دانشمندان پرسش جدیدی مطرح کرده‌اند: آیا نمونه ویروس کرونا که سال‌ها در آزمایشگاه شهر ووهان نگهداری می‌شد به طور طبیعی جهش یافته یا از طریق آزمایش ژنتیکی تبدیل به کووید۱۹ شده است؟
از زمان همه‌گیری ویروس سارس در سال ۲۰۰۳، پژوهشگران چینی به‌ویژه در موسسه ویروس‌شناسی ووهان (WIV) غارهای محل زندگی خفاش‌ها را پاکسازی می‌کنند تا ویروس‌های جدید احتمالی را ردیابی و تحلیل کنند.
دکتر شی ژینگلی، یکی از نامدارترین این پژوهشگران است که در میان همکارانش با نام مستعار "زن خفاش" شناخته می‌شود. او در ماه فوریه در نوشتن بزرگ‌ترین مقاله آکادمیک درباره ویروس جدید تا آن زمان همکاری کرد.
مقاله دکتر شی دست‌اول‌ترین توصیف را درباره این ویروس داشت و در مجله نیچر منتشر شد. این مقاله حاکی از آن بود که آزمایشگاه ویروس‌شناسی ووهان نمونه‌ای از این ویروس را نگهداری می‌کرده که از خفاشی به نام RaTG13 گرفته شده بود. در مقاله آمده بود که این ویروس ۹۶.۲ درصد با ویروس کووید ۱۹ مشابه است، یعنی نزدیک‌ترین ویروس‌هایی که تاکنون کشف شده است.
نتیجه‌گیری علمی آن بود که احتمال یکی بودن این دو ویروس وجود ندارد، چون برخی برآوردها نشان می‌داد که زمانی حدود ۲۰ تا ۵۰ سال لازم است تا چهار درصد تغییر ژنتیکی در این ویروس رخ دهد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
این در حالی است که پیش از آن پژوهش‌هایی برای افزایش توان بیماری‌زایی پاتوژن‌ها با عنوان پژوهش «عملکردیابی» در مرکز ویروس‌شناسی ووهان انجام شده بود. این پژوهش‌ها که در مقالاتی در سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ منتشر شده بود، در مقاله مشترک دکتر شی به عنوان «آزمایش‌های عفونت ویروس» گرد آورده شد.
در حالی که برخی دانشمندان بیش از حد به این باور تاکید دارند که کد ژنتیکی سارس-کو-۲ به صورت طبیعی جهش یافته و مهندسی نشده، دیگران بر این باورند که این دو ویروس زمانی یکی بوده‌اند.
پروفسور ریچاد ابرایت از موسسه میکروبیولوژی واکسمن دانشگاه روتگرز در نیوجرسی ادعا می‌کند روش‌هایی که برای تبدیل RaTG13 به Sars-Cov-2 مورد نیاز است «جزء‌به‌جزء» مشابه همان کاری است که پیش از این در ووهان انجام شد.
او به روزنامه ساندی تایمز گفت: «روش و راهبرد بسیار مشابهی که در ابتدا درباره RaTG13 به کار رفت، می‌توانست به ویروس اساسا مشابه Sars-Cov-2 منجر شود.»
این در حالی است که پروفسور مارتین هیبرد از مدرسه بهداشت و درمان استوایی مدعی است که این کار بسیار دشوار است. او تاکید کرده که آنها «ویروس نیستند و من فکر نمی‌کنم بتوان به سادگی یکی را به دیگری تبدیل کرد».
این پژوهشگران درباره این‌که چه مدت زمان برای جهش این ویروس لازم است هم‌نظر نیستند.
پروفسور هیبرد می‌گوید که حدود ۲۰ سال زمان می‌برد، اما پروفسور ابرایت معتقد است که این «تخمین معتبری نیست» که اساس توسعه این ویروس را بر سرعتی بگذاریم که از زمان ظهور آن در سال جاری مشاهده شده است.
