دانشمندان اولین نمونه آزمایشگاهی سه‌بعدی غشای ملتحمه (غشای بیرونی شفاف محافظ) چشم انسان را ساخته‌اند که حتی اشک تولید می‌کند.

به گزارش لایو ساینس، پژوهشگران می‌گویند این نمونه جدید می‌تواند برای تحقیق در مورد بیماری‌هایی که میلیون‌ها نفر به آن دچارند به کار رود، مانند ورم ملتحمه که بیشتر با نام «قرمزی چشم» شناخته می‌شود.

این نمونه غشای ملتحمه توده‌ای آزمایشگاهی از سلول‌هایی است که به نمونه‌ای سه‌بعدی و کوچک از بافت کامل شبیه‌اند. این نوع نمونه‌های اندام معمولا از سلول‌های بنیادی کشت داده می‌شوند و دانشمندان امکان می‌دهند ساختار و عملکرد اندام‌های انسان را بازآفرینی کنند.

پژوهشگران برای ساخت این نمونه جدید، از سلول‌های بنیادی بافت ملتحمه اهداشده و بیمارانی که جراحی چشم داشتند استفاده کردند. آن‌ها با مواد شیمیایی موسوم به عوامل رشد، سلول‌ها را به ساختارهای سه‌بعدی مشابه بافت ملتحمه انسان تبدیل کردند.

این نمونه‌های اندام حاوی تمام سلول‌هایی است که معمولا در ملتحمه یافت می‌شوند، از جمله سلول‌های تولیدکننده مخاط، مانند جام‌یاخته‌ها و کراتینوسیت‌ها، که سبب می‌شود این بافت اشک‌های حاوی مخاط بسازد که از سطح چشم محافظت و آن را لغزنده می‌کند. پژوهشگران همچنین دریافتند که کراتینوسیت‌ها پروتئین‌های ضد‌میکروب هم ترشح می‌کنند.

پژوهشگران در نظر دارند از این نمونه برای آزمایش داروهای جدید برای درمان بیماری‌های ملتحمه استفاده کنند مانند خشکی چشم که در اثر کیفیت و کمیت پایین اشک ایجاد می‌شود، و قرمزی چشم یا التهاب که در اثر عفونت، آلرژی یا مواد تحریک‌کننده ایجاد می‌شود.

در این پژوهش، محققان نمونه اندام را با ویروس‌های گوناگونی که باعث ورم ملتحمه ویروسی می‌شوند آلوده کردند و سپس، عفونت‌ها را با دارو درمان کردند. به‌عنوان مثال، ویروس هرپس سیمپلکس۱، که عامل تبخال دهانی و تناسلی است، می‌تواند ورم ملتحمه ایجاد کند، و با استفاده از داروهای ضدویروسی رفع شد.

تحقیق بیشتری در این زمینه لازم است، اما پژوهشگران امیدوارند با استفاده از این روش بتوانند برای افراد دچار سوختگی چشم، سرطان یا اختلال‌های ژنتیکی غشای ملتحمه جایگزین بسازند.