در حالی‌که طبق آمار یک نهاد دولتی فلسطین، حدود ۷۱ درصد از جمعیت نوار غزه به عنوان فقیر محسوب می‌شوند، وزارت اوقاف و امور دینی در بخش تحت کنترل حماس تصمیم گرفته است یکی از مساجد تخریب شده در حملات اسرائیل در سال ۲۰۱۴ را با هزینه بیش از یک میلیون دلار بازسازی کند.

این ماجرا زمانی آغاز شد که یک شرکت ساختمانی که مناقصه بازسازی "مسجد خلیل الوزیر" را به دست آورده است، تصویری از نمای خارجی ساختمان مسجد که نمایانگر طرح معماری آن است و  به ارزش پیشنهادی یک میلیون و ۹۳ هزار دلار بازسازی می‌شود را منتشر کرد. انتشار این اخبار که در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای یافت، ساکنان غزه را به دو دسته موافقان و مخالفان این پروژه تقسیم کرد. افرادی که موافقت با ساخت چنین مسجدی را دارند، آن را تصویری از تمدن و پیشرفت تلقی می‌کنند؛ در حالی‌که مخالفان بدین باورند که سیر کردن شکم گرسنگان اولویت بیشتری دارد و با توجه به شرایط دشواری که فلسطینیان با آن روبه‌رو هستند، وضعیت کنونی زمان مناسبی برای ساخت چنین پروژه‌ای نیست، به ویژه این‌که شمار زیادی از شهروندان فلسطینی از فقر، بیکاری، ناامنی غذایی و کمبود فرصت‌های شغلی به شدت رنج می‌برند.

قابل ذکر است که در نتیجه سه حمله اسرائیل به نوار غزه، ۱۱۰ مسجد تخریب شده است و وزارت اوقاف و امور دینی توانسته است ۹۴ مسجد تخریب شده را بار دیگر بازسازی کند. از سوی دیگر و با آن‌که نوار غزه دارای ۱۲۰۰ مسجد است، عبدالهادی آغا، معاون وزارت اوقاف و امور دینی فلسطینی می‌گوید که آنها سعی دارند ۱۶ مسجد دیگر که به طور کامل ویران شده و در مناطقی واقع شده است که ساکنان آنها در رنج و مشکلات بسیاری به سر می‌برند را نوسازی کنند.

البته مسجد خلیل الوزیر که قرار است ساخت آن به زودی آغاز شود متشکل از سه طبقه است، طوری‌که طبقه همکف آن مسجد، طبقه اول درمانگاه پزشکی و طبقه دوم آن مرکزی برای تدریس و حفظ قرآن است. افزون بر آن، انتظار می‌رود در این مرکز که مجهز به آسانسور برای فراهم کردن سهولت به افراد بیمار، ناتوان و سالخوردگان خواهد بود، کتابخانه بزرگی نیز ایجاد شود.

با این حال، مخالفان معتقدند که ساخت این مسجد با پیشرفته‌ترین الگوهای معماری نوین و طراحی‌های اغراق آمیز مهندسی جدید که نمایانگر تجمل و هزینه بسیاری است، با وضعیت دشوار معیشتی ساکنان نوار غزه که در اوج بحران اقتصادی به سر می‌برند و مشقت و افسردگی در تمام ابعاد زندگی آنها نمایان است، همخوانی ندارد.

در همین زمینه، یک شهروند فلسطینی به نام امجد عرفات، گفت که اعتراض به ساخت و طرح مسجد نیست، بلکه به مبلغ هنگفتی است که برای بازسازی مسجد اختصاص داده شده است. وی افزود: شکی نیست که با این پول می‌توان بسیاری از مشکلات جوانان را حل کرد، به خانواده‌های فقیر و بینوا کمک کرد؛ یا اقدام به ساخت یک بیمارستان در مناطق حاشیه نشین کرد یا در صدد بهبودی خدمات بهداشتی برای شهروندان شد، در حالی‌که مساجد بسیاری دیگری در نقاط مختلف نوار غزه وجود دارد.

همچنان، هانی ابوالقاسم، مسئول موسسه خیریه "رفح" اظهار داشت که آنها سال گذشته در همکاری با موسسات دیگر توانسته اند ۱۴۰ خانه را برای خانواده‌های نیازمند با هزینه ۵۳۰ هزار دلار بازسازی کنند وی گفت با پول ساخت این مسجد (یک میلیون دلاری)، می‌توان زندگی بیش از ۶۰۰ خانواده را تغییر داد و فرصت‌های شغلی را برای آنها فراهم کرد.

