بازار طلای ایران روز یکشنبه بیست‌وهشتم مرداد، مصادف با سیزدهم ماه صفر، رونقی بی‌سابقه را شاهد بود. همه‌چیز از این شایعه و بدعت مرموز در فضای مجازی آغاز شد که خرید طلا در روز سیزدهم ماه صفر خوش‌یمن است و باعث بهبود وضعیت مالی می‌شود و چنین شد که بسیاری از مردم به‌تنگ‌آمده از مشکلات معیشتی تحت‌تاثیر این شایعه به طلافروشی‌ها هجوم بردند؛ به طوری که در خیابان‌ها و بازارهای طلافروشی تهران و برخی شهرها تا ساعتی از شب جای سوزن انداختن نبود.
یکی از ساکنان منطقه مجیدیه شمالی تهران می‌گوید که مردم مقابل طلافروشی‌های این منطقه صف کشیده بودند و به نوبت داخل می‌شدند. فرصت زیادی هم برای انتخاب نداشتند و باید به‌سرعت خرید می‌کردند و می‌رفتند تا نوبت به خریدار بعدی برسد. به گفته این فرد، صف خریداران مقابل طلافروشی‌هایی که قطعه‌های خیلی کوچک برای فروش داشتند، طولانی‌تر هم بود؛ مسئله‌ای که نشان می‌داد احتمالا خیلی‌ها پس‌انداز اندکشان را به خرید طلا اختصاص داده‌اند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به همین ترتیب، شهروند دیگری نیز گفت که در بازار طلافروشی‌های منطقه ۱۵ خرداد تهران، جای سوزن انداختن نبود و برخی طلافروشی‌ها از هجوم انبوه خریداران شگفت‌زده شده بودند.
یکی دیگر از ساکنان پایتخت نیز وضعیت بازار تجریش را توصیف کرد که آنجا، ترافیکی عجیب از افراد پیاده تشکیل شده و ازدحامی شبیه روزهای آخر سال در این منطقه به‌وجود آمده بود.
جست‌وجو در فضای مجازی برای پیدا کردن منشا شایعه و ادعای «خوش‌یمن بودن خرید طلا در روز سیزدهم ماه صفر» به دو گروه از حساب‌های اینستاگرامی منتهی می‌شود؛ برخی که نام و نشان مشخص ندارند و برخی که بلاگرهایی با رویکرد مذهبی آن‌ها را اداره می‌کنند.
هر دو گروه در پست‌های مشابه، ادعا کرده‌اند که «سیزدهم ماه صفر روزی پر انرژی است، می‌توانید خواسته‌های خود را درخواست کنید، برای هر خواسته‌ای نیز وسیله‌ای مرتبط با همان خواسته را بخرید؛ مثلا برای خانه‌دار شدن جاکلیدی، برای ماشین، جاسوییچی، برای رزق و روزی، تکه‌ای طلا، برای ازدواج، حلقه و برای بچه‌دار شدن، عروسک یا تکه‌ای لباس بچه‌گانه. حتما قبل از خرید آیه‌الکرسی بخوانید، صلوات بفرستید و نیت کنید.»
برخی منتشرکنندگان نیز حدیثی را به نقل از امام ششم شیعیان نقل کرده‌اند با این مضمون که «خرید طلا در ۱۳ صفر شگون دارد و پر از خیروبرکت است».
برای بسیاری از مردم که تا همین چند سال پیش طبق روایات شفاهی قدیمی، تصور می‌کردند ماه صفر «سنگین» و حتی «نحس» و «قمر در عقرب» است، شنیدن این ادعا که خرید طلا در این ماه می‌تواند خوش‌یمن باشد و رزق و روزی را زیاد کند، بسیار عجیب بود. به همین دلیل برخی انگشت اتهام را به سمت طلافروشی‌ها گرفتند و آن‌ها را متهم کردند که برای رونق دادن به بازار فروش طلا، به خرافات و شایعه متوسل شده‌اند.
در عین حال، برخی طلافروشان در شبکه‌های اجتماعی اذعان کردند که حتی خودشان هم از ازدحام مردم در روز یکشنبه غافلگیر شده‌اند و انتظار این تعداد از خریداران را نداشتند.
برخی کاربران شبکه‌های اجتماعی بدعت «خوش‌یمن بودن خرید طلا در سیزدهم ماه صفر» را یادآور شدند و نوشتند که حتی برخی طلافروشی‌ها در حساب‌های کاربری‌شان از مردم خواسته‌اند برای خرید طلا حضوری مراجعه نکنند.
یکی از کاربران با نام میلاد که در بازار تهران طلافروش است، در پستی نوشت: «صف خرید طلا به مناسبت ۱۳ صفر بازار را قفل کرده بود. توان پاسخگویی به مشتریان را نداشتیم. تا ساعت ۱۱ شب مغازه پر بود از مشتری. نمی‌دونم واقعا این حرف از کجا اومد که مردم هجوم آوردن؟»
طلافروش دیگری نیز با انتشار پستی مشابه نوشت: «سردرد گرفتم آن‌قدر مغازمون شلوغ بود.» طلافروش دیگری در تبریز هم نوشت که مشتریان قبل از ساعت ۹ صبح پشت مغازه‌های طلافروشی صف کشیده بودند و این بدعت حتى برای کسبه قدیمى بازار طلا هم عجیب بود. از ازدحام خریداران مقابل طلافروشی‌های رشت، ساری، اصفهان و برخی شهرهای دیگر نیز گزارش‌هایی منتشر شده است.
شناسایی عوامل پنهان پشت دامن زدن به شایعه خوش‌یمن بودن خرید طلا در روز سیزدهم ماه صفر به‌سادگی امکان‌پذیر نیست و مستلزم کندوکاو بسیار است اما دلیل هجوم مردم به طلافروشی‌ها روشن است و به تحقیقات گسترده نیازی ندارد. زیرا به‌خوبی می‌دانیم که به‌رغم وعده‌های متناوب مسئولان جمهوری اسلامی در دولت‌های مختلف، وضعیت اقتصادی مردم ایران در بیش از چهار دهه گذشته سیر نزولی داشته و در این سال‌ها میلیون‌ها نفر از طبقه متوسط به زیر خط فقر سقوط کرده‌اند. بسیاری از کسب‌وکارها هم نابود و سفره مردم روز‌به‌روز کوچک‌تر شده است.
در چنین شرایطی، طیف‌های مختلف اجتماع بسته به دانش، تخصص، تجربه، مهارت و توانایی‌شان، برای ادامه بقای خود و خانواده‌شان به راه‌های مختلف متوسل شده‌اند. مثلا برخی که امکان مهاجرت داشتند، ایران را ترک کردند. برخی همچنان به راه‌های فرار می‌اندیشند و برخی نیز دست به دامن خرافات می‌شوند و با خرید تکه‌ای طلای کوچک، شانسشان را برای زیاد شدن رزق و روزی تا سال آینده امتحان می‌کنند.
