اواخر شهریورماه امسال، گزارشهایی درباره فعالیت معدن سنگشکن شهرداری مرودشت در کوه رحمت، واقع در حریم درجه ۲ تخت جمشید، منتشر شد. این معدن در فاصله شش کیلومتری این محوطه باستانی قرار دارد و بر اساس ضوابط حریم آثار تاریخی، هرگونه استخراج معدنی، فعالیت عمرانی و توسعهای در این منطقه ممنوع است.
در همان زمان، فعالان میراث فرهنگی خبر دادند که فعالیت این معدن برخلاف حکم دستگاه قضایی است. با این حال، نه شهرداری مرودشت به احکام قضایی توجهی میکرد و نه اداره کل میراث فرهنگی برای حفظ حریم تخت جمشید اقدامی انجام داد تا اینکه در پی انتشار این گزارشها و بازتاب گسترده آن و تحت فشار فعالان و افکار عمومی، سرانجام اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان فارس از شهرداری مرودشت به دستگاه قضایی شکایت کرد. پس از آن، با حکم دادستانی مرودشت، فعالیت معدنی در کوه رحمت متوقف شد.
حالا با گذشت حدود شش ماه، سایت صدای میراث در گزارشی نوشته که محمد ثابت اقلیدی، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس، با ارسال نامهای رسمی به دادستانی مرودشت با سربرگ وزارت میراث فرهنگی، شکایت از شهرداری مرودشت بابت تخریب کوه رحمت در معدنکاوی غیرقانونی را پس گرفته است.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
بر اساس این گزارش، مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس در نامهای به دادستانی مرودشت اعلام کرد: «به دلیل نیاز به بهسازی خیابانهای مرودشت و با تعاملات صورتگرفته با شهرداری این شهرستان، شکایت میراث فرهنگی از شهرداری در ماجرای تخریب کوه رحمت پس گرفته میشود.»
این اقدام عملا به معنای واگذاری کوه رحمت به شهرداری مرودشت برای تامین سنگ موردنیاز پروژههای شهرداری است.
طبق گفته ببراز بازوبندی، فعال میراث فرهنگی در مرودشت، «این تصمیم پس از دعوت مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس به معدن سنگشکن و ارائه وعدههایی از سوی شهرداری مرودشت اتخاذ شد». او همچنین مدعی شد که «مدیرکل میراث فرهنگی بدون بررسی دقیق آسیبهای وارده به میراث فرهنگی، وعدههایی دریافت کرده است که شهرداری مرودشت در احداث پارکینگ جدید برای تخت جمشید نقشآفرینی کند».
بازوبندی همچنین فاش کرد که شهرداری مرودشت پیشتر هزینه غرفه استان فارس در نمایشگاه گردشگری تهران را تامین کرده و به نظر میرسد همین اقدامها و امتیازدهیها باعث شده است که مدیرکل میراث فرهنگی استان فارس، شکایت مطرحشده درباره معدن سنگشکن کوه رحمت را پس بگیرد.
او در ادامه افزود: «نکته جالب اینجا است که در نامه پس گرفتن شکایت، دلیل این اقدام نیاز مرودشت به بهسازی معابر عنوان شده است. این در حالی است که در هیچ کجای جهان، اداره میراث فرهنگی بیش از آنکه دغدغه حفظ آثار تاریخی را داشته باشد، نگران آسفالت خیابانهای یک شهر نیست. در حالی که وظیفه اصلی مدیرکل میراث فرهنگی حفاظت از مواریث فرهنگی استان فارس است.»
مدیرکل میراث فرهنگی فارس پیشتر ادعا کرده بود: «به مردم این اطمینان خاطر میدهیم که اولویت وزارت میراث فرهنگی و همچنین ادارهکل میراث فرهنگی فارس در مرتبه اول صیانت و حفاظت از آثار تاریخی و باستانی است.»
کارشناسان تاکید دارند که شهرداری مرودشت طی سالهای گذشته، کوه رحمت را تراشیده و سنگهای آن را برای آسفالت خیابانهای شهر استفاده کرده است. این در حالی است که معدن سنگشکن شهرداری مرودشت در کوه رحمت، مجوزی برای فعالیت ندارد و حتی اداره منابع طبیعی استان فارس نیز با تخریب کوه رحمت و معدنکاوی در آن مخالفت کرده است.
به عقیده بازوبندی، «در ماجرای اخیر تخت جمشید، قانون در حال قربانی شدن است و یک تبانی بزرگ در جریان است».
قوه قضاییه جمهوری اسلامی حدود یک دهه پیش، طی حکمی، فعالیت معدن سنگشکن در کوه رحمت را ممنوع اعلام کرد و خواستار جمعآوری تمامی ابزارآلات معدنی از این کوه شده بود. با این حال، علیرغم این حکم قضایی، فعالیت معدن سنگشکن همچنان ادامه دارد.
کوه رحمت یا کوه چمگان در حریم تخت جمشید حاوی آثار تاریخی و گورهای باستانی متعلق به دورههای هخامنشی و ساسانی است. گزارش بنیاد پژوهشی پارسه و پاسارگاد نیز نشان میدهد که آثار موجود در این کوه، اطلاعات ارزشمندی درباره شهر پارسه و شهر تاریخی استخر در خود دارد.
فعالان میراث فرهنگی میگویند که وجود ماشینآلات و تداوم معدنکاوی در کوه رحمت، باعث شده است که حفاران غیرمجاز شبانه، با بیل و کلنگ در این محوطه تردد کنند.
تخت جمشید در سومین سال پیوستن ایران به کنوانسیون میراث جهانی یونسکو و با تلاش افرادی همچون شهریار عدل، در فهرست میراث جهانی ثبت شد. با این حال، این محوطه تاریخی پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، به دلیل کمبود بودجه برای مرمت و نگهداری اصولی، در معرض تهدیدهای جدی قرار گرفت.