پس از انفجارهای مرگبار روز سیزدهم دی‌ماه در کرمان که به کشته و مجروح شدن ده‌ها تن منجر شد، مقام‌های جمهوری اسلامی، به جای پاسخگویی به افکار عمومی و اقرار به ناتوانی‌شان در تامین امنیت شهروندان، به خط‌ونشان کشیدن برای صداهای منتقد و مخالف در فضای مجازی مشغول شدند و با توسل به زور و خشونت، ده‌ها تن از فعالان مجازی را شناسایی، احضار و بازداشت کردند.

خبرگزاری هرانا، ارگان خبری مجموعه فعالان حقوق بشر، روز سه‌شنبه ۱۹ دی‌ در گزارشی، خبر داد که براوردها نشان می‌دهد از روز حادثه تاکنون، دست‌کم ۷۶ کاربر فضای مجازی در نقاط مختلف ایران به دلیل اظهارنظر درباره قاسم سلیمانی و انفجارهای کرمان بازداشت شده‌اند.

میان افرادی که به «لشکر سایبری» جمهوری اسلامی معروف‌اند و فعالان مجازی در رسانه‌های اجتماعی به‌خصوص اکس (توییتر سابق) همواره تنش‌هایی وجود داشته است اما این تقابل در زمان‌هایی که رویدادهای اجتماعی مهم خبرساز می‌شوند، بیشتر هم می‌شود.

طی روزهای گذشته، فعالان مجازی مخالف حکومت ایران خبر دادند که برخی افراد نزدیک به حکومت کاربرانی را که با نام و عنوان مستعار در رسانه اجتماعی اکس علیه جمهوری اسلامی فعال‌اند، شناسایی می‌کنند. حتی از شناسایی و دستگیری برخی از آنان خبرهایی هم منتشر شد.

این فضای تقابلی پس از انفجارهای مرگبار کرمان پرتنش‌تر شد؛ زیرا کانال‌ها و فعالان سایبری نزدیک به حکومت هویت افرادی را که درباره انفجارهای کرمان اظهارنظر کرده بودند، افشا و حساب‌های کاربری آنان را مسدود کردند. در واقع این اقدام‌ها و واکنش هماهنگ فعالان مجازی نزدیک به حکومت و نهادهای قضایی و امنیتی جمهوری اسلامی به موضوع انفجارهای کرمان و سالگرد کشته شدن قاسم سلیمانی بود که طبق گزارش هرانا، به بازداشت دست‌کم ۷۶ نفر و احضار بیش از ۱۰۸ تن به نهادهای امنیتی و قضایی منجر شد. علاوه بر این، ۵۳۷ صفحه مجازی مسدود و دو مرکز کسب‌و‌کار در مازندران و خراسان جنوبی هم پلمب شدند.

اطلاعات هویتی افرادی که احضار و بازداشت شده‌اند، ابتدا در ۳۲ کانال و حساب کاربری نزدیک به نهادهای امنیتی منتشر شد و آن‌ها با هراس‌افکنی و افشای هویت دست‌کم ۲۸ فرد، فرایند بازداشت و برخورد قضایی با این افراد را تسهیل کردند.

یکی از این کانال‌های نزدیک به نهادهای امنیتی، ویدیویی از اعترافات اجباری یک شهروند را منتشر کرده است؛ در این ویدیو که مشخص نیست تحت چه شرایطی ضبط شده، فرد مورداشاره بابت اظهارنظرش در صفحات مجازی ابراز پشیمانی می‌کند و می‌گوید که «تحت تاثیر فضای مجازی» این کار را انجام داده است.

بر مبنای گزارش‌های موجود، بیشترین آمار دستگیری‌های روزهای اخیر مربوط به استان اصفهان است؛ به‌ طوری‌ که در کمتر از یک هفته، دست‌کم ۳۵ نفر در این استان بازداشت شدند. پس از آن نیز خراسان جنوبی با دستگیری ۹ نفر در رتبه دوم است.

افزون بر این، دادستان تهران علیه صادق زیباکلام و هفت چهره مشهور فضای مجازی به‌‍‌ دلیل انتشار مطالبی درباره انفجارهای مرگبار کرمان، اعلام‌ جرم کرده است. خبرگزاری فارس، وابسته به سپاه پاسداران، اتهام این افراد را «اقدام به اظهارات خلاف اخلاق و قانون» خواند و به نقل از پلیس فتا نوشت: «۵۰۰ تارنمای حاوی محتوای توهین‌آمیز به شهدا که در خصوص حوادث کرمان با معاندان هم‌آوایی کردند، احضار شدند و تحت پایش پلیس سایبری قرار گرفتند.»

در خبری دیگر، دادسرای عمومی و انقلاب یزد روز ۱۵ دی‌ماه از بازداشت مهدی سعادتی، دانشجوی داروسازی دانشگاه علوم پزشکی یزد، به اتهام «توهین به شهدای حادثه تروریستی کرمان» خبر داد و اعلام کرد که پرونده این فرد به کمیته انضباطی دانشگاه ارسال شده است و تا زمان تعیین تکلیف آن، حق حضور در دانشگاه را ندارد.

سورنا علی‌پور، دانشجوی علوم پزشکی هرمزگان، و عارف شریف سلطانی، دانشجوی مهندسی عمران، نیز با اتهامی مشابه بازداشت شده‌اند. سایبری‌های منتسب به جمهوری اسلامی این دانشجویان را به «حمایت از صهیونیسم» متهم کرده‌اند.

غلامحسین محسنی اژه‌ای، رئیس قوه قضاییه، روز دوشنبه افرادی را که در فضای مجازی در مخالفت با جمهوری اسلامی تولید محتوا می‌کنند، به «همصدایی با دشمن»، «همکاری با داعش» و ارتکاب «اعمال مجرمانه» متهم کرد و به دادستان‌ها دستور داد با آنان «با قید فوریت» برخورد کنند.

پیش از او، محمد موحدی آزاد، دادستان کل کشور، به همه دادستان‌های عمومی و دادگاه‌های انقلاب دستور داده بود تا «با تولید، انتشار و بازنشر محتوای کذب و خلاف قانون و دارای وصف مجرمانه» در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی «قاطعانه» برخورد کنند.