کشف سیاهچاله‌ای که تنها ۴۷۰ میلیون سال بعد از بیگ‌بنگ‌ شکل گرفته است

این سیاهچاله قدیمی ۱۰ برابر از سیاهچاله کهکشان راه شیری ما بزرگ‌تر است

شگفت‌انگیزتر از قدمت این سیاهچاله، بزرگی این سیاهچاله است - Canva

دانشمندان سیاهچاله‌ای را کشف کرده‌اند، که قدمت آن تنها به ۴۷۰ میلیون سال بعد از مهبانگ (بیگ‌بنگ) می‌رسد.

به گزارش آسوشیتدپرس، یافته‌ جدید دانشمندان که روز دوشنبه در مجله «نیچرآسترونومی» منتشر شده‌ است نظریه‌های قبلی را مبنی بر اینکه در سپیده‌دم کیهانی، سیاهچاله‌های کلان‌جرم وجود داشته‌اند تایید می‌کند. این رصد، حاصل همکاری میان تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا و رصدخانه پرتو ایکس چاندرا طی سال گذشته است. دانشمندان می‌گویند با توجه به اینکه عمر گیتی ۱۳.۷ میلیارد سال محاسبه شده است، سن این سیاهچاله باید چیزی حدود ۱۳.۲ میلیارد سال باشد.

اما شگفت‌انگیزتر از قدمت این سیاهچاله، بزرگی این سیاهچاله است. به گفته دانشمندان، این سیاهچاله قدیمی ۱۰ برابر از سیاهچاله کهکشان راه شیری ما بزرگ‌تر است.

آکوس بوگدان، نویسنده اصلی این مقاله از مرکز اخترفیزیک هاروارد-اسمیتسونیان، می‌گوید که به نظر می‌رسد جرم این سیاهچاله چیزی حدود ۱۰ تا ۱۰۰ درصد جرم تمام ستارگان کهکشان خود باشد. بوگدان در ادامه می‌گوید که این نسبت، عجیب است و به نسبت یک‌دهم درصد، یعنی نسبتی که ما از سیاهچاله‌ کهکشان راه شیری و سایر کهکشان‌های مجاورمان می‌شناسیم، حتی نزدیک هم نیست.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

پریاموادا ناتاراجان از دانشگاه ییل، یکی از نویسندگان این مقاله، با اشاره به اینکه وجود چنین جرم غول‌پیکری برای کیهان، آن هم در چندصد میلیون سال نخست پس از پیدایش آن هنوز خیلی زود است می‌گوید این حیرت‌برانگیز است و ما از خود می‌پرسیم که چنین جرمی واقعا چگونه به همراه کهکشان خود در این مرحله اولیه از گیتی در اینجا واقع شده است.

او می‌گوید این واقعیت که تلسکوپ فضایی چاندرا این جرم را از طریق پرتو ایکس شناسایی کرده است، «بدون شک، سیاهچاله بودن آن» را تایید می‌کند. به گفته ناتاراجان، با پرتو ایکس «شما در واقع تصویر گازی را ثبت می‌کنید که در اثر گرانش به درون سیاهچاله کشیده می‌شود و سرعت آن افزایش می‌یابد و در طیف پرتو ایکس شروع به درخشش می‌کند.»

به گفته او، این جرم را می‌توان یک اختروش در نظر گرفت زیرا به وضوح در حال رشد است و گاز آن نیز به شدت درخشان است.

به گفته دانشمندان، احتمال می‌رود که تلسکوپ فضایی جیمز وب سیاهچاله دیگری را نیز شناسایی کرده باشد که قدمت آن ۲۹ میلیون سال از این سیاهچاله بیشتر است، اما این رصد هنوز با پرتو ایکس تایید نشده است. ناتاراجان انتظار دارد که سیاهچاله‌های اولیه بیشتری از این دست پیدا شوند. او می‌گوید که انتظار می‌رود این کشف پنجره جدیدی به روی عالم هستی باز کند.

دو تلسکوپ فضایی - جیمز وب و چاندرا – برای رصد این سیاهچاله و کهکشان آن  که «یو‌اچ‌زد‌۱» نام دارد، از روشی به نام «هم‌گرایی گرانشی» استفاده کردند. این روش، درست مانند عدسی ذره‌بین، ناحیه‌ای از فضا را بزرگ‌نمایی می‌کند. از این رو، این تلسکوپ‌ها در پس‌زمینه تصویر با‌ استفاده از نور خوشه کهکشانی آبل ۲۷۴۴ یا همان خوشه پاندورا، در فاصله ۳.۲ میلیارد سال نوری از زمین، کهکشان یو‌اچ‌زد‌۱ و سیاهچاله آن را رصد کردند.

این خوشه کهکشانی به قدری متراکم است که فضا-زمان را به گونه‌ای خم می‌کند که آن را به نوعی عدسی تبدیل می‌کند و در نتیجه، اجرام پشت خوشه کهکشانی، مانند کهکشانی که اینک رصد شده بزرگ‌تر به نظر می‌رسند.

به گفته ناتاراجان، این جرم بسیار کم‌نور است و بخت با ما یار بوده است که طبیعت، آن را برای ما بزرگنمایی [و قابل رصد و مشاهده] کرده است.

تلسکوپ فضایی جیمز وب که در سال ۲۰۲۱ در فاصله ۱.۶ میلیون کیلومتری زمین قرار گرفت در حال حاضر، بزرگ‌ترین و قدرتمندترین رصدخانه نجومی است که تاکنون به فضا فرستاده شده است. این تلسکوپ، گیتی را در طیف فروسرخ رصد می‌کند و تلسکوپ دیگر یعنی چاندرا نیز، در سال ۱۹۹۹ به فضا پرتاب شده و گیتی را با استفاده از پرتو ایکس رصد می‌کند.

دانشمندان تلسکوپ فضایی چاندرا را بابت این که هنوز پس از ۲۴ سال می‌تواند چنین رصدهای شگفت‌انگیزی انجام دهد تحسین می‌کنند.

بیشتر از علوم