عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی جمهوری اسلامی، روز پنجم مرداد مدعی شده است که سریال‌های تولیدشده در شبکه نمایش خانگی ایران «سیگار، مشروب، مواد مخدر و روابط ناسالم» را ترویج می‌کنند و به همین دلیل باید جلوی پخش آن‌ها را گرفت.

هم‌زمان، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت ابراهیم رئیسی از پاک‌سازی گسترده در بدنه نیروی انسانی این وزارتخانه خبر داد و گفت که برای تغییر دادن سیاست‌های وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به‌زودی «۴۰۰ جوان حزب‌اللهی» در این وزارتخانه استخدام خواهند شد.

افت ناگهانی و محسوس کیفیت سریال‌های اینترنتی، که در شبکه‌های نمایش خانگی ایران منتشر می‌شوند، در ماه‌های اخیر بسیاری از مخاطبان این محصولات را به این نتیجه رسانده است که پس از تحریم کردن سریال‌های صداوسیمای حکومتی، حالا مجبورند به‌طور کامل قید تماشای سریال‌های اینترنتی ایرانی را هم بزنند؛ موضوعی که با مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در اعطای مجوز پخش سریال‌های اینترنتی به صداوسیما ارتباط مستقیم دارد.

مسئولیت نظارت بر این محصولات و صدور امتیاز پخش برای آن‌ها، که از اوایل دهه ۹۰ خورشیدی با استقبال بیشتر مخاطبان مواجه شدند، در ابتدا بر عهده وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. به‌دلیل ممیزی و سانسور کمتر وزارتخانه زیر نظر دولت اصلاح‌طلب در آن سال‌ها در مقایسه با سانسوری که صداوسیمای حکومتی روی سریال‌های اینترنتی اعمال می‌کرد، رفته رفته این محصولات بخش عمده‌ای از تحریم‌کنندگان محصولات صداوسیما را به خود جذب کرد.

در ادامه، هنرمندان جوانی که کار آن‌ها در صداوسیما ممنوع‌ شده بود یا علاقه‌ای به کار در این سازمان حکومتی و ایدئولوژیک نداشتند، جذب چند پلتفرم نمایش خانگی شدند و آثارشان با استقبال میلیونی شهروندان مواجه شد. این وضع منجر به آن شد که مدیران امنیتی و حکومتی جمهوری اسلامی به فکر گسترش بیشتر چتر سرکوبگر و سانسورمحور خود روی محصولات فرهنگی بیفتند و همچنین برای تصاحب این بازار جدید و چندهزار میلیارد تومانی تلاش کنند.

در همین ارتباط، مدیران صداوسیمای جمهوری اسلامی از طریق یکی از زیرمجموعه‌هایشان به نام «سازمان تنظیم مقررات رسانه‌ای صوت و تصویر فراگیر»، با نام اختصاری «ساترا»، تلاش کردند بیش از گذشته مدیریت و اعمال سانسور روی سریال‌های اینترنتی را به حیطه اختیارات خود اضافه کنند. در پی صدور ابلاغیه ابراهیم رئیسی در آخرین ماه‌های حضورش در قوه قضاییه و همچنین تصویب نمایندگان اصول‌گرا در مجلس شورای اسلامی، این راه برای صداوسیما هموارتر شد.

درنهایت، مصوبه اخیر شورای عالی انقلاب فرهنگی در تاریخ ۳۰ خرداد امسال، که حق دادن مجوز و نظارت کامل بر محتوای سریال‌های اینترنتی را به صداوسیما و مدیران تندرو آن تقدیم کرد، ضربه‌ای نهایی بر پیکر بی‌جان شبکه نمایش خانگی در ایران بود تا در این حوزه نیز منویات و دستورهای مستقیم علی‌خامنه‌ای درباره محتوای محصولات فرهنگی و آثار تلویزیونی اجرا شود.

این موضوع با اعتراض شدید اعضای خانه سینما و چند صنف سینمایی دیگر مواجه شد. حتی یک نماینده مجلس شورای اسلامی به نام جلال رشیدی کوچی نیز در این باره گفت:‌ «این اقدام مثل این می‌ماند که نظارت بر کیفیت و فروش خودرو را به عهده ایران‌خودرو و سایپا بگذارید. گویی گوشت را داده‌اند دست گربه.»

