در آخرین ساعات پنجشنبه اول آذرماه، قطعنامه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی که خواستار انتشار گزارش تفصیلی مدیرکل درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران است و راه را برای فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت تحریم‌های شورای امنیت هموار می‌کند، تصویب شد.

این در حالی است که عباس عراقچی، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی تا آخرین دقایق در حال چانه‌زنی برای جلب توجه کشورهایی مانند غنا، مصر، ارمنستان و تایلند برای رای منفی به این قطعنامه بود. اما تلاش‌های او به نتیجه نرسید و فقط بورکینافاسو که عراقچی ساعاتی قبل با وزیر خارجه آن صحبت کرده بود علاوه بر چین و روسیه به قطعنامه رای منفی داد. نگاهی به آرای منفی به این قطعنامه، وزن دیپلماتیک جمهوری اسلامی در رایزنی با کشورهایی که برخی از آنها را دوست خود معرفی می‌کند را روشن می‌کند.

پیش از آن نیز جمهوری اسلامی تلاش کرده بود با موافقت با سفر رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران و وعده‌هایی نظیر خودداری از افزایش ذخایر اورانیوم غنی شده ۶۰ درصدی، نظر او را به نفع جلوگیری از تصویب قطعنامه جلب کند. افزایش این ذخایر، فاصله جمهوری اسلامی را تا تولید بمب هسته‌ای کوتاه‌تر می‌کنند اما ذخایر موجود نیز در صورتی که فقط یک گام فنی دیگر یعنی غنی‌سازی ۹۰ درصدی روی آن انجام شود، دست‌کم روی کاغذ برای ساخت حدود سه بمب هسته‌ای کافی است.

اما از آنجایی که اروپاییان فرصت فعال‌سازی مکانیسم ماشه در دولت اول ترامپ را از دست دادند و حالا غروب برجام ۱۱ ماه با آنها فاصله دارد، بازی تکراری تهران که پیش‌تر در مواردی مانع تصویب قطعنامه‌ها یا تعدیل لحن آن شده بود، برای آنها کافی نبود.

از همین رو قطعنامه با اکثریت آرا تصویب شد. این قطعنامه از گروسی می‌خواهد گزارشی جامع درباره فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتشر کند. این گزارش در مقایسه با گزارش‌های فصلی متداول آژانس جزئیات بیشتری دارد. چنین گزارشی در سال ۲۰۱۱ نیز از آژانس درخواست شده بود که زمینه را برای تحریم‌های شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی فراهم کرد.

پس از آن بود که مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان آغاز شد و نمود بیرونی آن مذاکرات هسته‌ای ژنو و وین بود که به برنامه جامع اقدام مشترک یا برجام انجامید.

تهران در واکنش به قطعنامه پنجشنبه شب، اعلام کرد، سانتریفیوژهای پیشرفته و جدید راه‌اندازی می‌کند.

سانتریفیوژهای جدید و پیشرفته در زمینه تولید اورانیوم غنی‌شده با خلوص بالا نقش مهمی دارند. با این حال در این بیانیه تاکید شده است که همکاری‌های فنی و پادمانی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ادامه می‌یابد که نشان می‌دهد جمهوری اسلامی به دنبال حفظ فرصت غروب برجام در ۱۱ ماه باقی‌مانده است.