سرانجام پس از بیش از یک سال از حملههای حزبالله لبنان به اسرائیل و پاسخ متقابل اسرائیل دو طرف با میانجیگری آمریکا و دیگر طرفها برای آتشبس دو ماهه به توافق رسیدند و این توافق از ساعت چهار صبح چهارشنبه ۷ آذر به وقت محلی آغاز شد. هنوز همه جزئیات این توافق اعلام نشده است اما گزارشهایی درباره بخشهایی از آن منتشر شده است. برخی از این گزارشها به همکاری آمریکا و اسرائیل در زمینه به اشتراکگذاری اطلاعات حساس درباره نقض توافق از سوی حزبالله و تعهد آمریکا به همکاری با اسرائیل برای مقابله با نفوذ بیثباتکننده جمهوری اسلامی در لبنان شامل توقف روند انتقال سلاح اشاره دارد. برخی گزارشها نیز حاکی از حق اسرائیل برای پاسخ به تهدیدها از خاک لبنان مطابق با قوانین بینالمللی و حق پاسخ در جنوب لبنان در صورت نقض توافق از سوی حزبالله است. البته هنوز این موارد بهطور رسمی به عنوان مفاد توافق اعلام نشده است. بیشتر دادههایی که اکثر گزارشها در آن اشتراک دارند، مربوط به زمان ۶۰ روزه توافق، خروج نیروهای اسرائیل از جنوب لبنان و جایگزین شدن نیروهای ارتش لبنان و عقبنشینی حزبالله به پشت رود لیتانی است.
هدف دائمی کردن آتشبس است
رئیسجمهوری آمریکا، جو بایدن، ضمن استقبال از این آتشبس به خبرنگاران گفت که این توافق «برای آتشبسی دائمی طراحی شده است.»
طبق مفاد آتشبس، حزبالله طی ۶۰ روز نیروها و تسلیحات خود را از منطقه بین خط آبی - مرز غیررسمی لبنان و اسرائیل - و رود لیتانی (حدود ۳۰ کیلومتر به سمت شمال) خارج خواهد کرد.
به گزارش سرویس جهانی بیبیسی به نقل از مقام ارشد آمریکایی، براساس این توافق، نیروهای حزبالله در این منطقه با نیروهای ارتش لبنان جایگزین میشوند، که وظیفه خواهند داشت زیرساختها یا تسلیحات موجود را از بین ببرند و مانع بازسازی آن شوند.
در این بازه ۶۰ روزه، اسرائیل به تدریج نیروها و شهروندان باقیمانده خود را خارج خواهد کرد. بایدن میگوید، این روند به شهروندان در دو سوی مرز امکان بازگشت به خانههایشان را میدهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
پنج هزار نیروی لبنانی جایگزین حزبالله میشوند
به گفته یک مقام آمریکایی، ارتش لبنان قرار است پنج هزار نیروی نظامی را به جنوب اعزام کند.
به گزارش سرویس جهانی بیبیسی، با این حال، پرسشهایی درباره نقش آنها در اجرای آتشبس و تواناییشان در مقابله با حزبالله در صورت لزوم وجود دارد؛ مسئلهای که میتواند تنشها را در کشوری با اختلافات عمیق فرقهای تشدید کند.
ارتش لبنان همچنین اعلام کرده که منابع کافی - شامل بودجه، نیروی انسانی و تجهیزات - برای انجام تعهدات خود طبق این توافق ندارد، هرچند کمک برخی از متحدان بینالمللی لبنان میتواند این مشکل را کاهش دهد.
با این وجود، بسیاری از مقامات غربی معتقدند حزبالله ضعیف شده و اکنون زمان مناسبی برای دولت لبنان است تا کنترل کامل بر تمام خاک کشور را بازپس گیرد.
چه کسانی بر اجرای آتشبس نظارت میکنند
این توافق عمدتا مطابق قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل است که به جنگ ۲۰۰۶ میان اسرائیل و حزبالله پایان داد.
بر اساس این قطعنامه، مناطق جنوب رودخانه لیتانی باید از هر نیروی مسلح یا سلاحی بهجز نیروهای دولت لبنان و نیروهای حافظ صلح سازمان ملل (یونیفیل) خالی باشند.
اما هر دو طرف مدعی نقض این قطعنامه بودند.
اسرائیل میگوید حزبالله زیرساختهای گستردهای در این منطقه ایجاد کرده، درحالیکه لبنان ادعا میکند تخلفات اسرائیل شامل پروازهای نظامی بر فراز خاک این کشور بوده است.
به گفته یک مقام آمریکایی، این بار، آمریکا و فرانسه به مکانیسم سهجانبه موجود که یونیفیل، لبنان و اسرائیل را شامل میشود، میپیوندند و مسئول نظارت بر تخلفات خواهند بود.
او به سرویس جهانی بیبیسی گفت: «نیروهای رزمی آمریکایی در این منطقه حضور نخواهند داشت، اما حمایت نظامی از ارتش لبنان همانند گذشته ارائه میشود. این حمایت معمولا با همکاری ارتش لبنان و نیروهای نظامی فرانسه خواهد بود»
جو بایدن با اشاره به نگرانیهای اسرائیل گفت: «زیرساختهای تروریستی حزبالله در جنوب لبنان اجازه بازسازی نخواهد داشت.»
اسرائیل میگوید حق پاسخ به تخلفات را دارد
نتانیاهو درباره این توافق گفته است اسرائیل «آزادی کامل اقدام نظامی» در لبنان را «با درک کامل آمریکا» حفظ خواهد کرد.
نخستوزیر اسرائیل تاکید کرد: «اگر حزبالله توافق را نقض کرده و تلاش کند خود را مسلح کند، حمله خواهیم کرد. اگر بخواهد زیرساختهای تروریستی را در نزدیکی مرز بازسازی کند، حمله خواهیم کرد. اگر راکتی شلیک کند، تونلی حفر کند، یا کامیونی حامل موشک بیاورد، حمله خواهیم کرد.»
بایدن نیز از این دیدگاه حمایت کرد و به خبرنگاران گفت: «اگر حزبالله یا هر گروه دیگری توافق را نقض کرده و تهدیدی مستقیم برای اسرائیل ایجاد کند، اسرائیل حق دفاع از خود مطابق قوانین بینالمللی را خواهد داشت.»
اما او همچنین تاکید کرد که این توافق، حاکمیت لبنان را حفظ میکند.
سرویس جهانی بیبیسی مینویسد، گفته میشود درخواست اسرائیل برای حق حمله بخشی از توافق آتشبس نیست، زیرا لبنان آن را رد کرده است. برای حل این مسئله، گزارشهای رسانهای حاکی از آن است که آمریکا ممکن است نامهای در حمایت از حق اقدام اسرائیل صادر کند.