از سوی دیگر، عبدالهادی آغا، معاون وزیر امور دینی خاطرنشان کرد که این وزارت در بخش کمک‌رسانی به خانواده‌های فقیر نقش گسترده‌ای دارد و سالانه بیش از ۱۰ میلیون دلار را به طور نقدی و غیر نقدی به نیازمندان کمک می‌کند و مسئله کمک به قشر نیازمند جامعه غزه اولویت اساسی این وزارت است، اما در عین حال، ساخت و ساز مساجد نیز بخشی از مسئولیت‌های وزارت اوقاف و امور دینی را تشکیل می‌دهد که نمی‌توان از آن چشم‌پوشی کرد. در رابطه به طرح و نقشه مسجد، وی گفت که طراحی این مسجد توسط طرفی صورت گرفته که هزینه ساخت آن را بر عهده دارد و از آن‌جا که این طراحی هیچ منافاتی با مسایل شرعی و قانونی ندارد، وزارت اوقاف و امور دینی با آن موافقت کرده است.

در همین حال، آمار منتشر شده توسط سازمان آمار فلسطین نشان می‌دهد که نرخ بیکاری در سال ۲۰۲۰ در نوار غزه به میزان قابل توجهی افزایش یافته و به ۷۰ درصد رسیده است و شاخص فقر به ۷۱ رسیده است، در حالی‌که ۳۳ درصد از ساکنان نوار غزه در زیر خط فقر زندگی می‌کنند.

طبق اطلاعات مرکز میزان برای حقوق بشر، حدود ۷۳ درصد از خانواده‌های ساکن نوار غزه از ناامنی شدید غذایی رنج می‌برند، علاوه بر این‌که بیش از ۳۰۰ هزار نفر از افرادی که مدرک دانشگاهی دارند، به فرصت شغلی حتی در بخش‌هایی که به تخصص آنها ربطی نداشته باشد، دستیابی ندارند و درآمد هیچ کارگری در نوار غزه به ده دلار در روز نمی‌رسد.

البته سازمان ملل متحد با توجه به چالش‌ها و عوامل یادشده، نوار غزه را منطقه‌ مناسبی برای زندگی نمی‌داند و دشوار است که بتوان مشکلات بی‌شماری که ساکنان نوار غزه با آنها دست و پنجه نرم می‌کنند را در سایه وخامت روزافزون وضعیت معیشتی کنونی پایان داد.

با این حال و علی‌رغم چالش‌ها و دشوارهای فزاینده که نوار غزه را در آستانه فروپاشی قرار داده است، بسیاری از شهروندان فلسطینی باور دارند که ساخت چنین مسجدی می‌تواند به عنوان گامی در راستای بازسازی فرهنگی نوار غزه به شمار آید. محمد عبدالرحمن، یک شهروند فلسطینی گفت ساخت مساجدی با طرح‌های مدرن و پیشرفته به زیبایی شهر می‌افزاید و بحث فقر و گرسنگی که همواره و در هر کجا مطرح می‌شود نباید مانع توسعه نوار غزه شود.

همچنان، خانم هبه ابوحطب معتقد است که این مسجد با توجه به این‌که شامل درمانگاه پزشکی، بخش آموزشی و کتابخانه است، می‌تواند سهولت‌های زیادی را برای مردم فراهم کند، به ویژه این‌که نوار غزه با چالش کمبود مراکز بهداشتی و آموزشی مواجه است. وی افزود که ساخت این مسجد، فرصت‌های بسیاری را برای جوانان ایجاد می‌کند و ممکن است انگیزه‌ای برای تشویق کمک کنندگان برای ساخت مراکز مشابهی دیگری  شود و همکاری با غزه تنها در عرصه کمک به نیازمندان محدود نشود.

همچنان، شایان یادآوری است که اختلاف‌نظر تنها  به هزینه و طراحی مسجد خلاصه نمی‌شود، بلکه در مورد نام مسجد نیز ناسازگاری‌هایی وجود دارد؛ زیرا این مسجد قبل از تخریب به نام "خلیل‌الوزیر"، یکی از بنیان‌گذاران جنبش فتح نامیده می‌شد، اما وزارت اوقاف و امور دینی غزه قصد دارد نام مسجد جدید را تغییر دهد و آن را به نام منطقه‌ای که در آن واقع شده است یعنی مسجد"شیخ علجین" نام‌گذاری کند.