نزدیک به ۱۱ ماه از آغاز جلسه‌های کتاب‌خوانی زنان در فرهنگسرای استاد عبدالواحد بهره در هرات می‌گذرد. شماری از زنان و دختران دانشجو، شاعر، نویسنده و اهل فرهنگ، در این ۱۱ ماه به‌طور مستمر هر دو هفته یک بار دور هم جمع شده‌اند و به مطالعه آثار ارزشمند جهان از ادبیات تا تاریخ، هنر و مطالعات زنان پرداخته‌اند. برگزارکنندگان این نشست کتاب‌خوانی، اخیرا جلسه کتاب‌خوانی برای کودکان نیز برگزار کردند که روز پنجشنبه ۲۷ مرداد، با حضور شماری از کودکان افتتاح شد.
پس از سقوط هرات به دست طالبان و در پی تسلط کامل این گروه بر افغانستان، مدارس دخترانه نه تنها در هرات که در بیشتر شهرها به روی دختران بالاتر از کلاس ششم بسته شد و کار انجمن‌های فرهنگی نیز در اکثر استان‌ها به حالت تعلیق درآمد. در این میان، زنان هرات که در گذشته با حضور پررنگشان در محافل ادبی، فضای انجمن ادبی هرات را گرم و پرشور نگه داشته بودند، این بار برای جلوگیری از تاریک‌تر شدن فضا برای زنان، حلقه زنانه‌ای تشکیل دادند و جلسه‌های کتاب‌خوانی برگزار کردند.
فرهنگسرای استاد عبدالواحد بهره، از فرهنگیان و نویسندگان نامدار هرات، که فرزندان او آن را ساخته‌اند، از ۱۱ ماه پیش به این سو، میزبان نشست‌های کتاب‌خوانی زنان بوده است. منیژه بهره، نوه استاد عبدالواحد بهره، یکی از برگزارکنندگان این نشست کتاب‌خوانی است.
نیلوفر نیک‌سیر، شاعر و استاد دانشگاه در هرات، که از سازمان‌دهندگان جلسه‌های کتاب‌خوانی زنان است، به ایندیپندنت فارسی گفت: «جلسات کتاب‌خوانی زنان با حضور مشتاقانه زنان و دختران هراتی در ۱۱ ماه گذشته هیچ وقفه‌ای نداشته است.» او اظهار داشت که ریاست اطلاعات و فرهنگ طالبان در هرات نیز از این کار آگاه است و به شرط این که تنها زنان در این جلسه‌ها حضور داشته باشند، برگزاری این نشست‌ها را تایید کرده است.
به گفته نیک‌سیر، انجمن ادبی هرات نیز که از معروف‌ترین و پرکارترین انجمن‌های ادبی در غرب افغانستان است، پس از به قدرت رسیدن طالبان برای مدتی بسته بود، اما دوباره فعالیت خود را از سر گرفت. او گفت: «اکنون جلسات انجمن ادبی هرات با تفکیک فضای زنانه و مردانه برگزار می‌شود.»
در حالی که فشارهای اقتصادی، بسته شدن مدارس دختران و منع فعالیت‌های فرهنگی در بسیاری از شهرها و شهرستان‌های کشور، باعث افت شدید میزان کتاب‌خوانی و ورشکستگی کتاب‌فروشان و ناشران شده است، اما چراغ کتاب‌خوانی زنان هرات هنوز در گوشه‌ای از این جغرافیا می‌درخشد. زنان هرات در جلسه‌های کتاب‌خوانی‌شان در ۱۱ ماه گذشته، حدود ۲۵ عنوان کتاب، از آثار مهم ادبی جهان گرفته تا مطالعات زنان، تاریخ، هنر و خاطرات نویسندگان بزرگ جهان را مطالعه کرده و آن‌ها را به بحث گذاشتند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
نیلوفر نیک‌سیر، در مورد عناوین کتاب‌هایی که در این نشست‌ها مطالعه می‌شوند، گفت: «ما از ادبیات داستانی و رمان‌خوانی شروع کردیم، آثار زنانی همچون سیمون دوبووار، اوریانا فالاچی، ویرجینیا وولف و دیگران را خواندیم، کتاب‌هایی در زمینه تاریخ و هنر خواندیم و اخیرا کتاب «سه زن هراتی» نوشته ورونیکا دبل دی را مطالعه کردیم.» او افزود دختران در این جلسه‌ها، کتاب‌های انتخاب‌شده را می‌خوانند و تحلیل، نظر و نقدشان را در زمینه محتوای کتاب به بحث می‌گذارند.
حلقه کتاب‌خوانی زنان هرات، پس از ۱۱ ماه فعالیت مستمر، اکنون تصمیم گرفته است برنامه‌های کتاب‌خوانی برای کودکان نیز برگزار کند. اولین جلسه کتاب‌خوانی برای کودکان، روز پنجشنبه ۲۷ مرداد، در فرهنگسرای استاد عبدالواحد بهره، با حضور شماری از کودکان دختر و پسر آغاز شد. نیک سیر در مورد این اقدام گفت: «در این جلسه یکی از دختران عضو جلسه، برای کودکان کتاب می‌خواند و آنان را به خواندن و شنیدن داستان‌های کودکانه دعوت می‌کند. کودکان به این کار علاقه‌مندند.»
از زمان تسلط طالبان بر افغانستان تاکنون، دانشگاه‌ها در هرات فعال‌اند اما مدارس متوسطه و عالی به روی دختران بسته است. با این حال، مدارس خصوصی هنوز در این شهر فعالیت دارند، اما در چارچوب ریاست معارف طالبان در هرات رسمیتی ندارند. مردم هرات که به فرهنگ‌دوستی و فعالیت ادبی و هنری در افغانستان شهره‌اند، در وضعیت کنونی نیز با فرستادن دخترانشان به مدارس خصوصی و مجالس فرهنگی زنانه، هیچ فرصتی را برای تحصیل و شکوفایی فرزندانشان از دست نمی‌دهند.
