در پی اقدام سپاه پاسداران در توقیف نفتکش نیووی با پرچم پاناما در آب‌های بین‌المللی تنگه هرمز که چهارشنبه، ۱۳ اردیبهشت (سوم مه) رخ داد، دادستان تهران گفت که این کشتی به دلیل شکایت و با دستور قضایی توقیف شده است. همزمان، ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در اطلاعیه‌ای، اقدامات جمهوری اسلامی ایران را در توقیف نفتکش‌ها، «مغایر با قوانین بین‌المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه» خواند و آن را «توجیه‌ناپذیر، غیرمسئولانه و تهدیدی برای امنیت دریایی و اقتصاد جهانی» دانست.

سنتکام، ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، با انتشار اطلاعیه‌ای با اشاره به اینکه حدود ساعت شش و ۳۰ دقیقه بامداد چهارشنبه، سوم مه (۱۳اردیبهشت)، نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران نفتکش نیووی با پرچم پاناما را هنگام عبور از تنگه هرمز توقیف کرده است، توضیح داد که این نفتکش در حال ترک دوبی به سمت بندر فجیره بود که ده‌ها قایق تندروی سپاه پاسداران آن را محاصره کردند.

در اطلاعیه سنتکام آمده است که قایق‌های تندرو سپاه پاسداران پس از محاصره نفتکش نیووی، آن را وادار به تغییر مسیر کردند و سپس آن را به آب‌های سرزمینی ایران در سواحل بندرعباس انتقال دادند.

اطلاعیه ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا با اشاره به اقدام شش روز پیش نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران و توقیف یک نفتکش با پرچم جزایر مارشال، افزود که آن نفتکش هم «هنگام عبور از آب‌های بین‌المللی» توقیف شده است.

سنتکام با تاکید بر اینکه اقدامات جمهوری اسلامی ایران در توقیف این دو کشتی «مغایر با قوانین بین‌المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه است»، افزود: «در دو سال گذشته، ایران حقوق ناوبری ۱۵ کشتی تجاری با پرچم بین‌المللی را نقض کرده و این نفتکش‌ها را هدف آزار و حمله قرار داده یا آن‌ها را توقیف کرده است.»

ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا که در بحرین مستقر، و حوزه فعالیت آن شامل خلیج فارس، دریای عمان، دریای سرخ، خلیج عدن و بخش‌هایی از اقیانوس هند است، نیز چهارشنبه در بیانیه‌ای اعلام کرد که اقدامات جمهوری اسلامی ایران در توقیف نفتکش‌ها «مغایر با قوانین بین‌المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه است و ایجاد مزاحمت و توقیف مستمر کشتی‌ها و نقض حق کشتیرانی آزاد در آب‌های منطقه، توجیه‌ناپذیر، غیرمسئولانه و تهدیدی برای امنیت دریایی و اقتصاد جهانی» است.

خبرگزاری اسوشیتدپرس نیز در گزارشی، توقیف نفتکش نیووی در روز چهارشنبه را دومین توقیف از این دست به دست سپاه پاسداران «در کمتر از یک هفته و در بحبوحه تشدید تنش‌ها بر سر برنامه هسته‌ای» ایران خواند و افزود که توقیف این دو نفتکش، در پی ناپدید شدن یک نفتکش در جنوب شرقی آسیا صورت گرفته است که گمان می‌رود «حامل نفت ایران» بوده و «احتمالا به دست ایالات متحده» توقیف شده است.

این خبرگزاری افزود که توقیف نفتکش نیووی در تنگه هرمز، «نگرانی‌ها را در مورد تهدید کشتیرانی آزاد در تنگه هرمز به دست جمهوری اسلامی ایران، تجدید کرده است».

پیش‌تر، بامداد چهارشنبه، وبسایت «خدمات توزیع اطلاعات بصری دفاعی» که خبرهای نظامی ایالات متحده آمریکا را پوشش می‌دهد، گزارش داده بود که نفتکش نیووی پس از ترک دبی، از خلیج فارس به سمت بندر فجیره در امارات متحده عربی در حال حرکت بود که شناورهای تندرو سپاه پاسداران به آن هجوم بردند و نیروهای سپاه، پرسنل این نفتکش را به تغییر مسیر و حرکت به سمت آب‌های ایران در سواحل بندرعباس وادار کردند.

خبرگزاری تسنیم، وابسته به سپاه پاسداران، در خبری ادعا کرد که این کشتی «متخلف» بوده است و پس از آن خبرگزاری میزان، وابسته به قوه قضائیه جمهوری اسلامی ایران، به نقل از علی صالحی، دادستان تهران، اعلام کرد که «کشتی نیووی در پی شکایت شاکی و با دستور مقام قضایی توسط نیروی دریایی سپاه پاسداران توقیف» شده است.

ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران، در نشست مطبوعاتی دوشنبه خود در پاسخ به پرسش خبرنگاری درباره اخبار رسانه‌های غربی پیرامون متوقف کردن محموله نفتی ایران به دست آمریکا و اقدام احتمالی متقابل جمهوری اسلامی ایران، گفت: «بارها تاکید کرده‌ایم که هر کجا منافع ملی جمهوری اسلامی ایران مورد تهدید قرار بگیرد، دست‌بسته نیستیم و حداقل اقدامی که انجام خواهیم داد، اقدام متقابل و متناسب با آن اقدام انجام‌شده است.»

جمهوری اسلامی ایران پیش از این نیز بارها به توقیف و ربایش نفتکش‌ها و کشتی‌ها تجاری در آب‌های بین‌المللی در تنگه هرمز و خلیج فارس اقدام کرده است. آمریکا، بریتانیا و شمار دیگری از کشورها، این اقدامات را مغایر با قوانین بین‌المللی و مخل امنیت و ثبات منطقه خوانده‌اند.