هرچند دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا اعلام کرده است که قصد دارد در چارچوب تلاشها برای پایان دادن به جنگهای پایان ناپذیر آمریکا شمار بیشتری از نیروهای ایالات متحده را از عراق و افغانستان خارج کند و علیرغم تأکید جو بایدن، رئیس جمهور منتخب بر این امر، کارشناسان نظامی بعید میدانند که واشنگتن بتواند بزودی خود را از باتلاق جنگهایی که در نقاط مختلف جهان آغاز کرده است، بیرون کشد. ژنرالهای سابق ارتش و کارشناسان امنیتی معتقدند با توجه به تداوم تهدیدها و خطراتی که ایالات متحده تا به حال در خاورمیانه با آنها روبهرو است و اولویت ادامه مبارزه با تروریسم در کشورهای مختلف از جمله در عراق، سوریه، یمن، ایران، سومالی و افغانستان، متوقف کردن جنگهای آمریکا، مسئله پیچیده و نهایت دشواری خواهد بود.
ترامپ از زمان رویکار آمدن، بارها وعده داد که داعش را به زودی شکست داده و به جنگهای پایان ناپذیر ایالات متحده خاتمه میدهد. دولت وی تلاش کرد رقابت با قدرتهای بزرگ مانند چین و روسیه را نیز در اولویت قرار دهد، اما واقعیت اوضاع ثابت کرد که موضوع پیچیدهتر از آن است که در تصور میگنجد، زیرا در اغلب مناطق تنش و درگیری همچنان آشفته و ناآرام باقی مانده است.
در حالی که دولت ترامپ شاهد شکست داعش و پایان کنترل آن بر سرزمینهای وسیعی در قلمرو عراق و سوریه و موفقیت حمله نیروهای عملیات ویژه آمریکا برای کشتن ابوبکر بغدادی، رهبر سازمان داعش بود، بازماندگان این گروه تا به حال در چندین کشور دست به فعالیتهای تروریستی میزنند. افزون بر آن و بهرغم گذشت چهار سال از زمان تعهد ترامپ برای بازگرداندن نیروهای آمریکایی به کشور، این نیروها هنوز در نقاط متعددی از جمله یمن، افغانستان، عراق، سوریه، سومالی و برخی نقاط دیگر تنش که عملیات تروریستی در آنها ادامه دارد، درگیر جنگ هستند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
به نظر میرسد که بایدن نیز در دوران ریاست جمهوریاش در کاخ سفید با وضعیت مشابه و فشارهای سیاسی بسیاری روبرو خواهد شد. همانطور که ترامپ در گذشته تعهد کرده بود، بایدن نیز همین وعده را داد و با اشاره به عملیات نظامی که به دنبال حملات تروریستی در یازدهم سپتامبر ۲۰۰۱ به نیویورک و واشنگتن، آغاز شد و در طول بیش از ۱۹ سال گذشته منجر به قربانی شدن هزاران نفر از نیروهای آمریکایی و بسیاری از غیرنظامیان شد و تریلیونها دلار هزینه بر جا گذاشت، گفت که زمان پایان یافتن جنگهای مستمر برای همیش فرا رسیده است.
اما تنها تفاوت بین ترامپ و بایدن این است که هدف بایدن از توقف جنگ به معنای پایان کلیهای عملیات ضد تروریسم در خارج از کشور نیست. همانگونه که وی در بهار گذشته در مقالهای که در نشریه «فارن افرز» منتشر شد، تأکید کرد که عملیات مقابله با تروریسم باید در سراسر نقاط جهان و در داخل کشور، به ویژه در خاورمیانه ادامه یابد. این در حالی است که تداوم اینگونه جنگهای پایان ناپذیر، تواناییهای ایالات متحده را در رهبری جهان در زمینههای دیگر تضعیف میکند و واشنگتن را از پیشرفت در عرصههای دیگر قدرت و برتری باز میدارد. بنابراین، بایدن باید تصمیم بگیرد که چگونه با برخی از پروندههای دشوار و چالش برانگیز برخورد کند، به عنوان مثال، تصمیمگیری در مورد وضعیت حساس افغانستان عملا دشوار است، به ویژه اینکه ترامپ با طالبان توافقنامه امضا کرده و مطابق به آن تمام نیروهای آمریکایی بایستی تا ماه مه آینده از افغانستان خارج شوند.
