نظامیان اسرائیلی در تل‌آویو تایید می‌کنند که ارتش این کشور در هفته‌های اخیر نسبت به آنچه در خارج از کشور بازتاب داده می‌شود شورش‌های گسترده‌تری را شاهد بوده است و اظهارات بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، درباره این وضعیت با انکار و تهدید، بر وخامت اوضاع خواهد افزود.

به همین دلیل، یائیر لاپید، رهبر اپوزیسیون، در سخنرانی‌اش در روز دوشنبه، ۱۷ ژوییه ۲۰۲۳، گفت: نتانیاهو اسرائیل را به سمت فاجعه‌ای ملی می‌کشاند که بهبودی و جبران آن چندین نسل زمان‌ می‌برد.

از سوی دیگر، بنی گانتز، یکی دیگر از رهبران مخالفان، از نتانیاهو خواست از اجرایی کردن طرحی که به سرنگونی نظام و تضعیف قوه قضاییه منجر می‌شود، دست بردارد.

منابع یادشده گفته‌اند که هرزی هالوی، رئیس ستاد ارتش اسرائیل، و شماری از فرماندهان ستاد ارتش از جمله رئیس اداره عملیات، رئیس سازمان اطلاعات نظامی، فرمانده نیروی هوایی، فرمانده نیروی دریایی و برخی دیگر از مسئولان نظامی در دیداری که با یوآو گالانت وزیر دفاع اسرائیل داشتند، او را از وضعیت دشواری که ارتش با آن روبرو است مطلع و با او درباره تاثیر اعتراض‌ها بر ارتش گفت‌وگو کرده‌اند.

به گفته آن‌ها، بیش از چهار هزار سرباز و افسر از نیروهای ذخیره با ارسال‌ نامه‌هایی اعلام کرده‌اند که حاضر نیستند برای خدمت سربازی داوطلب شوند و شمار دیگری از این نیروها از آمادگی خود برای ارسال چنین پیام‌هایی خبر داده‌اند.

این فرماندهان افزودند که از فراخواندن سربازان ذخیره که انتظار می‌رود از خدمت سربازی سر باز بزنند، دست برداشته‌اند تا «واقعیت گسست در ارتش آشکار نشود و دشمنان اسرائیل از آن سود نبرند».

از سوی دیگر، آموس هارل، تحلیلگر امور نظامی، هم ۱۷ ژوییه در روزنامه هاآرتص نوشت که وضعیت ارتش به دلیل طرح دولت بیش از حد خطرناک است و افسران و سربازان اکنون متقاعد شده‌اند که دارند به دولتی خدمت می‌کنند که از آن‌ها نیست. از این‌رو می‌گویند هرگز نمی‌خواهند خود را برای چنین دولتی فدا کنند.

هارل می‌افزاید: «به هیچ وجه مطمئن نیستم گالانت و هالوی بتوانند جدی بودن این بحران را به‌درستی ارزیابی کنند؛ به‌ویژه اینکه شمار استعفاکنندگان از نیروهای ذخیره فراتر از رقمی است که آن‌ها تخمین می‌زنند و انتظار می‌رود افسران و سربازان ارتش، سازمان اطلاعات و امنیت داخلی (شاباک) و سازمان اطلاعات خارجی (موساد) نیز از خدمت دست بکشند.»

او هشدار داد: «پیش‌بینی می‌شود ارتش دستخوش آشوب بسیاری شود که البته پیامدهای امنیتی نگران‌کننده‌ای به دنبال خواهد داشت.»

واکنش نتانیاهو

ناظران تاکید می‌کنند که نتانیاهو با حمله به افسران و سربازان و متهم کردن آن‌ها به شورش علیه قانون، کار نابخردانه‌ای انجام داد. او جلسه کابینه را که به طور استثنایی در روز دوشنبه (به جای یکشنبه که نتانیاهو در بیمارستان بستری شده بود) برگزار شد، با این جملات آغاز کرد: «برخی از افسران و سربازان برای ما نامه‌هایی می‌فرستند و در این نامه‌ها از خدمت در نیروهای دفاعی اسرائیل و ارتش ذخیره امتناع می‌ورزند. این در حالی است که در نظام دموکراسی، ارتش تابع دولت است نه برعکس؛ در حالی‌ که در حکومت‌های نظامی، دولت تابع ارتش یا به طور دقیق‌تر، حکومت تابع گروه مشخصی در ارتش است و این اساسی‌ترین تفاوت بین نظام دموکراسی و حکومت نظامی است.»

