پس از لغو گسترده تور‌های گردشگری به مقصد ایران هم‌زمان با خیزش سراسری در پاییز و کاهش محسوس گردشگران خارجی، حالا زمزمه‌هایی درباره بلاتکلیفی تور‌های گردشگری بهار ۱۴۰۲ و تعطیلی، بیکاری و تعدیل کارکنان آژانس‌های گردشگری شنیده می‌شود.

امیرپویان رفیعی شاد، رئیس هیئت‌مدیره انجمن صنفی دفاتر سفر هوایی، گردشگری و زیارتی استان تهران، گفت که هفت کشور آلمان، اسپانیا، برزیل، استرالیا، سوئد، دانمارک و بریتانیا که بیشترین گردشگران را به مقصد ایران می‌فرستند، توصیه منع سفر به ایران را در سایت وزارت خارجه خود درج کرده‌‎اند و به همین دلیل سفر نیمی از گردشگران فصل بهار ایران بلاتکلیف است؛ بلکه نام ایران از فهرست قرمز خارج شود.

به گفته این فعال حوزه گردشگری، با توجه به شرایط ایران و کندی اینترنت نیمی از تور‌های فصل بهار ماه‌ها پیش کنسل و نیمی از آژانس‌ها که از مقاصد خاص گردشگر به ایران می‌آوردند، بیکار شدند. نیمی از تور‌ها نیز که پیش‌بینی شده بود اواسط اردیبهشت و اوایل خرداد به ایران سفر می‌کنند، اکنون وضعیتی نامعلوم دارند و گردشگران منتظرند کشورشان به آنان اجازه سفر دهد. برخی هم منتظرند شرایط امنیتی ایران بهتر شود.

رفیعی شاد به نقل از فعالان گردشگری و تورگردان‌ها گفت که فصل بهار گردشگری ایران هم از دست رفت و باید تا پاییز سال آینده با گردشگر خارجی «خداحافظی پنهان» کنیم.

او در ادامه افزود که وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران برای ورود گردشگران خارجی ممنوعیتی اعلام نکرده ولی مسئله آنجا است که برای صدور روادید ورود به ایران درخواستی وجود ندارد.

ایران از نظر تاریخی، جغرافیایی و فرهنگی برای طیف وسیعی از گردشگران جاذبه‌های فراوان دارد؛ با این حال سیاست‌های جمهوری اسلامی ایران مانند حجاب اجباری و منع مصرف نوشیدنی‌های الکلی در طول چهار دهه گذشته موجب شد آمار ورود گردشگران به ایران کاهش پیدا کند.

بازداشت شهروندان خارجی با اتهام‌هایی مانند جاسوسی به قصد امتیازگیری از جامعه جهانی در سال‌های اخیر هم سفر‌های ورودی به ایران را کاهش داده بود اما هم‌زمان با آغاز خیزش سراسری ایرانیان از ۲۶ شهریور ۱۴۰۱ و موج جدید دستگیری اتباع خارجی، کشور‌های خارجی درجه هشدار سفر به ایران را بالاتر بردند.

با کاهش سفر‌های ورودی، کسب‌وکار آژانس‌های مسافرتی با مشکل مواجه شد؛ به‌طوری‌ که برخی تعطیل و برخی به تعدیل نیرو متوسل شدند. این خبر را مسلم شجاعی، دستیار ستادی معاون وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، نیز در گفت‌وگو با خبر آنلاین، تایید کرد و گفت که در پی لغو تور‌های ورودی، موج مهاجرت نیرو‌های متخصص تورلیدر افزایش یافته است.

این مقام وزارت میراث فرهنگی مدعی شد که «ایران‌هراسی، تصویرسازی منفی از ایران و بمباران خبری در ماه‌های اخیر» موجب شدند تور‌های گردشگری به مقصد ایران مانند سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۹ کنسل شوند. شجاعی در ادامه ادعای خود افزود: «بر اساس آمار‌های رسمی، ۸۰ درصد گردشگران اروپایی و ۸۵ درصد گردشگران چینی و آسیای شرقی که قبل و بعد ایران را دیده‌اند، تا حدودی شوکه شدند؛ بس که فاصله بین انتظار و واقعیت زیاد بود.»

دستیار وزیر میراث فرهنگی از مرجع ارائه‌دهنده این آمار نام نبرد اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که دلیل اصلی امتناع اتباع خارجی از سفر به ایران نگرانی‌ از دستگیری و ممنوعیت آزادی‌های فردی است.

در ماه‌های اخیر، نه‌تنها گردشگران از سفر به ایران خودداری کردند که برخی اتباع مقیم ایران هم ترجیح دادند به سرعت این کشور را ترک کنند؛ نمونه‌ آن یورگن لوکادیا، مهاجم سابق تیم پرسپولیس، بود که ۲۸ آذر در اقدامی ناگهانی، ایران را ترک کرد و به کشورش هلند بازگشت. او پس از مدتی در حساب کاربری‌ خود افشا کرد که نمی‌توانست بماند و ببیند که در ایران ورزشکاران را اعدام می‌کنند و مردم را می‌کشند.

هشدار قرمز برخی کشور‌های خارجی برای منع سفر به ایران در ماه‌های اخیر پس از آن صادر شد که نهاد‌های امنیتی جمهوری اسلامی ایران بازداشت اتباع خارجی و پرونده‌سازی برای آنان را افزایش دادند. از این میان می‌توان پرونده اولیویه واندکستیل، امدادگر بلژیکی، را یادآوری کرد که قوه قضاییه به‌تازگی او را به ۲۸ سال زندان محکوم کرده است. گفته می‌شود بازداشت او با هدف تحت‌فشار گذاشتن دولت بلژیک برای استرداد اسدالله اسدی انجام شده که به جرم تلاش برای بمب‌گذاری در گردهمایی سازمان مجاهدین خلق در فرانسه در دادگاه بلژیک به ۲۰ سال زندان محکوم شده است.