در ادامه تخریب آثار فرهنگی، هنری و تاریخی زبان فارسی از سوی طالبان در افغانستان، روز سه‌شنبه ۳۰ آبان ویدیویی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نشان می‌داد بنای یادبود سنگی بزرگ مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شاعر و عارف نامدار فارسی‌زبان، در مرکز شهر مزارشریف به طور کامل تخریب و حذف شده است.

اهالی مزارشریف می‌گویند این نگاره را که در چهارراه الکوزی قرار داشت، طالبان تخریب کرده‌اند.

عطا محمد نور، استاندار پیشین بلخ، در واکنش به تخریب این نگاره، در پیامی در شبکه اجتماعی اکس، طالبان را «گروه بیگانه با فرهنگ و تمدن انسانی» خواند و گفت که این گروه به طور منسجم در تلاش برای آسیب رساندن به زبان و هویت فارسی و نمادهای تمدنی این حوزه است.

مولانا جلال‌الدین محمد بلخی، شاعر و عارف اندیشمند قرن هفتم هجری قمری، چنانچه که از نامش پیدا است زاده بلخ است که در آن زمان بخشی از سرزمین ایران بود اما به دلیل اندیشه انسان‌مدارانه و ارائه تعریفی معتدل از دین، نام و آثار ادبی‌اش نه‌تنها در تمام حوزه تمدنی فارسی بلکه در سراسر جهان معروف است. او که در یک خانواده مذهبی و زیر سایه یک روحانی بزرگ تربیت شد، در اوج بالندگی، تفاسیری معتدل از اسلام معرفی کرد؛ اندیشه‌ای که با تعریف کنونی طالبان و دیگر گروه‌های افراطی مسلمان از دین اسلام تفاوت فاحش دارد.

استاندار پیشین بلخ نیز با اشاره به این نکته گفت: «دشمنی طالبان با مولانا از دو جهت است؛ تعلق او به تمدن شکوهمند فارسی و برتری اندیشه‌ مولانا به عنوان عارف و دانشمند در جهان بشری برای معرفی قرائت معتدل از دین اسلام.» او گفت که دشمنی طالبان با ارزش‌های فرهنگی و مدنی شکاف میان مردم و این گروه را عمیق‌تر می‌کند و به سرنگونی این رژیم می‌انجامد.

شهر مزارشریف به عنوان مرکز استان بلخ و مهد و خانه صدها شاعر، نویسنده و ادیب نامدار زبان فارسی، در سال‌های اخیر با تصاویر، مجسمه‌ها و دیوارنگاره‌های حکاکی‌شده از چهره‌ها و آثار شاعران و ادیبان فارسی تزیین شده بود اما بازگشت طالبان به قدرت، این شهر را یک بار دیگر به دو دهه پیش بازگرداند.

طالبان در نخستین اقدام، دیوار معروف «نخبگان» را که هنرمندان بلخ در آن تصاویر و آثاری از  نزدیک به ۲۰ شاعر و ادیب نامدار فارسی زبان را روی سنگ حک کرده بودند، تخریب کردند. پس از آن، برای تخریب مجسمه‌های امیرعلیشیر نوایی، شاعر و سیاستمدار صاحب‌نام زبان فارسی و ازبکی، اقدام کردند و سپس مجسمه شکوهمند اسب‌سواران که در ورودی شهر مزارشریف را که یکی از نمادهای فرهنگی شمال افغانستان به شمار می‌رفت، از بین بردند.

البته ستیز طالبان با فرهنگ و زبان فارسی فراتر از تخریب آثار فرهنگی و هنری است. این گروه زبان فارسی را نیز از مکاتبات رسمی ادارات دولتی حذف کرده‌اند و واژگان فارسی را هم از تابلو‌های سردر ادارات، دانشگاه‌ها و مکان‌های دولتی برچیده‌اند.

WhatsApp Image 2023-11-22 at 11.41.56_4e41aaa0.jpg

در تازه‌ترین مورد، رئیس دانشگاه تخار، در شمال شرق افغانستان که یکی از اعضای طالبان است، در یک نامه رسمی به دانشکده‌ها و همه بخش‌های اداری این دانشگاه دستور داده است که از استفاده واژه‌های فارسی همچون دانشکده، دانشگاه و امثال آن در ارواق رسمی خودداری کنند.

این عضو طالبان در حالی که در این نامه از کلمات انگلیسی استفاده کرده، کلمات فارسی «دانشکده و دانشگاه» را «کلمات خارجی و مضر برای فرهنگ و زبان ملی افغانستان» خوانده است.

این رفتار پیش از این نیز در دانشگاه بلخ، دانشگاه کابل و دیگر نهادهای علمی و تحصیلی از سوی طالبان اعمال شده است.