نتانیاهو افزود: «در واقع، تحریک به نافرمانی علیه دولت گردنکشی علیه دموکراسی است و هیچ گروهی در ارتش نمی‌تواند دولت منتخب را تهدید کند. بنابراین دولت این نافرمانی را نمی‌پذیرد و برای تامین امنیت شهروندان برخلاف آن اقدام خواهد کرد.» او تاکید کرد: «من صدای ملت را می‌شنوم و به آن گوش می‌دهم. ما همگی پرچم کشور را با افتخار حمل می‌کنیم و می‌خواهیم اسرائیل را به عنوان کشوری یهودی و دموکراتیک حفظ کنیم.»

خشم افسران

در مقابل، ده‌ها تن از افسران از طریق رسانه‌ها به نتانیاهو حمله کردند و افزودند که نتانیاهو دیگر از ملت نمایندگی نمی‌کند. آن‌ها تاکید کردند که هرگز از خدمت به کشور اسرائیل که در آن بزرگ شده‌اند امتناع نمی‌کنند، بلکه ضد دولت نتانیاهو که می‌خواهد اسرائیل را به نابودی بکشاند، شورش می‌کنند.

در همین حال، اوری شنی، سرتیپ نیروهای ذخیره، در صحبتی که با رادیو «کان» داشت، گفت: تاکنون به میزان کارآیی ارتش اسرائیل هیچ آسیبی وارد نشده، اما اقدام دولت هماهنگی بین سربازان ارتش و نیروهای ذخیره را آسیب‌پذیر کرده است. با این حال، اگر دولت به اجرای طرح خود برای تبدیل اسرائیل به دیکتاتوری ادامه دهد، باید به نتانیاهو خبر دهیم که دولتی در کنار خود نخواهد یافت.

او افزود: «نتانیاهو باید نگران اوضاع کشور باشد. ما عملا وارد بحران شده‌ایم. به عنوان مثال در نیروی هوایی اگر حدود ۴۰۰ خلبان از خدمت سر باز زنند، کارآیی ارتش اسرائیل به‌شدت تحت‌تاثیر قرار می‌گیرد و در صورت مواجه شدن با چنین شرایطی، دشوار بتوان آینده را در سایه از دست دادن این همه نیروی انسانی، پیش‌بینی کرد. افزون بر آن، اگر تعداد مشابهی از یگان‌های اطلاعاتی یا کماندویی نیز دست از خدمت بکشند، ما واقعا دچار بحران می‌شویم.»

نوو ارز، فرمانده سابق یگان کماندوی نیروی دریایی و یگان مخفی «دودیوان»، هم اعلام کرد از داوطلب شدن در نیروهای ذخیره خودداری می‌کند و ماموریت خود را به عنوان رئیس یک تیم تحقیقاتی در حمله اخیر به نوار غزه به حالت تعلیق در می‌آورد. این در حالی است که نوو ارز پس از ترک ارتش، سمت فرماندهی بخشی از موساد را بر عهده گرفته بود.

در همین حال، بنی گانتز، رئیس حزب «اردوگاه ملی» با نتانیاهو دیدار کرد و خواستار توقف فوری روند قانونی کردن لایحه «لغو آزمون معقولیت» شد و به او گفت: «تو فریاد نیمی از مردم را نمی‌شنوی. تو می‌توانی مخالف دیدگاه ما باشی، اما نباید نگرانی‌های ملت را نادیده بگیری.»

 یاییر لاپید هم گفت: «نتانیاهو اکنون مانند یک دیکتاتور رفتار می‌کند. او به فریاد ملت گوش نمی‌دهد و برای آنچه مردم می‌گویند اهمیتی قائل نیست. نتانیاهو نه به نصیحت کارشناسان گوش می‌دهد و نه هشدارهای آن‌ها را جدی می‌گیرد. این حکومت کشور را به سمت چنان فاجعه ملی بزرگی سوق می‌دهد که رهایی از تبعات آن سال‌های زمان خواهد برد.»

برگرفته از روزنامه الشرق‌الاوسط