چگونه دست راست پوتین رهبر واگنر را کنار زد؟

وال‌ استریت ژورنال: نیکلای پاتروشف، متحد اصلی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ترور رهبر گروه واگنر ‏را تدارک دید

زنی در مسکو در حال روشن کردن شمع برای یادبود یوگنی پریگوژین، رهبر جان‌باخته گروه واگنر- NATALIA KOLESNIKOVA / AFP

وال‌ استریت ژورنال در گزارشی ادعا کرد که نیکلای پاتروشف، متحد اصلی ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری روسیه، ترور رهبر گروه مزدوران جنگی واگنر را تدارک دید.

هواپیمای جت «امبرائر»، که حامل یوگنی پریگوژین، رهبر گروه واگنر، و چند تن دیگر از جمله مهم‌ترین هم‌قطارانش بود، ۲۳ اوت نزدیک به نیم ساعت پس از برخاستن از فرودگاه مسکو به مقصد سنت‌پترزبورگ دچار سانحه شد و سقوط کرد. همه ۱۰ سرنشین هواپیما جانشان را از دست دادند.

دو ماه پس از سقوط این هواپیما، ولادیمیر پوتین اعلام کرد که در بقایای پیکر پریگوژین و همراهانش آثار انفجار دیده شده است. رئیس‌جمهوری روسیه به‌نقل از رئیس‌ تیم تحقیق این سانحه گفت که تکه‌هایی از نارنجک‌ دستی در اجساد قربانیان پیدا شده است. این بدان معناست که انفجار نارنجک دستی در هواپیمای حامل پریگوژین علت سانحه بوده است.

گزارش وال‌ استریت ‌ژورنال با رد این ادعا، جزئيات تازه‌ای از علت سقوط آن هواپیما را افشا می‌کند.

این گزارش با استناد به گفته‌های مقام‌های اطلاعاتی غرب و یک افسر اطلاعاتی سابق روسیه ادعا می‌کند که نیکلای پاتروشف،  قدیمی‌ترین و معتمد‌ترین متحد ولادیمیر پوتین، برنامه ترور رهبر واگنر را دو ماه پیش از این سانحه طراحی کرده بود.

ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، که زمستان گذشته روزهای دشواری را در برابر مزدوران جنگی واگنر گذراند، اندکی پس از آن سانحه هوایی گفت اطلاعاتی در اختیار دارد که از دست داشتن ولادیمیر پوتین در مرگ پریگوژین حکایت دارد.

Read More

This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)

مقام‌های آمریکایی نیز بلافاصله پس از مرگ پریگوژین گفتند ارزیابی‌های اولیه دولت‌هایشان نشان می‌دهد سقوط هواپیما نتیجه نقشه ترور بوده است.

کرملین دست داشتن در مرگ پریگوژین را رد کرد و انفجار نارنجک دستی در داخل هواپیما را علت سقوط جت «امبرائر» اعلام کرد.

وال‌ استریت ژورنال در ادامه با استناد به گفته‌های یک منبع اروپایی مرتبط با کرملین نوشت که مقام‌های کرملین به این منبع گفتند «او [پریگوژین] باید حذف می‌شد.»

نگارندگان این گزارش در مصاحبه با نهادهای اطلاعاتی غربی، مقام‌های امنیتی و اطلاعاتی سابق آمریکا و روسیه، و مقام‌های سابق کرملین، اطلاعات تازه‌ای در مورد نقش ناشناخته پاتروشف در این موضوع منتشر کرده‌اند.

بر اساس این گزارش، پاتروشف یکی از اصلی‌ترین مدافعان حمله به اوکراین بود. روسیه چند ماه پس از حمله به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ دریافت که پیروزی در این نبرد چندان که انتظار داشت آسان نیست. از این‌ رو، از رهبر واگنر خواست که در راس مزدورانش به کمک نیروهای نظامی روسیه بشتابد.

