دانشمندان می‌گویند که مریخ ممکن است در دوره‌های اولیه [شکل‌گیری] این سیاره، میزبان میکروب‌های تولیدکننده متان بوده باشد و رونق و گسترش میکروب‌ها تا مرحله ایجاد تغییر در شرایط آب‌وهوایی مریخ ادامه پیدا کرده باشد.
تیمی از محققان فرانسوی و آمریکایی در مقاله‌ای که روز دوشنبه در مجله «نیچر آسترونومی» (Nature Astronomy) منتشر شد، استدلال می‌کنند که مریخ ممکن است در پوسته خود، میزبان میکروب‌هایی شبیه باکتری‌های هیدروژنوتروف موجود در زمین بوده باشد. این باکتری‌های زمینی از هیدروژن تغذیه می‌کنند و ضایعات گاز متان دفع می‌کنند و جزو نخستین موجوداتی بودند که در اقیانوس‌های اولیه زمین زندگی می‌کردند.
محققان در این مقاله خاطرنشان می‌کنند که «پوسته مریخ ممکن است محیط مساعدی برای حیات میکروبی فراهم کرده باشد. سنگ‌پوشه متخلخل اشباع از آب شور ممکن است محیط فیزیکی محافظت‌شده‌ای از تابش فرابنفش و کیهانی ایجاد کرده باشد» و افزودند که میزان میکروب‌های تولیدشده در مریخ اولیه، «می‌توانست به اندازه اقیانوس‌های اولیه زمین باشد».
محققان از مدلسازی آب‌وهوایی برای بررسی قابلیت زیست‌پذیری احتمالی مریخ برای هیدروژنوتروف در دوران کهن استفاده کردند؛ دوره‌ای ژئولوژیک در مریخ که از حدود ۴.۱ تا ۳.۷ میلیارد سال پیش شروع شد؛ زمانی که سیاره سرخ احتمالا آب‌های سطحی فراوان و یخ‌های سطحی کمتری داشت.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این مدلسازی نشان می‌دهد که هیدروژنوتروف‌ها می‌توانند در خاک رشد کنند؛ اما این امر موجب می‌شود یک نکته وجود داشته باشد- میکروب‌ها با اینکه متان، یک گاز گلخانه‌ای، دفع می‌کردند، از هیدروژن تغذیه می‌کردند که اثر حرارتی نیز دارد. در کمتر از ۱۰۰ هزار تا ۵۰۰ هزار سال، فعالیت باکتری‌ها می‌توانست آب‌وهوای مریخ را تغییر داده باشد و با ایجاد یک اثر خنک‌کننده که ممکن است میانگین دمای جهانی را از حدود ۶۰ درجه فارنهایت (۱۵.۵ سانتی‌گراد) به ۱۰ درجه زیر صفر (۲۳- سانتی‌گراد) رسانده باشد.
این خنکی به نوبه خود یخ بیشتری ایجاد کرده و میکروب‌ها را به زیر زمین برده است.
این ماجرایی به‌کلی متفاوت از زمین اولیه است که در آن هیدروژنوتروف‌ها در واقع به حفظ دمای جهانی کمک کردند.
محققان یادآور می‌شوند که تفاوت اصلی در شرایط جوی اولیه بود. هیدروژن در مریخ با اتمسفر تحت سلطه دی اکسید کربن گاز گلخانه‌ای قوی‌تری از متان بود؛ در حالی که در جو تحت سلطه نیتروژن زمین، متان گاز گلخانه‌ای قوی‌تری بود.
آیا هیچ‌کدام از میکروب‌های هیدروژنوتروف باستانی در مریخ هنوز می‌تواند در اعماق پوسته مریخ وجود داشته باشد؟ پژوهشگران استدلال می‌کنند که چنین چیزی ممکن است و «بهترین تایید پیش‌بینی‌های ما از کشف حیات متانوژنیک در مریخ کنونی حاصل می‌شود که از متابولیسم اولیه مدلسازی‌شده در اینجا سرچشمه می‌گیرد».
[هیدروژنوتروف‌های متانوژن به میکروارگانیسم‌هایی گفته می‌شود که با مصرف هیدروژن و تولید متان زنده می‌مانند]
اما چنین اشکال حیاتی احتمالا مجبور بوده‌اند از تغذیه هیدروژن گذر کنند؛ شاید با تبدیل شدن به اکستروموفیل‌هایی که در واکنش‌های شیمیایی- شیمیوتروف‌ها- یا در محصولات جانبی واپاشی رادیواکتیو زیر سطح مریخ، به حیات خود ادامه می‌دهند.
پژوهشگران در این مقاله می‌نویسند: «اکوسیستم‌‌های شیمیوتروفی عمیقی روی زمین وجود دارند. یک اکوسیستم باقی‌مانده در مریخ امروز ممکن است از این نوع باشد.»
آنها افزون بر این، خاطرنشان می‌کنند که این [میکروب‌های به‌جامانده] از تبار هیدروژنوتروف‌های اولیه هنوز هم ممکن است پسماند گاز متان دفع کنند که می‌تواند اندازه‌گیری‌های عجیب و ناپایدار و بی‌قاعده گاز متان در جو مریخ را که دانشمندان مشاهده کرده‌اند، توضیح دهد.
دانشمندان ممکن است طی دهه جاری پاسخ خود را برای چنین پرسش‌هایی دریافت کنند.
مریخ‌نورد پرسوریرنس ناسا در حال حاضر در حال جمع‌آوری نمونه‌هایی از سنگ مریخ و سنگ‌پوشه است و آنها را به منظور جمع‌آوری در آینده، ذخیره می‌کند. ناسا و ماموریت بازگرداندن نمونه مریخ سازمان فضایی اروپا این نمونه‌ها را جمع‌آوری خواهند کرد و برای بررسی در آزمایشگاه‌های پیشرفته مجهز به زمین می‌آورند تا یک بار برای همیشه به این پرسش که آیا در مریخ، حیات وجود دارد- یا پیش از این وجود داشته است، پاسخ دهند.
© The Independent
