در ماه فوریه، یک شرکت ناشناس در دبی نفتکش ۱۸ ساله «اوشن کاپال» (Ocean Kapal) را خرید. این کشتی که از آن زمان، با نام جدید و با پرچم کشور پاناما در آب‌های جهان شناور است، در ماه آوریل محموله نفت ایران را به بندری در شمال چین تحویل داد و این ماموریت را در ماه سپتامبر نیز تکرار کرد. اکنون نیز این نفتکش در مالزی توقف کرده است تا احتمالا محموله ایرانی دیگری را در آنجا تحویل بگیرد.

به‌نظر می‌رسد اوشن کاپال قدیمی و «آبوندنس» (Abundance) فعلی حالا به ناوگانی پیوسته است که وظیفه انتقال قاچاقی نفت ایران به نقاط مختلف جهان را بر عهده دارند.

فروش نفت ایران که در سال ۲۰۲۰ تحت‌تاثیر تحریم‌های بین‌المللی به ۳۸۰ هزار بشکه در روز رسید، اینک با چراغ سبز دولت بایدن به یک میلیون و ۴۰۰ هزار بشکه در روز افزایش یافته است.

تحریم‌های سختگیرانه ایالات‌متحده آمریکا هر فرد یا نهادی را که در تولید و انتقال نفت ایران مشارکت دارد، هدف قرار می‌دهد. با این حال، مقام‌های واشنگتن از سال ۲۰۲۲ به دو دلیل سختگیری‌ها را کاهش دادند؛ دلیل نخست این بود که آن‌ها امیدوار بودند با جمهوری اسلامی در موضوع هسته‌ای به توافق برسند. دلیل دوم هم این بود که قصد داشتند قیمت نفت را در آستانه انتخابات ریاست‌ جمهوری آمریکا ثابت نگه دارند.

به گزارش اکونومیست، طی این مدت، تعداد افراد و نهادهایی که به لیست تحریم‌های آمریکا اضافه شده بودند، کم شد اما پس از حمله پیکارجویان حماس به اسرائیل در اوایل ماه اکتبر، دولت بایدن بار دیگر دست‌‌به‌کار شد و برای مسدود کردن تمام منافذی که جمهوری اسلامی از طریق آن‌ها نفت صادر می‌کند، خیز برداشت؛ زیرا جمهوری اسلامی بزرگ‌ترین حامی شبه‌نظامیان حماس است و درآمدهای نفتی به حاکمان ایران در حمایت از حماس کمک می‌کند.

در حال حاضر، تحلیلگران و معامله‌گران بازار انرژی از افزایش احتمالی قیمت نفت نگران نیستند زیرا اکنون بهای هر بشکه نفت به ۹۰ دلار رسیده است که نسبت به ماه سپتامبر هفت دلار کاهش نشان می‌دهد. با این‌ حال، یک تحریم فوری می‌تواند به التهاب در بازار منجر شود.

شبکه قاچاق نفت ایران از زمان اعمال تحریم‌های جدید ایالات‌ متحده در اواخر سال ۲۰۱۸ تاکنون پیچیده‌تر شده است. به‌ طور‌ کلی تجارت نفت جمهوری اسلامی به‌وسیله شرکت ملی نفت ایران که یک سازمان دولتی است انجام می‌شود اما در قاچاق نفت، واسطه‌ها نقش مهمی ایفا می‌کنند.

چین مشتری اصلی نفت ایران است: کشوری که خود نیز در معرض تحریم‌های بین‌المللی قرار دارد. جمهوری اسلامی نفت ایران را با ۱۰ تا ۱۲ دلار تخفیف به چین می‌فروشد. در حالی‌ که روسیه نیز که تحت تحریم کشورهای غربی است، به‌ ازای هر بشکه تنها پنج دلار به چین تخفیف می‌دهد. این معاملات با ارز چینی انجام می‌شوند و بنابراین خریدار و فروشنده از تحریم‌های آمریکا مصون می‌مانند. نکته دیگر این است که نفتکش‌های ایرانی معمولا از مسیرهایی عبور می‌کنند که امکان ره‌گیری آن‌‌ها وجود ندارد.

اکنون بسیاری از قانون‌گذاران آمریکایی مایل‌اند دولت بایدن تجارت نفت ایران را مختل کند، به گفته‌ این نمایندگان، تحریم‌های موجود جامع‌اند به شرطی که دولت متعهد به اجرای آن‌ها باشد. برای این کار، ایالات‌ متحده ابتدا باید واسطه‌ها را تحت‌فشار قرار دهد اما حتی همین کار هم به دلیل وجود برنامه‌های تحریمی بسیار در مورد کشورهای مختلف از جمله روسیه و ونزوئلا دشوارتر از قبل است.

سناریو دیگر هم این است که دولت آمریکا برای توقیف گروهی نفتکش‌های ایرانی اقدام کند اما این کار هم مستلزم منابع هنگفت و دردسرهای قانونی است. ضمن اینکه جمهوری اسلامی را به انتقام‌جویی وادار می‌کند و قیمت نفت را بالا می‌برد.

پیش‌تر محسن رضایی، فرمانده سابق سپاه پاسداران، به‌صراحت گفته بود که جمهوری اسلامی نفت را به‌صورت قاچاق می‌فروشد و دلار را هم مخفیانه وارد کشور می‌کند.

اوایل ماه سپتامبر، ایالات‌ متحده آمریکا اعلام کرد که در ماه آوریل، یک محموله به ارزش چند میلیون دلار نفت خام سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران را متوقف و بیش از ۹۸۰ هزار بشکه نفت خام قاچاق را که تحریم‌های آمریکا را نقض می‌کرد، ضبط کرده است.

یک ماه قبل از آن، آسوشیتدپرس خبر داده بود که آمریکا تخلیه محموله نفتکش «سوئز راجان» را آغاز کرده است. توقیف و تخلیه این نفتکش واکنش‌ مقام‌های جمهوری اسلامی را در پی داشت. آن‌ها آمریکا را به اقدام «تلافی‌جویانه» تهدید کردند.