جمهوری‌خواهان کنگره آمریکا تلاش میکنند تا دولت بایدن را به انتشار جزئیات مذاکرات برای رسیدن به توافق هسته‌ای با جمهوری اسلامی ایران وادار کنند. این جزئیات شامل هرگونه معامله جانبی می‌شود که ممکن است میلیاردها دلار پول نقد را در دسترس رژیم تندرو ایران قرار دهد.
براساس گزارش‌ها، ویرجینیا فاکس، عضو مجلس نمایندگان ایالات متحده، همراه با ۲۰ همکار جمهوری‌خواه دیگر خود، تصویب طرحی را دنبال میکنند که دولت بایدن را مجبور خواهد کرد تا تمام اسناد «مرتبط با هرگونه ابتکار یا مذاکره درباره برنامه هسته‌ای ایران» را به کنگره ارائه دهد.
به گفته منابع آشنا با این طرح، براساس آن، علاوه‌بر اجبار به انتشار خود توافق، دولت ملزم خواهد شد تا هرگونه معامله جانبی را نیز که به‌عنوان بخشی از توافق مورد مذاکره قرار می‌گیرد، افشا کند. این الزام به‌دنبال تصمیم دولت اوباما برای انتقال ۴۰۰میلیون دلار پول نقد به ایران در سال ۲۰۱۵ به‌عنوان بخشی از یک توافق جانبی مخفیانه با تهران، ضروری به‌نظر می‌رسد، تصمیمی که تنها پس‌از افشاگری وال‌استریت ژورنال به اطلاع عموم رسید.
به نوشته وب‌سایت آمریکایی محافظه‌کار «واشنگتن فری بیکن»، فاکس احتمالا می‌تواند با طرح خود، حمایت گسترده جمهوری‌خواهان را جلب و همچنین برخی دموکرات‌هایی را هم که از مذاکرات جاری با جمهوری اسلامی ناامید شده‌اند، جذب کند. درصورت تصویب این طرح، کنگره مجاز خواهد بود به «کپی‌هایی از هر سند، یادداشت، یا سایر مکاتباتی که در اختیار رئیس جمهوری است، یا هر بخشی از آن‌ها که به نوعی ابتکار یا مذاکره درمورد برنامه هسته‌ای ایران اشاره می‌کند یا به آن مربوط می‌شود» دسترسی داشته باشد. این اقدام درحالی صورت می‌گیرد که گروهی از قانون‌گذاران از هر دو حزب اصلی، در ماه جاری نامه‌ای به کاخ سفید نوشتند و «بازنگشتن به هیچ‌گونه توافقی با ایران پیش‌از انتشار متن کامل توافق و هرگونه توافق جانبی در کنگره» را خواستار شدند.
هرچند دولت بایدن طبق قانون موظف است هرگونه توافق جدیدی را برای بررسی به کنگره ارائه کند، نگرانی‌هایی وجود دارد از اینکه مبادا کاخ سفید راه‌هایی پیدا کند برای دورزدن این قانون، معروف به «قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران» در سال ۲۰۱۵ (INARA). این قانون پس از آن‌که دولت اوباما نهاد قانون‌گذاری را برای تصویب یکجانبه این توافق دور زد و میلیاردها دلار پول نقد در اختیار جمهوری اسلامی ایران گذاشت، با رای بالایی در کنگره تصویب شد.
«واشنگتن فری بیکن» اوایل این ماه گزارش داده بود که قرار است دولت بایدن در روز امضای توافق با جمهوری اسلامی، بلافاصله تا هفت‌میلیارد دلار پول نقد به آن‌ها بدهد. پیش‌از اینکه کنگره فرصتی برای بررسی توافق داشته باشد، دولت می‌تواند این پول را آزاد کند و در اختیار جمهوری اسلامی بگذارد.