همچنین، در بیانیه خانه سینما آمده است که «سانسورهای بیشتر بر شبکه نمایش خانگی موجب مهاجرت بیشتر هنرمندان خواهد شد» و «باعث می‌شود تا شبکه‌های تلویزیونی خارج از ایران تقویت شوند.»

خبرگزاری فارس متعلق به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در روز هفتم مرداد گزارش داد که شورای عالی انقلاب فرهنگی، که همه اعضای آن مورد تایید مستقیم علی خامنه‌ای‌اند، «طی مصوبه‌ای مهم» ضمن تایید حق انحصاری صداوسیما برای پخش زنده در فضای مجازی و حقیقی، جایگاه نظارتی صداوسیما بر رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر و ناشرمحور را «تثبیت» کرد.

فارس همچنین نوشت که اگرچه محمدمهدی اسماعیلی، وزیر ارشاد دولت رئیسی، هنوز تلاش می‌کند وزارتخانه متبوعش را صاحب برخی اختیارات در حوزه نمایش خانگی معرفی کند، محمود حاجیلویی، دبیر ستاد فرهنگی و اجتماعی شورای عالی انقلاب فرهنگی، به‌صراحت اعلام کرده است که از این‌ پس وظیفه نظارت بر شبکه نمایش خانگی و پخش آنلاین کاملا به عهده سازمان صداوسیما است و فقط نظارت بر بخش‌هایی مانند تئاتر و موسیقی به وزارت فرهنگ و ارشاد سپرده شده است.

پیمان جبلی، رئیس سازمان صداوسیما، نیز در این‌ باره تاکید کرده بود: «مشخصا در حوزه رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر کاربرمحور و ناشرمحور، به‌ویژه نمایش‌ خانگی، مسئولیت تنظیمگری و صدور مجوز تولید و انتشار فقط به عهده ساترا و صداوسیماست.»

اما اکنون افرادی تندرو و افراطی مانند عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، حتی به سانسورهای اعمال‌شده قبلی صداوسیما و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر محصولات اینترنتی و سریال‌های شبکه نمایش خانگی هم قانع نیستند. این روحانی خبر داده است: «مصوبه‌ای دیگر در شورا برای کنترل بیشتر محتوای سریال‌های خانگی در دست بررسی و تصویب است.»

روزنامه جوان، دیگر رسانه وابسته به سپاه پاسداران، در آذر ۱۴۰۱ در بحبوحه خیزش سراسری شهروندان علیه جمهوری اسلامی، در مقاله‌ای مدعی شده بود: «در آشوب‌های اخیر، برخلاف اغتشاشات سال‌های ۱۳۸۸ و ۱۳۹۶ و آبان ۱۳۹۸، مسئله حمله به نیروهای انتظامی به چالش امنیتی بزرگ‌تری تبدیل شد که این اقدام مردم ریشه در سریال‌های نمایش خانگی دارد.»

هیچ شاهد و مدرکی برای اثبات این ادعا ارائه نشد، اما شرایط کنونی بی‌شک نشان‌دهنده آن است که پس از فروکش کردن موج اعتراض‌های خیابانی اخیر،‌ مدیران جمهوری اسلامی ایران همچنان خواهان اعمال سانسورهای بیشتر و فیلتر کردن گسترده‌تر محصولات فرهنگی یا شبکه‌های اجتماعی و اینترنت آزاد هستند تا بدین طریق، به‌ گمان خود، مانع آغاز مجدد خیزش‌های خیابانی یا موفق به نشر پروپاگاندای مطلوب نظامشان شوند؛‌ هدفی که شکست خوردن آن مانند دیگر سیاست‌های فرهنگی جمهوری اسلامی در ۴۴ سال اخیر پرواضح به نظر می‌رسد.

در یک نمونه، ایسپا، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، سال گذشته اعلام کرد که بر اساس نظرسنجی‌های گوناگون از مردم ایران مشخص شده است که مرجعیت خبری و میزان مخاطبان صداوسیمای جمهوری اسلامی در ۱۸ سال گذشته ریزش ۴۵ درصدی داشته است.