در اثر پیروزی‌هایی که واگنر در میدان جنگ به دست آورد، به‌تدریج حضور جنجالی پریگوژین در رسانه‌ها توجه زیادی جلب کرد. او در رسانه‌ها آشکارا به انتقاد از فرماندهان و مقام‌های عالی نظامی روسیه پرداخت و والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش، و سرگئی شویگو، وزیر دفاع روسیه، را به «بی‌کفایتی» متهم کرد.

به گزارش وال‌ استریت‌ ژورنال، با بلندتر شدن سروصدای رهبر واگنر، پاتروشف در مورد خطر او برای اقتدار کرمیلن به پوتین هشدار داد. پریگوژین در خط مقدم نبرد بارها در مورد کمبود مهمات و تجهیزات نظامی آشکارا برای کرملین خط و نشان کشید و تهدید کرد. تا اینکه سر آخر، هشدارهای پاتروشف نتیجه داد و پوتین رهبر واگنر را نادیده گرفت و درخواست‌هایش را بی‌پاسخ گذاشت.

این گزارش در ادامه می‌افزاید که کرملین در اوایل ژوئن در فراخوان پیوستن نیروهای نظامی موازی به ارتش روسیه، عملا برنامه‌هایش را برای کنار زدن واگنر به‌عنوان نیروی جنگی در اوکراین اعلام کرد.

پریگوژین اندکی پس از میانه ژوئن در راس پیاده‌نظامی از اوکراین مسیر مسکو را در پیش گرفت و دست به شورشی نافرجام زد.

وال استریت‌ ژورنال با استناد به ارزیابی‌های اطلاعاتی غرب و افسر اطلاعاتی سابق روسیه می‌نویسد پاتروشف در دیدار با پوتین در ویلایی دور از شهر، مسئولیت حذف رهبر واگنر را بر عهده گرفت. او کوشید از طریق افسران واگنر با پریگوژین ارتباط بگیرد. هم‌زمان، به میانجی‌های بین‌المللی نیز اندیشید و از این‌ رو، با دولت‌های قزاقستان و بلاروس، اعضای اتحاد نظامی جمهوری‌های استقلال‌یافته اتحاد جماهیر شوروی سابق، رایزنی شد.

سرانجام، الکساندر لوکاشنکو، رئیس‌جمهوری بلاروس، با پریگوژین به توافق رسید که با بازگرداندن نیروهایش، آن‌ها را به بلاروس منتقل کند.

این گزارش در پایان با استناد به گفته‌های یک افسر اطلاعاتی سابق روسیه می‌نویسد اوایل ماه اوت و هم‌زمان با تعطیلات تابستانی در مسکو، پاتروشف در دفترش به دستیارش دستور داد عملیاتی برای کنار زدن پریگوژین طراحی کند. به گفته نهادهای اطلاعاتی غرب، پوتین پس از آنکه در جریان این طرح قرار گرفت، مخالفتی از خود بروز نداد.

به گفته این منابع، چند هفته پس از آن، در حالی که پریگوژین در بازگشت از سفر به آفریقا در فرودگاه مسکو در انتظار آخرین کنترل‌های فنی جت «امبرائر» پیش از پرواز بود، بمب کوچکی زیر بال هواپیما جاسازی شد.

دقایقی پس از برخاستن جت حامل پریگوژین از فرودگاه مسکو، هواپیما در ارتفاع ۲۸ هزار پایی از سطح زمین بر اثر انفجار بمب و جدا شدن بال از بدنه سقوط کرد.

چند روز بعد، رسانه‌های روسی تایید کردند که پریگوژین در این سانحه جان باخته است. به‌علاوه، ۹ نفر دیگر، از جمله دیمیتری اوتکین، فرمانده گروه واگنر، دو خلبان، و یک مهمان‌دار ۳۹ ساله نیز جانشان را در آن سانحه از دست دادند.

بیشتر از جهان