تخت جمشید، یادگار به‌جامانده از دوران شکوه و جلال ایرانیان، واقع در دشت مرودشت استان فارس، با میزبانی نزدیک به ۴۰ هزار بازدیدکننده در روز سوم فروردین، پربازدیدترین اثر تاریخی ایران در ایام نوروز شد.

داده‌های آماری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی نشان می‌دهد که آثار تاریخی و فرهنگی پیوندخورده با هویت ملی ایرانیان در صدر مکان‌های گردشگری قرار گرفته‌اند. در این میان، بیشترین استقبال از مکان‌های تاریخی و فرهنگی استان فارس بوده است، به‌ طوری‌ که مجموعه تخت جمشید تنها در روز یکشنبه پذیرای ۳۶ هزار و ۴۴۹ بازدیدکننده بود. پس از آن، آرامگاه حافظ با ۳۵ هزار و ۷۹۴ بازدیدکننده در جایگاه دوم قرار گرفت.

آرامگاه سعدی، معروف به «سعدیه»، نیز روز یکشنبه پذیرای ۲۳ هزار و ۶۷۹ بازدیدکننده بود و رتبه سوم را به خود اختصاص داد.

در تهران، مجموعه فرهنگی‌تاریخی سعدآباد با ۲۰ هزار و ۶۸۶ بازدید، یکی از پربازدیدترین مقاصد گردشگری در روز سوم فروردین بود. در استان اصفهان نیز باغ فین و باغ‌موزه چهلستون هرکدام با بیش از ۱۴ هزار بازدیدکننده، از مکان‌های پراستقبال گردشگران بودند. علاوه بر این، مجموعه تاریخی فلک‌الافلاک در استان لرستان، سازه‌های آبی شوشتر در استان خوزستان و ارگ کریم‌خان در شیراز نیز جزو دیگر مقاصد پرطرفدار این روز بودند.

بر مبنای این گزارش، آمار بازدیدکنندگان آثار تاریخی و فرهنگی ایران در روز سوم فروردین بیش از ۴۱۴ هزار نفر بود.

 تجمیع‌ آمارهای وزارت میراث فرهنگی نشان می‌دهد که تخت جمشید و آرامگاه حافظ از بیست‌ونهم اسفند ۱۴۰۳ تا سوم فروردین ۱۴۰۴، هرکدام با ثبت بیش از ۱۳۰ هزار بازدید، در صدر فهرست پربازدیدترین اماکن کشور قرار گرفته‌اند. سعدیه نیز با ۷۸ هزار بازدید، پاسارگاد با ۵۹ هزار بازدید و ارگ کریم‌خان با ۴۶ هزار بازدید، از دیگر مقاصد محبوب گردشگری بودند. در همین بازه زمانی، مجموعه سعدآباد تهران بیش از ۳۴ هزار بازدیدکننده را ثبت کرده است.

باغ فین کاشان، باغ‌موزه چهلستون اصفهان و عمارت عالی‌قاپو نیز از جمله اماکنی بودند که سهم بالایی از بازدیدهای نوروزی را به خود اختصاص داده‌اند.

این آمار در حالی ثبت شد که اماکن تاریخی و موزه‌های ایران به مناسبت شهادت امام اول شیعیان در روز دوم فروردین تعطیل بودند و در دیگر مکان‌ها نیز جو شدید امنیتی برقرار است.

وزارت میراث فرهنگی در گزارش آماری استقبال ایرانیان از مکان‌های تاریخی و فرهنگی، برای خود دستاوردسازی کرد و مدعی شد که این استقبال نتیجه «تبلیغات گسترده، بهبود زیرساخت‌های گردشگری و افزایش آگاهی عمومی درباره میراث فرهنگی» است. با این حال، واکاوی عوامل موثر بر استقبال ایرانیان از آثار تاریخی و فرهنگی مرتبط با هویت ملی نشان می‌دهد که مردم بازدید از این مکان‌ها را به نوعی همبستگی و همگرایی جمعی برای احیای هویت ملی و مقابله با هویت تحمیلی و ایدئولوژیک حکومت تبدیل کرده‌اند.

شعارهایی که حاضران در لحظه تحویل سال نو در مکان‌های تاریخی، از آرامگاه فردوسی و خیام در خراسان گرفته تا آرامگاه حافظ و تخت جمشید در فارس، علیه حکومت و در پاسداشت نام پادشاه و پهلوی سر دادند، نیز این نکته را اثبات می‌کند. در واقع، استقبال چشمگیر از اماکن تاریخی و فرهنگی نشان می‌دهد که مردم ایران فراتر از یک سفر گردشگری، در جستجوی پیوندی دوباره با هویت ملی و فرهنگی خودشان‌اند و زیر سایه حکومتی که تاریخ و هویت ملی را هدف تحریف و فراموشی قرار داده است، برای پاسداشت میراث ملی‌شان عزم جدی دارند.

پیش‌تر، وحید بهمن، پژوهشگر تاریخ، در همین زمینه به ایندیپندنت فارسی گفته بود که صدرنشینی تخت جمشید به‌عنوان پربازدیدترین اثر تاریخی در نوروز یکی از جلوه‌های بازگشت به خویشتن و ملی‌گرایی است. به گفته این پژوهشگر، انتخاب مکان‌هایی مانند تخت جمشید و دیگر آثار باستانی اتفاقی نیست، چرا که مردم معمولا از قبل برای سفر نوروزی برنامه‌ریزی می کنند و این توجه آن‌ها را به وطن‌خواهی و دیدن شکوه و عظمت ایران در ۲۵۰۰ سال قبل نشان می‌دهد.