در دومین روز آتش‌بس اسرائیل و حماس که با تبادل سه گروگان اسرائیلی در ازای آزادی ۹۰ اسیر فلسطینی در روز یکشنبه آغاز شد،‌ هزاران فلسطینی آواره و خسته از جنگ در سراسر نوار غزه ویرا‌ن‌شده حرکت می‌کنند تا به خانه‌هایشان بازگردند.

آتش‌بس غزه که بسیاری آن را شکننده و حساس می‌دانند، در آستانه برگزاری مراسم تحلیف دونالد ترامپ و دور دوم ریاست‌جمهوری او آغاز شد.

دونالد ترامپ که هنگام آزادی زندانیان فلسطینی در حال سخنرانی در واشینگتن‌ بود، گفت: «توافق اسرائیل و حماس نتیجه پیروزی تاریخی ما است.» رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا پیش‌تر تاکید کرده بود که حماس باید تا پیش از بازگشت او به کاخ سفید، گروگان‌ها را آزاد کند.

در مرحله اول این توافق شش هفته‌ای که پس از ۱۵ ماه جنگ و تلاش‌های نافرجام میانجی‌ها، درنهایت با فشار دونالد ترامپ به نتیجه رسید، ۳۳ گروگان در اختیار حماس آزاد خواهند شد و به موازات آن صدها اسیر فلسطینی آزاد می‌شوند. ارتش اسرائیل هم قرار است خروج تدریجی از مناطقی در شمال و جنوب غزه را آغاز کند و روند کمک‌رسانی به غزه تسریع شود.

بر اساس فهرستی که مقام‌های اسرائیلی منتشر کرده‌اند، بیش از ۲۳۰ زندانی فلسطینی که به دلیل حملات مرگبار علیه اسرائیلی‌ها به حبس ابد محکوم شده‌اند، از زندان آزاد شدند اما به کشورهای دیگر تبعید خواهند شد. دو مقام حماس گفتند که بیشتر این زندانیان به قطر یا ترکیه فرستاده می‌شوند.

در حالی که هم اسرائیلی‌ها و هم فلسطینی‌ها از بازگشت عزیزانشان شادند، همچنان منتظرند که در روزهای آینده تعداد بیشتری از آن‌ها به خانه برگردند. یک مقام ارشد حماس به خبرگزاری فرانسه گفت که مبادله بعدی گروگان‌های اسرائيلی و زندانیان فلسطینی روز شنبه انجام خواهد شد.

این آتش‌بس قرار است راه را برای پایان دائمی جنگ هموار کند، اما مرحله دوم هنوز نهایی نشده است.

در حال حاضر، امید فلسطینی‌ها به این است که کامیون‌های امدادرسانی وارد شوند و آن‌ها را از وضعیت اسفباری که در آن قرار دارند، نجات دهد. دقایقی پس از آغاز آتش‌بس، سازمان ملل اعلام کرد اولین کامیون‌های حامل کمک‌های بشردوستانه وارد نوار غزه شدند. به گفته تام فلچر، از مقام‌های سازمان ملل، در روز اول توافق آتش‌بس ۶۳۰ کامیون وارد غزه شده‌اند که ۳۰۰ تا از آن‌ها به سمت شمال غزه حرکت کرده‌اند.

گزارش رویترز از نوار غزه حاکی از آن است که در منطقه شمالی جبالیا، صدها نفر در میان آوار و ساختمان‌های ویران‌شده حرکت می‌کنند و می‌گویند امید دارند که این آوارها روزی دوباره به خانه تبدیل شوند.

با آتش‌بس جنگی که بیشتر جمعیت ۲.۴ میلیون نفری غزه را آواره کرده است، هزاران فلسطینی که چادر، لباس و وسایل شخصی خود را همراه دارند، به سمت خانه‌هایشان راهی شده‌اند.

بر اساس ارزیابی‌های سازمان ملل متحد، پس از جنگ ۱۵ ماهه، میلیاردها دلار برای بازسازی غزه نیاز است.

ارزیابی سازمان ملل از میزان خسارت‌ها که در ماه جاری منتشر شد هم نشان داد که پاکسازی بیش از ۵۰ میلیون تن آوار باقی‌مانده پس از بمباران اسرائیل، ممکن است ۲۱ سال طول بکشد و تا ۱.۲ میلیارد دلار هزینه داشته باشد.

در همین حال گفته می‌شود که زیر آوارها احتمالا بقایای انسان‌ها را نیز یافت خواهند شد و وزارت بهداشت فلسطین تخمین می‌زند که ۱۰ هزار جسد زیر آوارها مدفون مانده باشند.

یکی از مقام‌های برنامه توسعه سازمان ملل متحد روز یکشنبه گفت که در نتیجه جنگ اخیر، توسعه غزه  ۶۹ سال عقب افتاد.

بر اساس گزارش سازمان ملل که سال ۲۰۲۴ منتشر شد، بازسازی خانه‌های ویران‌شده غزه حداقل تا سال ۲۰۴۰ طول می‌کشد، اما ممکن است بیشتر نیز به طول انجامد.

 بر اساس داده‌های ماهواره‌ای سازمان ملل متحد (UNOSAT) در ماه دسامبر، دوسوم سازه‌های غزه قبل از جنگ‌ــ بیش از ۱۷۰ هزار ساختمان‌ــ آسیب دیده یا با خاک یکسان شده‌اند. این رقم حدود ۶۹ درصد از کل سازه‌های نوار غزه است.

با توجه به این ویرانی‌های گسترده، دفتر امور بشردوستانه سازمان ملل اعلام کرد که بیش از ۱.۸ میلیون نفر در غزه به سرپناه اضطراری نیاز دارند.

گزارش دفتر کمک‌های بشردوستانه سازمان ملل در این ماه هم نشان داد که کمتر از یک‌چهارم منابع آب غزه قبل از جنگ در دسترس است. در عین حال دست‌کم ۶۸ درصد از شبکه جاده‌‌ای آسیب دیده است. این گزارش بیانگر آن است که بسیاری از بیمارستان‌ها نیز در جریان جنگ غزه آسیب دیده‌اند و تنها ۱۷ واحد از ۳۶ مرکز درمانی تا ژانویه به طور جزئی فعال بوده‌اند.

خبرگزاری سی‌ان‌ان با اشاره به آتش‌بس بین اسرائیل و حماس بعد از ۱۵ ماه نوشت که حماس با وجود از دست دادن اغلب رهبران میدانی و ارشد، همچنان در نوار غزه حضور دارد. با این حال گفته می‌شود قرار نیست حماس مانند گذشته، کنترل نوار غزه را در اختیار داشته باشد.