حمله پهپادی ۲۸ ژانویه ۲۰۲۴ به پایگاه نظامی «برج۲۲» آمریکا، در نزدیکی مرز اردن و سوریه و عراق، به کشته شدن سه سرباز آمریکایی منجر شد. در واکنش به این حمله، ارتش آمریکا به مواضع سپاه پاسداران جمهوری اسلامی ایران و شبهنظامیان وابسته به آن در عراق و سوریه بیش از ۸۰ حمله تلافیجویانه کرد.
در سال ۲۰۱۴ ایالات متحده با ائتلاف بینالمللی برای مبارزه علیه داعش و به قصد همکاری با نیروهای دموکراتیک سوریه به رهبری کردها وارد سوریه شد. هرچند بساط دولت خلافت داعش اواسط سال ۲۰۱۹ از سراسر منطقه برچیده شد، سلولهای خفته و جنگجویان وابسته به این گروه هنوز هم ثبات و امنیت را در برخی از کشورهای منطقه تهدید میکنند.
در پی عملیات هفتم اکتبر حماس، تهاجم اسرائيل به غزه و حمایت بیقیدوشرط آمریکا از اسرائيل، که به تشدید حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه منجر شد، واشینگتن و بغداد نشستهایی برگزار کردند که هدف آن بحث و بررسی درباره آینده حضور نیروهای آمریکایی در عراق و سوریه بود. اگرچه دولت بایدن نمیخواهد شکستخورده به نظر برسد، بحثهای جاری در پایتختهای آمریکا و عراق نشان میدهند که واشینگتن ممکن است درصدد برنامهریزی برای خروج نهایی از منطقه باشد.
ایالات متحده برای حمایت از کردها در مبارزه علیه داعش از سال ۲۰۱۳ وارد سوریه شد و تا کنون در آنجا حضور دارد. در این بازه زمانی، بیش از ۱۰ هزار نفر از نیروهای کرد قربانی جنگ با داعش شدند. با توجه به اینکه اغلب ساکنان شمال شرق سوریه عرباند، ایالات متحده در همکاری با کردها زمینه پیوستن جوانان عرب به شبهنظامیان را فراهم کرد که این امر به تشکیل نیروهای دموکراتیک سوریه انجامید که از اداره خودمختار به رهبری کردها در شمال و شرق سوریه محافظت میکند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
شورای امنیت ملی آمریکا در ۱۸ ژانویه ۲۰۲۴ و در غیاب کردها، نشست شورای سیاستگذاری بین سازمانی را درباره حضور آینده نیروهای آمریکایی در شمال شرق سوریه برگزار کرد. در آن نشست که به درخواست وزارت دفاع برگزار شد، پنتاگون این ایده را مطرح کرد که باید کردهای سوریه مبارزه علیه داعش را با همکاری رژیم دمشق ادامه دهند. هرچند تاکنون هیچ تصمیم مشخصی در این زمینه گرفته نشده است، قرار است بهزودی جلسهای در سطح مسئولان ارشد ایالات متحده برگزار شود. به نظر میرسد برخی از شخصیتهای برجسته در دولت آمریکا سعی دارند مسیر خروج نیروهای آمریکایی از سوریه را هموار کنند.
با این حال، برخی ناظران بر این باورند که بعید است دولت بایدن نیروهای آمریکایی را قبل از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری در نوامبر آینده از شمال شرق سوریه خارج کند، زیرا پایان حمایت واشینگتن از کردهای سوریه ممکن است خروج فاجعهبار آمریکا از افغانستان در سال ۲۰۲۱ را به یاد بیاورد. در عین حال، این احتمال وجود دارد که بایدن، پس از برگزاری انتخابات ریاستجمهوری، نیروهای آمریکایی را از سوریه خارج کند. البته در صورت بازگشت ترامپ به کاخ سفید، خروج نیروهای آمریکایی از سوریه به احتمال زیاد قطعی خواهد بود.
با اینکه صحبت درباره تمایل دولت بایدن به خروج نیروهای آمریکایی از سوریه هنوز در مرحله حدس و گمان است، اما این اقدام ممکن است به عوامل متعددی مرتبط باشد:
اول: نیروها و پایگاههای آمریکایی به اهداف آسانی برای شبهنظامیان وفادار به رژیم ایران بدل شدهاند، افزون بر اینکه شبح جنگ گسترده میان ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران، نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه را در معرض خطر قرار داده است.
دوم: ممکن است دولت بایدن با اتخاذ این اقدام به دنبال جلب رضایت ترکیه باشد، زیرا خروج آمریکا از سوریه میتواند واکنشی مثبت در ازای تصمیم اخیر آنکارا برای موافقت با پذیرش عضویت سوئد در ناتو محسوب شود. (البته آنکارا به دلیل نگرانی از ایجاد یک نهاد کرد در نزدیکی مرزهای ترکیه که امنیت این کشور را تهدید میکند، از حمایت آمریکا از کردها ناراحت است.)
سوم: دولت بایدن بر این باور است که بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، به احتمال زیاد در قدرت باقی خواهد ماند. بنابراین، اگر حضور آمریکا در سوریه ادامه نیابد کردهای سوریه باید به دنبال دستیابی به توافقی با دمشق باشند.
اگرچه جمهوری اسلامی ایران ادعا میکند که در تصمیمگیریهای گروههای شبهنظامی در عراق و سوریه نقشی ندارد، به نظر میرسد تهران این گروهها را به توقف حمله علیه نیروهای آمریکایی وادار کرده است. گفته میشود پس از آنکه ایالات متحده در پاسخ به حمله پهپادی ۲۸ ژانویه به نیروهای آمریکایی در پایگاه برج۲۲ در اردن، ۸۵ حمله علیه شبهنظامیان مورد حمایت ایران در منطقه انجام داد، واشینگتن احتمالا پیامی به تهران ارسال کرده است مبنی بر اینکه اگر حملات شبهنظامیان به مواضع آمریکا متوقف نشود، ایران هدف بعدی خواهد بود.
البته مقامهای جمهوری اسلامی، بهرغم اظهارات علنی، میترسند که حمله احتمالی آمریکا رژیم کنونی را به شدت بیثبات کند، بهویژه اینکه در میان اقشار مختلف ملت ایران مخالفت با نظام جمهوری اسلامی در حال افزایش است. مقامهای جمهوری اسلامی با آگاهی به این واقعیت که تواناییهای نظامی رژیم ایران با تواناییهای ایالات متحده برابری ندارد، نمیخواهند این فرضیه را آزمایش کنند که حمله آمریکا جرقه اغتشاشات و ناآرامیها را در ایران روشن میکند یا نه.
با توجه به موارد یادشده، از چهارم فوریه گذشته تا کنون گروههای شبهنظامی مستقر در عراق و سوریه، به پایگاههای آمریکایی هیچگونه حملهای نکردند. با این حال، نیروهای دموکراتیک سوریه مدعی شدند که در پنجم فوریه گذشته شبهنظامیان وفادار به رژیم ایران به یکی از پایگاههای آنها حمله کردهاند که به کشته شدن شش جنگجوی کرد منجر شده است.