دنبالکنندگان طرح تعطیلی شنبهها برای اینکه بتوانند مخالفان این طرح در «مجلس انقلابی» را راضی کنند، از مراجع دینی استفتا کردهاند و میگویند تعطیلی شنبهها از نظر مراجع و علما «اشکال و حرمت شرعی» ندارد.
این خبر را محسن پیرهادی، عضو هیئترئیسه مجلس، در گفتوگو با روزنامه دنیای اقتصاد اعلام کرد و گفت کسانی که با تعطیلی شنبهها به دلیل «مسائل شرعی» مخالفت میکنند، دانش لازم را ندارند.
سرگذشت تلاشها برای تعطیلی شنبهها به جای پنجشنبهها در جمهوری اسلامی ایران، مشابه قانون لغوشده تغییر ساعت رسمی در نیمه دوم سال است. در حالی که موافقان تعطیلی شنبهها و تغییر ساعت در نیمه دوم سال از مزایای بینالمللی، تجاری و اقتصادی این طرحها سخن میگویند، مخالفان ادعا میکنند که چنین اقدامهایی با دستورات دینی مغایرند.
تعطیلی شنبهها تاکنون چندین بار در دولت و مجالس مختلف جمهوری اسلامی مطرح شده اما هر بار با بروز مخالفتهای بسیار، کنار گذاشته شده است. آذر ۱۴۰۱، پس از اینکه دولت ابراهیم رئیسی لایحه تغییر ساعت کاری را به کمیسیون اجتماعی مجلس فرستاد، اعضای این کمیسیون روی پنج روز و ۴۰ ساعت کار در هفته توافق کردند و پیشنهاد دادند تعطیلی شنبهها جایگزین تعطیلی پنجشنبهها شود.
اینک به گفته محسن پیرهادی قرار است، لایحه تغییر ساعت کاری ادارات با امضای ۱۲۰ نماینده در صحن علنی مجلس بررسی شود اما این نگرانی وجود دارد که طرح تعطیلی شنبهها رای نیاورد.
عضو هیئترئیسه مجلس با تاکید بر اینکه تعطیلی شنبه به جای پنجشنبه منطبق با الگوی جهانی است، گفت که پیوستن به این الگوی جهانی اقدامی موثر در بهرهوری نیروی کار و رونق گرفتن گردشگری داخلی به شمار میرود.
پیرهادی در پاسخ به کسانی که ادعا میکنند تعطیلی شنبهها «حرمت شرعی» دارد، گفت که در این زمینه هیچ مدرک مستند، معتبر و قابلاعتنایی وجود ندارد و «نباید با شبههافکنی، حرفهای بیپایه و بدون استناد علمی و دینی مردم را از حقوق اساسی در جهت تامین منافع اقتصادی و مراودات بینالمللی محروم کرد».
این نماینده مجلس به پانزدهمین سال تعطیلی شنبهها در کشورهای مسلمان حوزه خلیجفارس اشاره کرد و گفت که این تصمیم از سال ۲۰۰۸ برای جبران خسارتهای اقتصادی که پیامد مطابق نبودن تعطیلات پایان هفته با دیگر کشورهای جهانی بود، به اجرا درآمد.
پیشتر فتحالله توسلی، دیگر نماینده مجلس، نیز ضمن دفاع از طرح تعطیلی شنبهها به جای پنجشنبهها به نقل از اعضای کمیسیون اجتماعی گفته بود: «تعطیلیهای هفتگی باید به شکلی باشد که روابط و امکان تبادلات تجاری تسهیل شود. به همین جهت مطرح شد که شنبه را بهجای پنجشنبه تعطیل کنند تا با بازارهای جهانی هماهنگ شویم.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
در نقطه مقابل این اظهارنظرها، برخی نمایندگان مجلس و رسانههای حکومتی با رویکردی یهودیستیزانه حتی از پیشنهاد تعطیلی شنبهها نیز بهشدت انتقاد کردهاند. پیشتر محمدرضا صباغیان، نماینده مجلس، ضمن انتقاد شدید به کمیسیون اجتماعی در جلسه علنی مدعی شده بود که «درباره تعطیلی پنجشنبهها روایتهایی در دین اسلام وجود دارد».
مصطفی میرسلیم نیز ۲۳ خرداد در ادعایی، مشابه پیشنهادکنندگان طرح تعطیلی شنبهها را به الگوبرداری از اسرائیل متهم کرد اما محسن میرهادی در توییتی به سخنان میرسلیم واکنش نشان داد و نوشت: «کسی که فرق ۲۰۶ با لندکروز را نمیفهمد، به طریق اولی، علت ساماندهی ایام کاری و تعطیلات را هم متوجه نمیشود. بعضیها که هجمه و مخالفت میکنند، خیال آدم از درستی راه جمعتر میشود.»
مجادله بر سر موضوعی که کشورهای همسایه از مدتها پیش درباره آن به نتیجه رسیدهاند، به نمایندگان مجلس محدود نبود؛ روزنامه جوان، نزدیک به سپاه پاسداران، نیز روز ۲۷ خرداد در یادداشتی با عنوان «نرمالیزاسیون کردن فرهنگ صهیونیسم با تعطیلی شنبهها» مدعی شد که پیشنهاد تعطیلی شنبهها «بخشی از کلانپروژه صهیونیستها برای تحمیل نُرمهای خود بر جهان» است.
میثم لطیفی، رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور، که درباره حکمش شبهات زیادی وجود داشت، اوایل تیرماه ادعا کرد که «بیشتر دستگاههای اجرایی کشور ارتباطات بینالمللی ندارند و لزومی ندارد بخواهیم از تعطیلات جهانی تبعیت کنیم». او همچنین گفت که بنای دولت ابراهیم رئیسی بر تعطیلی پنجشنبهها است.
مخالفتها با تعطیلی شنبهها در حالی است که فعالان اقتصادی از سالها پیش درباره روزهای تعطیل پایان هفته در ایران هشدار داده و اعلام کردهاند با توجه به تعطیلی پنجشنبهها و جمعهها در ایران و تعطیلی شنبهها و یکشنبهها در بسیاری نقاط جهان، عملا بسیاری از مراودات بینالمللی در چهار روز متوالی قطع است.
کشورهایی مسلمان همسایه ایران نیز به همین دلیل تعطیلات آخرهفته خود را مطابق با سیستم جهانی تعیین کردهاند زیرا میدانند همخوانی تعطیلات پایان هفته کشورها با الگوی جهانی میتواند در نظم اقتصادی آنها تاثیر زیادی داشته باشد و تجارت و مبادلات بینالمللی آنها را تسهیل کند.
ادعای مغایر بودن تعطیلی شنبهها با دین اسلام در حالی است که کشورهای قطر، عربستان سعودی، اندونزی، بحرین، عراق و مالزی که بیشترین جمعیت مسلمانان را دارند، روزهای جمعه و شنبه را تعطیل کردهاند. کشورهایی مانند امارات متحده عربی، لبنان و ترکیه نیز در هماهنگی با سیستم جهانی شنبهها و یکشنبهها را بهعنوان روزهای تعطیل آخر هفته برگزیدهاند.