با توجه به تداوم تردیدها درباره برگشت به میزان تقاضای نفت به زمان پیش از کووید-۱۹، اوپک پلاس تصمیم دشواری پیش روی خود دارد.
این گروه از قبل برنامه‌ریزی کرده بود که تولید نفت را در ژانویه ۲۰۲۱ به میزان ۱.۹ بشکه در روز افزایش دهد. اوپک پلاس که متشکل از کشورهای عضو اوپک به علاوه روسیه و چند کشور غیر اوپکی است، در آوریل ۲۰۲۰ توافق کردند برای جلوگیری از ریزش بیشتر قیمت نفت، مجموع تولید را از ماه می به میزان ۹.۷ میلیون بشکه در روز پایین بیاورند.
طبق این توافق، قرار شد این کاهش با یک تخفیف دو میلیون بشکه‌ای در روز از ماه آگوست کمی سست‌تر شده و در مجموع به ۷.۷ بشکه در روز برسد. بر همین اساس برنامه این بود که تا ژانویه ۲۰۲۰ کاهش تولید به ۵.۸ بشکه در روز برسد. ولی نگرانی‌ها حاکی است بازار کشش یک جهش دیگر در تولید نفت اوپک پلاس را ندارد، به ویژه آن که افزایش ابتلا به کووید-۱۹ چشم‌انداز تقاضا را دچار تردید کرده است.
سناریو بدترین حالت برای اوپک پلاس
نگرانی این است که ادامه افزایش ابتلا به کووید-۱۹ همزمان با عرضه بیشتر نفت از سوی لیبی، که از کاهش تولید مستثنی شده است، موجب افزایش مازاد نفت در بازار شود.
سناریوی بدترین حالت در جلسه کمیته مشترک نظارت وزرا در اوپک پلاس مورد بررسی قرار گرفت. این کمیته، که به منظور ارزیابی وضعیت بازار هر ماه تشکیل جلسه می‌دهد، در گزارش داخلی خود آورده در صورت ادامه رشد کووید-،۱۹ ممکن است بازار با مازاد ۲۰۰ هزار بشکه نفت در روز مواجه شود.
تحت این سناریو، برای اوپک پلاس بسیار دشوار است که با افزایش ۱.۹ میلیون بشکه در روز به تولید نفت، مانع کاهش قیمت‌ها شود.
برخی تحلیل‌گران بر این اعتقادند که اوپک پلاس احتمالا برنامه افزایش تولید در ژانویه را به مدت دو تا سه ماه به تأخیر خواهد انداخت. انجام دو تماس تلفنی رسمی بین عربستان سعودی و روسیه به منظور بررسی توافق اوپک پلاس اهمیت موضوع را نشان می‌دهد. با این که هر دو طرف به طور رسمی اعلام کرده‌اند که بر تعهدات خود مبنی بر تثبیت بازار پایبند می‌مانند (که تا حدی باعث آرامش در بازار می‌شود)، ولی هنوز روشن نیست برنامه افزایش تولید انجام خواهد شد یا نه. تصمیم نهایی در جلسه کمیته وزرا که قرار است در روزهای ۳۰ نوامبر و اول دسامبر انجام شود اعلام خواهد شد.
هنوز امیدی هست
برخی دیگر معتقدند تا زمان تشکیل جلسه اوپک پلاس ممکن است اوضاع تغییر کند و نشانه‌هایی از امیدواری در بازار مشاهده می‌شود. روند گشایش گلوگاه ذخیره نفتی در بهبود است، که ممکن است نیاز این کشور به خرید نفت بیشتر را بالا ببرد. واردات نفت چين در ماه سپتامبر ٦٢٠ هزار بشكه در روز افزايش داشت و در كل به ١١.٢ ميليون بشكه در روز رسيد (باید توجه کرد که چین با خرید نفت خام، کمکی حیاتی به بازار نفت در سال ۲۰۲۰ کرد).
مصرف نفت در هند نیز به خاطر نزدیک شدن به دو جشنواره عمده این کشور می‌تواند جهش پیدا کند. آژانس بین‌المللی انرژی گزارش کرده تقاضای نفت به ۹۴ درصد میزان خود پیش از آغاز همه‌گیری برگشته است. داروهای جدید یا واکسن کووید-۱۹ نیز می‌تواند به روند بهبودی تقاضای نفت کمک کند.
در صورت ادامه سناریو بالا، اوپک پلاس انتظار دارد در سال ۲۰۲۱ با یک کسری حدود ۱.۹ میلیون بشکه در روز در بازار نفت مواجه شود. این کسری به اوپک پلاس فرصت می‌دهد تولید نفت را مطابق برنامه خود بالا ببرد. نهایتا این گروه برای تصمیم‌گیری در مورد اقدام بعدی خود، مصرف نفت در چین و هند را از نزدیک نظارت خواهد کرد و صبر می‌کند ببیند روند شیوع ویروس در جهان چگونه خواهد بود.
معضل بی‌توجهی به جبران افزایش تولید
بر اساس آخرین داده‌ها از سوی مؤسسه گلوبال پلات، اوپک پلاس به طور کلی بر تعهدات کاهش تولید در ماه سپتامبر پایبندی نشان داده است. ولی کشورهایی که در ماه‌های گذشته فراتر از سهمیه خود به تولید نفت پرداخته‌اند (یا قرار خود را نقض کرده‌اند) باید جبران این افزایش تولید خود را بکنند. به طور مشخص‌تر، کشورهای غیرمتعهد هنوز باید با کاهش ۲.۳۳ میلیون بشکه نفت در روز، به جبران افزایش بیشتر از سهمیه خود در ماه‌های پیشین بپردازند.
در میان این کشورها، روسیه با تولید ۱۱۰ هزار بشکه بیشتر، هنوز به نقض سهمیه‌بندی می‌پردازد. عراق با وجود رعایت سهمیه در ماه سپتامبر، هنوز هم باید به خاطر تولید بیش از حد در ماه‌های قبلی جبران کند. این کشور قرار است با کاهش ۶۹۸ هزار بشکه در روز، از ماه سپتامبر تا پایان نوامبر به جبران افزایش تولید خود بپردازد. جبران نکردن افزایش تولید توسط کشورهای ناقض تعهدات می‌تواند معضل دیگری برای اوپک پلاس در آستانه اجلاس وزرا ایجاد کند.