پروفسور ابرایت می‌گوید: «وقتی یک ویروس میزبانش را تغییر می‌دهد و با میزبان جدید وفق پیدا می‌کند، سرعت تکامل آن بسیار بالاتر می‌رود.»
«به همین ترتیب، این هم امکان‌پذیر است که RaTG13، به‌خصوص اگر قبل از نوامبر ۲۰۱۹ با بدن انسان تطبیق یافته باشد، با سرعتی تکامل یافته که توانسته از Sars-Cov-2 به ویروس دیگری تبدیل شود. من فکر می‌کنم که این احتمال بارز است.»
منشاء نمونه نگهداری‌شده RaTG13 مورد بررسی دقیقی قرار گرفته است. همکاران دکتر شی مدعی هستند که این ویروس در سال ۲۰۱۳ در یک معدن مس در چین کشف شد و به مرگ سه مرد که مدفوع خفاش‌ها را پاک می‌کردند منجر شد.
مرگ این مردان با قارچ‌هایی که در غار بود ارتباط داشت. آزمایش‌هایی که روی چهار مرد دیگر صورت گرفت نشان داد که همه آنها آنتی‌بادی علیه یک ویروس ناشناخته کرونای مشابه سارس را داشتند.
بر اساس گزارش‌ها، در سال ۲۰۱۲، پس از بیمار شدن شش مرد با علایمی مانند ذات‌الریه، دکتر شی و تیم او به معدن مس نزدیک تونگوان در منطقه موجیانگ فراخوانده شدند.
در مقاله‌ای با عنوان «همزیستی چندین ویروس کرونا در اجتماعات متعدد خفاشان در معدنی دورافتاده» که در سال ۲۰۱۶ از سوی او و همکارانش منتشر شد، آمده است: «از ۱۵۲ توالی ژنتیکی ویروس کرونا که در این معدن یافت شد، دو تای آنها مشابه ویروسی بودند که منجر به سارس شد. یکی از آنها با عنوان یک نژاد جدید سارس توصیف شد و RaBtCoV/4991 نام گرفت.»
ادعای دیگری وجود دارد که با منابع اطلاعاتی منتشر شده از سوی آکادمی علم چین تایید می‌شود. پیتر داستساک، رئیس اتحادیه سلامت زیستی که به مدت ۱۵ سال در مطالعه روی ویروس با تیم دکتر شی همکاری داشته، به ساندی تایمز گفت که نام نمونه پیدا شده در معدن، یعنی RaBtCoV/4991، به RaTG13 تغییر یافت. او افزود: «این تنها یکی از ۱۶ هزار خفاشی بود که ما نمونه‌گیری کردیم.»
«این یک نمونه مدفوع بود. ما آنها را در یک لوله در نیتروژن مایع قرار داریم و به آزمایشگاه بردیم.»
او با اشاره به تغییر نام این نمونه، از زمانی که در سال ۲۰۱۳ کشف شد، اظهار می‌دارد: «مخالفان می‌گویند که این تغییر نام مشکوک است، اما در این شش سال همه دنیا تغییر یافته و سیستم کدگذاری هم تغییر پیدا کرده است.»
در حالی که گزارش‌ها حاکی‌از آن است که در آن زمان، نزدیک‌ترین ویروس به ویروس کرونای جدید در موسسه ووهان نگهداری می‌شده، این ویروس به اندازه کافی به ویروس سارس شبیه نیست. به همین دلیل دانشمندان احتمال این سناریو را زیر سوال می‌برند.
نیکلای پتروفسکی، از دانشگاه فیلندرز در آدلاید، به ساندی تایمز گفته است: «اگر شما واقعا فکر کردید که ویروس جدیدی دارید که منجر به همه‌گیری و کشتن انسان‌ها می‌شود نباید از انجام هیچ کاری دریغ کنید، حتی اگر این به معنی از بین رفتن نمونه‌ها و برگشتن برای نمونه‌گیری جدید باشد.»
© The Independent