پس از آنکه مقامات پنتاگون اظهار داشتند که اجرایی شدن مفاد توافقنامه در مورد خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان بستگی به شرایط زمان دارد، ترامپ برای دور کردن نگرانی فرماندهان ارشد نظامی و مارک اسپر، وزیر دفاع سابق و شماری دیگر از مسئولان نظامی که هشدار داده بودند که این اقدام میتواند نیروهای باقیمانده آمریکایی و نیروهای دولت افغانستان را که تا به حال برای صلح با طالبان به توافق نرسیده اند در خطر اندازد، اعلام کرد که شمار نیروهای آمریکایی در افغانستان تا پایان دوره ریاست جمهوری وی، به ۲۵۰۰ نفر کاهش خواهد یافت.
از سوی دیگر، وضعیت عراق نیز آرامش چندانی ندارد و تعامل با پرونده عراق کار آسانی نیست؛ زیرا بهرغم موافقت میان کاخ سفید و دولت عراق و حمایت نظامی پنتاگون مبنی بر ابقای شماری از نیروهای ایالات متحده برای آموزش نیروهای عراقی و نظارت بر هرگونه بازگشت احتمالی داعش، اما به نظر میرسد که به دلیل گسترش نفوذ ایران و حملات موشکی مکرر شبهنظامیان وفادار به ایران به موقعیتهای استقرار نیروهای آمریکایی در عراق، تصمیمگیری در مورد عراق نیز با دشواری بسیاری روبهرو باشد. افزون بر آن، نگرانی ایالات متحده نسبت به حملات احتمالی و تلافیجویانه ایران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس که متهم به دست داشتن در کشتار صدها سرباز آمریکایی بود و در ماه ژانويه گذشته توسط پهپادهای آمریکایی در بغداد ترور شد، عامل دیگری است که رسیدگی به پرونده عراق را پیچیدهتر میکند.
همچنان، ایالات متحده حدود یک هزار نفر از نیروهای خود را برای محافظت از میدانهای نفتی و جلوگیری از بازگشت داعش در شمال شرقی سوریه مستقر کرده است. این در حالی است که وضعیت این منطقه به دلیل حضور نیروهای حامی رژیم سوریه از جمله نیروهای روسیه، عملا آشفته و نگران کننده است. علاوه بر آن، حضور نیروهای ترکیه و حمایت آن از جناحهای اسلامگرا که برخی از آنها افراطی هستند، باعث دشواری بیشتر اوضاع در این منطقه میشود. در همین حال، شماری از نیروهای عملیات ویژه ایالات متحده تا به حال در سومالی، یمن و آفریقای غربی حضور دارند و تصمیمگیری در مورد سرنوشت آنها چالش دیگری برای دولت بایدن است.
کارشناسنان امنیتی از رئیس جمهور منتخب خواسته اند که قبل از هرگونه تصمیمگیری در مورد بازگرداندن یا حفظ نیروهای آمریکایی، تمام خطرات و پیامدهای احتمالی را مورد بررسی قرار دهد تا هر اقدامی که اتخاذ میکند با استراتژی امنیت ملی ایالات متحده سازگار باشد، به ويژه اینکه تصمیمگیریهای عجولانه گذشته، نیروهای آمریکایی را بدون حمایت کافی در معرض خطر قرار داد و باعث کشته شدن شماری از آنها شد. کارشناسان مبارزه با تروریسم بدین باورند که سیاست تمرکز کمتر در مقابله با تروریسم و توجه به مسائل دیگر، رویکرد درستی نیست و میتواند امنیت ملی آمریکا را بیشتر از پیش دچار چالش کند، طوریکه تنها سه سال پس از عقبنشینی از عراق، آمریکا ناگزیر شد در سال ۲۰۱۴، عملیات نظامی گستردهای را علیه داعش آغاز کند.
آگاهان امور بر لزوم برقراری تعادل قوا در خاورمیانه، به ویژه در برابر تهدیدهای مستمر در این منطقه پراهمیت، تأکید میکنند، زیرا معادله بین ایالات متحده و قدرتهای تروریستی در منطقه، چه آنهایی که حمایت ایران را با خود دارند و چه گروههای که طرفهای دیگری از آن پشتیبانی میکنند تا حد زیادی "معادله صفر" است، به گونهای که برنده، همه چیز را میبرد و بازنده، همه چیز را از دست میدهد.
با آنکه کارشناسان ضد تروریسم و شمار زیادی از پژوهشگران در واشنگتن اهمیت راهکار خاتمه دادن به درگیریهای بیپایان آمریکا و میزان تأثیر اعطای اولویت به نیروهای آمریکایی در برابر قدرتهای بزرگ بینالمللی مانند چین و روسیه را به خوبی میدانند، اما اجرای این راهکار را نهایت دشوار و غیر عملی تلقی کرده و موفقیت آن را عملا بعید میدانند. به همین دلیل آنها پیوسته در مورد عواقب ناگوار احتمالی آن برای منافع آمریکا در منطقه و امنیت ملی ایالات متحده هشدار میدهند.
© IndependentArabia