا ۱۰، ۱۵ روزه دارد، ولی امروز به این‌ها تزریق گاز میشود.»
سخنگوی سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که قبلا در این رابطه به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع‌رسانی شده است.
براساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، تهران اجازه داشت که تا هشت سال بعد، تنها برروی تک‌ماشین‌های سانتریفیوژ آی‌آر۶ آزمایش کند و تنها از آن زمان به‌بعد می‌توانست آزمایش بر روی زنجیره ۳۰ ماشین را پیش ببرد. همچنین تا ۱۰ سال پس از برجام، آزمایش برروی سانتریفیوژهای آی‌آر۶ به این صورت مجاز دانسته شده بود که جریان گاز محصول و پسماند حاصل از زنجیره‌های آی‌آر۶ را با استفاده از لوله‌های جوشکاری‌شده دوباره مخلوط کنند، به‌گونه‌ای که امکان برداشت محصول اورانیوم غنی‌شده و رقیق‌شده وجود نداشته باشد و این موضوع به تایید آژانس برسد.
اما پس‌از خروج دونالد ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۸ ایران گام‌به‌گام تعهدهای خود در برجام را کنار گذاشت و سطح غنی‌سازی و تعداد سانتریفیوژهای مورد استفاده خود برای غنی‌سازی را به‌تدریج افزایش داد.
به گفته کمالوندی، اقدام اخیر در راستای اجرای «قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران» و رسیدن به «حداقل میزان غنی‌سازی ۱۹۰هزار سو» انجام میشود که «کف نیاز کشورمان» است.
«سو» (SWU) واحد جداسازی ایزوتوپ‌های اورانیوم در عمل غنی‌سازی است و ۱۹۰هزار سو، رقمی است که پیش‌تر علی خامنه‌ای پس از خروج آمریکا از برجام، بر ضرورت رسیدن به این میزان غنس‌سازی اورانیوم تاکید کرد و به سازمان انرژی اتمی جمهوری اسلامی ایران دستور داد هرچه سریع‌تر مقدمات لازم برای رسیدن به آن را فراهم کند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
«اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از حقوق ملت ایران» نیز قانونی است که سال ۱۳۹۹ در مجلس شورای اسلامی پس از ترور محسن فخری‌زاده تصویب شد و ایران براساس آن، به‌علت لغونشدن تحریم‌ها و اجرا نشدن مفاد برجام، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد و اعلام کرد ضمن افزایش تعداد سانتریفیوژها و سطح غنی‌سازی، دیگر اجازه نظارت‌های فراپادمانی را هم به بازرسان نخواهد داد.
کمالوندی در سخنان خود، اقدام اخیر یعنی گازدهی به ۵۰۰ سانتریفیوژ آی‌آر۶ را در راستای رسیدن به راه‌اندازی و تزریق گاز و بهره‌برداری از یک‌هزار ماشین از نوع آی‌آر۶ عنوان کرد که مجلس شورای اسلامی در قانون خود مقرر کرده بوده و افزود: «این را داریم به مرحله پایانی می‌رسانیم و البته ماشین‌های دیگر هم در دست اقدام هست.»
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در گزارش‌های اخیر خود راه‌اندازی زنجیره‌هایی از سانتریفیوژهای پیشرفته آی‌آر ۶ در تاسیسات هسته‌ای ایران را تایید کرده است. در گزارش محرمانه‌ای که آژانس اواسط تیرماه به کشورهای عضو ارائه کرده بود، اعلام کرد که ایران تزریق گاز هگزافلوراید اورانیوم با ۵ درصد غنی‌سازی را به زنجیره‌ای متشکل از ۱۶۶ سانتریفیوژ آی‌آر۶ در تاسیسات فردو آغاز کرده است. در آن گزارش همچنین آمده بود که ایران آماده است گاز هگزافلوراید اورانیوم را به دومین آبشار (زنجیره)سانتریفیوژهای آی‌آر۶ در فردو نیز تزریق کند.
احتمالا ۵۰۰ سانتریفیوژی که کمالوندی بدون اعلام تاسیسات محل استقرارشان، از گازدهی به آن‌ها خبر داده است، سانتریفیوژهای مورد اشاره در همین گزارش اخیر آژانس در تاسیسات زیرزمینی فردو باشند که در دل کوه ساخته شده است.
افزایش میزان غنی‌سازی در تاسیسات هسته‌ای ایران درحالی است که سرنوشت مذاکرات احیای برجام همچنان مبهم است و در ضمن، جمهوری اسلامی دسترسی‌های نظارتی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بر فعالیت‌های هسته‌ای خود را به‌شدت کاهش داده است.
همزمان، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، دوشنبه در نخستین روز نشست بازنگری در پیمان منع گسترش تسلیحات اتمی که در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد، گفت: «از مسئولان ایران می‌خواهم اطلاعات کاملی در اختیار آژانس قرار دهند.»
او افزود: «اگر می‌خواهیم تضمین‌های معتبری ارائه دهیم که برنامه هسته‌ای روبه‌رشد ایران منحصرا برای اهداف صلح‌آمیز است، باید زمینه همکاری و اطمینان از دسترسی بازرسان به برنامه‌های هسته‌ای را فراهم کنیم.»
گروسی همچنین از همه کشور‌ها خواست همکاری خوبی با آژانس داشته باشند و هشدار داد که ناتوانی از راستی‌آزمایی ماهیت صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران، پیامد‌هایی برای «چشم‌انداز امنیت منطقه» خواهد داشت.
