بحران جدید در دریای سیاه؛ احتمال حمله روسیه به کشتی‌های تجاری

جوزپ بورل گفت تصمیم مسکو به تعلیق توافق صادرات از دریای سیاه موجب بحران بزرگ مواد خوراکی در جهان خواهد شد

روسیه در سومین شب متوالی ساختمان‌های مسکونی در بندرهای اوکراین را هدف حمله قرار داد و روز پنجشنبه ۲۰ ژوئیه، تهدیدهایش علیه کشتی‌های پهلوگرفته در آن بندرها را تشدید کرد.

کاخ سفید پیش‌تر در روز چهارشنبه هشدار داده بود که روسیه با کنارکشیدن از توافق صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه - که به کشتی‌ها اجازه می‌داد از اوکراین به کشورهای جهان حرکت کنند- خود را برای حملات احتمالی به کشتی‌های غیرنظامی در دریای سیاه آماده می‌کند. 

اکنون جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، نیز به تصمیم چند روز پیش کرملین مبنی بر تعلیق توافقنامه صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه واکنش نشان داده است.

بورل روز پنجشنبه گفت که روسیه مسئول یک بحران بزرگ عرضه مواد خوراکی در جهان است و دفتر نمایندگی بریتانیا در سازمان ملل متحد اعلام کرده است که شورای امنیت سازمان ملل متحد روز جمعه یک نشست برای بررسی «عواقب انسانی» خروج روسیه از توافق صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه، برگزار می‌کند. 

بورل قبل از برگزاری نشست وزیران خارجه اتحادیه اروپا، به خبرنگاران گفت: «آنچه می‌دانیم این است که این اقدام یک بحران بزرگ غذایی در جهان ایجاد خواهد کرد.» 

بورل همچنین روسیه را به حمله عمدی به تاسیسات ذخیره غلات در بندر اودسا در جنوب اوکراین متهم کرد. 

مسکو، روز دوشنبه ۲۶ تیر  (۱۷ ژوئیه)‌، اعلام کرد که توافق یک‌ساله صادرات غلات اوکراین از طریق دریای سیاه را تمدید نمی‌کند. 

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

سخنگوی کرملین گفت از آنجا که بخشی از تعهدات مندرج در این توافق اجرا نشده است، این توافق در آخرین روز آن - یعنی ۱۷ ژوئیه- منقضی می‌شود و تمدید نخواهد شد. آخرین کشتی حامل غلات صادراتی اوکراین در چارچوب این توافق، یک روز قبل بندر اودسا را ترک کرده بود. 

این تصمیم کرملین چند ساعت پس از وقوع انفجارهایی در پل کریمه اعلام شد و روسیه ادعا کرد که پهپادهای اوکراین عامل انفجارها بودند، هرچند کرملین ارتباط بین این حمله و تصمیم‌ خود درباره تمدید نکردن قرارداد غلات را رد کرده است. 

مسکو همچنین خواست که غرب محدودیت‌های موجود در مسیر صادرات مواد خوراکی و کود روسیه را لغو کند. 

کی‌یف امیدوار است که بتواند بدون مشارکت روسیه در توافق، صادرات غلات را از سر گیرد و روز چهارشنبه اعلام کرد که مسیر جایگزینی از طریق آب‌های کشور همسایه‌اش، رومانی که عضو ناتو نیز است، برای صادرات در نظر می‌گیرد. 

اما از زمان خروج مسکو از این قرارداد در روز دوشنبه، هیچ کشتی از بندرهای اوکراین حرکت نکرده است و شرکت‌های بیمه‌ بار دیگر درباره تضمین سیاست‌های تجاری در یک منطقه جنگی دچار تردید شده‌اند. 

از وقتی که کرملین تصمیمش مبنی بر تمدید نشدن توافق صادرات غلات از دریای سیاه را اعلام کرد، مسکو دو بندر بزرگ اودسا و میکولایف در اوکراین را هدف حملات موشکی شبانه قرار داد و منابع محلی می‌گویند که در حمله شامگاه پنجشنبه، ۱۹ نفر مجروح شدند. به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، در جریان حملات سه شبانه‌روز اخیر روسیه به بندرهای اوکراین، حدود ۶۰ هزار تن غلات اوکراین نابود شده‌اند. 

ارتش روسیه در تهدیدی صریح‌ اعلام کرد که تمام کشتی‌هایی که از صبح پنجشنبه به سمت آب‌های اوکراین حرکت می‌کنند، به‌طور بالقوه حامل تسلیحات‌اند و کشورهایی که پرچمشان بر فراز کشتی‌ها است در جنگ از اوکراین حمایت می‌کنند. ارتش روسیه همچنین بخش‌هایی از دریای سیاه را ناامن اعلام کرده است. 

آدام هاج، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در بیانیه‌ای گفته است: «اطلاعات رسیده نشان می‌دهد که روسیه مین‌های دریایی بیشتری در مسیر کشتی‌های ورودی به بندرهای اوکراین کار گذاشته است.» او گفت: «معتقدیم که این تلاشی هماهنگ برای توجیه هرگونه حمله به کشتی‌های غیرنظامی در دریای سیاه و بعد انداختن گناه حملات بر گردن اوکراین است.»

اوکراین و روسیه، دو صادرکننده بزرگ غلات و مواد خوراکی جهان به شمار می‌روند. سازمان ملل متحد می‌گوید که حذف ده‌ها میلیون تن غلات تولیدی اوکراین از بازار جهانی، کمبود مواد خوراکی در همه کشورها را به دنبال دارد. 

بیشتر از جهان