ویرجینیا فاکس به واشنگتن فری بیکن گفت کنگره باید از اختیارات نظارتی خود استفاده کند و به‌طور کامل از تمام جنبه‌های توافق با جمهوری اسلامی ایران، ازجمله هرگونه ترتیبات محرمانه‌ای که در حاشیه مذاکرات رسمی درموردش گفت‌وگو می‌شود، مطلع شود.
فاکس افزود: «براساس قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران، دولت موظف است کنگره را در حال حاضر و به‌طور کامل از هرگونه توافق جدید یا اصلاح‌شده با ایران مطلع کند– این قانون قبلا تصویب‌شده‌ای است که رئیس جمهوری پیشین، اوباما، امضایش کرده و دموکرات‌ها از آن حمایت میکنند. کنگره موظف است که از جایگاه صریح نظارتی خود برای پاسخگو کردن دولت بایدن استفاده کند. نمی‌توانیم اجازه دهیم که پاسخ‌گویی و شفافیت به یادگارهای دوران گذشته تبدیل شوند.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در‌حالی‌که کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان، که بر قوانینی از این‌دست نظارت می‌کند، طرح مذکور را برای به‌رای گذاشته‌شدن در مجلس پیگیری نکرده است، گرگوری میکس، رئیس دموکرات این کمیسیون، درجریان بحث درباره این طرح جدید، تایید کرد که دولت بایدن متعهد به پیروی از «قانون بررسی توافق هسته‌ای ایران» و گرفتن رای کنگره است.
منابع آگاه در کنگره به واشنگتن فری بیکن گفتند که طرح فاکس تنها بخشی از تلاش جمهوری‌خواهان برای اطمینان از مشورت بایدن با کنگره درمورد توافق نهایی با جمهوری اسلامی ایران است.
رهبران حوزه سیاست خارجی در کنگره، چه دموکرات و چه جمهوری‌خواه، دولت بایدن را تحت فشار گذاشته‌اند تا تضمین دهد که هرگونه توافق جدیدی به قوه مقننه ارائه خواهد شد.
جاش گاتهایمر و هفت نماینده دموکرات دیگر در کمیسیون روابط خارجی مجلس نمایندگان نیز به‌تازگی نامه‌ای به جو بایدن نوشتند و از او خواستند تا «متن کامل هر پیشنهادی برای پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای ایران را در اختیار کنگره قرار دهد».
در نامه گاتهایمر که ۴۹ نماینده دیگر مجلس هم آن را امضا کرده‌اند، آمده است: «ما از موارد متعددی که بنابر گزارش‌ها ممکن است در متن نهایی هر توافقی با دولت اصلی حامی تروریسم در جهان آمده باشد، به‌شدت نگرانیم». مواردی که گفته می‌شود در حال حاضر در پیش‌نویس پیشنهادی گنجانده شده، این نگرانی را افزایش داده است که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، یک گروه تروریستی تحریم‌شده که مسئول کشتار آمریکایی‌هاست، راهی برای دورزدن تحریم‌های ایالات متحده به‌دست خواهد آورد.
گاتهایمر و همکارانش همچنان نگران‌اند که توافق جدید «اثربخشی تحریم‌های مرتبط با تروریسم بر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بازوی تروریستی شبه‌نظامی جمهوری اسلامی ایران، را به‌طور قابل توجهی کاهش دهد و راهی برای فرار این سازمان از تحریم‌ها فراهم کند». نمایندگان مجلس همچنین از دولت بایدن خواستند مفادی از این توافق که به روسیه اجازه می‌دهد تا حدود ده‌میلیارد دلار از قراردادهای هسته‌ای با ایران را نقد کند، حذف شوند.
در این نامه آمده است: «ما از شما می‌خواهیم قبل از انتشار متن کامل توافق و هرگونه توافق جانبی در کنگره، به هیچ توافقی با ایران برنگردید، توضیحاتی عمیق درمورد این موضوع به ما ارائه دهید و با همه ذی‌نفعان کلیدی مشورت کنید.»
