توصیفهای متناقض ایالات متحده آمریکا و اروپا از فعالیتهای هستهای جمهوری اسلامی ایران به قوت خود باقی است. در پی این دوگانگی، فاکسنیوز دیجیتال با برخی از کارشناسان در این زمینه گفتوگو کرده است.
یک کارشناس برجسته مسائل ایران تاکید میکند که گزارش جدید دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده، مبنی بر اینکه ایران به دنبال ساخت سلاح هستهای نیست، تعریفی منسوخ است. در گزارش دوصفحهای اطلاعات محرمانه ایالات متحده که هفته گذشته منتشر شد، آمده است: «ایران در حال حاضر دنبال این نیست که سلاحهای هستهای را که برای تولید یک دستگاه هستهای قابلآزمایش ضرورت دارند، توسعه دهد.»
دیوید آلبرایت، فیزیکدان موسس و رئیس موسسه علوم و امنیت بینالمللی در واشنگتن دیسی، در مصاحبه با فاکسنیوز دیجیتال، درباره مجموعه گزارشهای اطلاعاتی اروپا از جمله هلند، سوئد و آلمان که نشان میدهد جمهوری اسلامی فعالانه در حال پیش بردن برنامه تولید تسلیحات هستهای است، گفت: «مسئله این است که تحلیل اروپاییها از برنامه تسلیحات هستهای با بررسی بخش اطلاعات ایالات متحده متفاوت است. آمریکاییها این ارزیابی را در دل تحلیل ضعیف درباره سلاحهای کشتار جمعیــ پس از جنگ عراقــ مطرح میکنند. خیلی عجیب است که بخش اطلاعات ایالات متحده هنوز در حالت اجتناب از اقدام جدی و استفاده از معیارهای ناقص و بیشازحد تدافعی است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
او در ادامه افزود: «ایران در سال ۲۰۰۷ برنامه تسلیحات هستهای داشت، اما متوجه نشدند. تعریف اروپایی جامعتر است و معمولا خرید تجهیزات برای توسعه یا ساخت اجزای سلاحهای هستهای را شامل میشود. ایران در سال ۲۰۰۷ در منطقه فردو، پنهانی در حال ساخت تاسیسات غنیسازی اورانیوم بود که از دید آیسی (IC) مخفی ماند.»
تضاد اصلی بین یافتههای گزارش دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده (DNI) و گزارشهای اروپا در این نکته است که آیا رژیم ایران یک برنامه فعال تولید تسلیحات هستهای دارد یا خیر.
دفتر مدیر اطلاعات ملی ایالات متحده هنوز به پرسشهای فاکسنیوز دیجیتال پاسخ نداده است.
بنا بر ارزیابی سرویس امنیت عمومی و اطلاعات هلند (AIVD)، غنیسازی اورانیوم تا درجه تسلیحاتی در ایران احتمال اولین آزمایش هستهای تهران را بیشتر میکند.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به فاکسنیوز گفت: «ما از گزارشهای اروپا در مورد برنامه هستهای ایران اطلاع داریم. در مورد مسائل اطلاعاتی نظر نمیدهیم و بیشتر از آنچه در ارزیابی اطلاعات ملی ایالات متحده آمده است، اظهارنظر نمیکنیم.»
هنگامی که فاکسنیوز از سرویس امنیت اطلاعاتی و عمومی هلند درباره تفاوتهای گزارش اطلاعاتی هلند و دیانآی (DNI) سوال کرد، سخنگوی سازمان اطلاعات هلند گفت: «سرویس امنیت عمومی و اطلاعات هلند در سال ۲۰۲۲ مواردی را شناسایی کرد که ایران به دنبال مواد، فناوری یا دانش علمی هلند بود، دانشی که به برنامه غنیسازی اورانیوم ایران مربوط میشد. هلند مشارکت در این زمینه را نامطلوب خواند و همانطور که در گزارش سالانه ما گفته شد، در سال ۲۰۲۲ تلاشهای سرویس امنیت عمومی و اطلاعات هلند مانع از آن شد که یک دانشمند ایرانی وابسته به یک موسسه تحریمشده بتواند علوم کاربردی مرتبط را از دانشگاه فنی هلند کسب کند.»
سخنگوی سازمان اطلاعات هلند افزود: «برنامه غنیسازی اورانیوم ایران به میزان قابلتوجهی پیشرفت کرده است. این کشور بسیاری از موانع سر راه تولید مواد شکافتپذیر قابلاستفاده در سلاح هستهای یعنی اورانیوم ۹۰ درصد را که تاکنون تولید نکرده، از میان برداشته است.»
آدام سامارا، سخنگوی سرویس امنیتی سوئد، هم در مورد گزارش اطلاعاتی سوئد و اینکه رژیم ایران در برنامه تسلیحات هستهای فعال است و تضاد این نکته با گزارش دیانآی (DNI) گفت: «سرویس امنیتی سوئد باید این پرسش را به بررسی سایر کشورها ارجاع دهد. بررسی سرویس امنیت سوئد نشان میدهد ایران به جمعآوری اطلاعات غیرقانونی از سوئد مشغول است و دانش و فناوری را که در برنامه تسلیحات هستهای استفاده میشود، هدف گرفته است. به هر روی، ارزیابی این موضوع که ایران برنامه فعال تسلیحات هستهای دارد یا خیر، وظیفه سرویس امنیت سوئد نیست.»
موسسه تحقیقات رسانهای خاورمیانه برای اولین بار ترجمه گزارشهای اطلاعاتی اروپا را منتشر کرد.
سازمان اطلاعات داخلی فدرال آلمان در گزارش ژوئن ۲۰۲۳ این سازمان اشاره کرد که «مقامهای حفاظت از قانون اساسی توانستند در سال ۲۰۲۲، در خصوص تلاشهای ایران برای گسترش تسلیحات هستهای نشانههای زیادی پیدا کنند».
در گزارش اطلاعاتی آلمان، گسترش تسلیحات چنین تعریف شده است: «فعالیت قدرتهای خارجی که تهیه محصولات و دانش برای تولید سلاحهای کشتارجمعی، سیستمهای پرتاب آنها و همچنین عناصر سیستمهای تسلیحاتی جدید را شامل میشود.»
وزارت امور خارجه ایران و نمایندگی دائمی آن در سازمان ملل از پاسخ به پرسشهای فاکسنیوز دیجیتال خودداری کردند.