رسانه‌های ایران گزارش داده‌اند امسال با قطع چهار هزار اصله درخت ۵۰۰ ساله منطقه زاگرس در شهرستان فریدون‌شهر (اصفهان)، قرار است برای روستایی با ۱۰ خانوار برای دومین بار جاده‌ای ساخته شود. ۱۲ سال پیش هم مسئولان با قطع درختان جنگل‌های زاگرس برای روستای «وزوه» جاده ساخته بودند و همه فکر می‌کردند با قربانی کردن این درختان کار برای همیشه تمام و دسترسی روستاییان راحت‌تر شده است.

اما در حالی که بخشی از جاده اول هنوز پس از۱۲ سال به پایان نرسیده است، مسئولان برای قطع دوباره درختان جنگل‌های زاگرس که ۴۶ درصد از آن‌ها از نوع «اندمیک» یا انحصاری و منحصربه‌فرد هستند، آماده شده‌اند و می‌خواهند جاده دوم را احداث کنند. جاده دومی که هم تخریب بخشی از جنگل‌های زاگرس را در پی دارد و هم راه دسترسی قاچاقچیان چوب به دل جنگل‌های بلوط را باز می‌کند.

همه این‌ها در حالی است که به گفته کارشناسان، با راه‌اندازی تونل گردنه کلوسه می‌توان دسترسی مردم این روستا را راحت‌تر کرد و زیست‌بوم منطقه را هم بدون دستکاری نگه داشت. کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری و محیط زیست استان اصفهان تاکید دارند قطع درختان کهنسال بلوط هیچ توجیهی ندارد.

در همین رابطه اسماعیل کهرم، بوم‌شناس و فعال محیط زیست، در مصاحبه با ایندیپندنت فارسی می‌گوید: «مهمترین عامل نابودی جنگل‌ها، بی‌اطلاعی و ناآگاهی مسئولان از ارزش آن‌ها است. بنده از زبان یک مدیرکل منابع طبیعی شمال کشور در واکنش به سوختن ۴۰۰ هکتار جنگل شنیدم که گفت این موضوع چیز خاصی نیست، دوباره جایش سبز می‌شود! این بدین معنا است که برخی مسئولان به ارزش جنگل‌های سه و نیم میلیون ساله و نقشی که در طبیعت و اکوسیستم ایفا می‌کنند، واقف نیستند. اغلب این آقایان با پارتی و بدون تخصص بر سر کار می‌آیند و هیچ اطلاعی از ارزش این جنگل‌های قدیمی ندارند و به همین شکل راحت هم اجازه برداشت از آن‌ها را می‌دهند.»

نه تنها در زاگرس که قبل از شروع فصل بهار، اخبار جنگل‌زدایی دوباره از گیلان هم به گوش رسید؛ منطقه‌ای که یکی از مراکز اصلی جنگل‌های کشور است. از چند دهه گذشته تاکنون، وسعت جنگل‌های شمال تقریبا به نصف رسیده و از سه میلیون و ۴۰۰ هکتار به یک میلیون و ۶۰۰ هزار هکتار کاهش یافته است و جنگل‌های هیرکانی که از ۵۰ میلیون تا حدود سه و نیم میلیون سال از انواع بلایای طبیعی و انسانی جان به در برده بودند، حالا نصف شده‌اند.

مهمترین علل تخریب جنگل‌های ایران در ۴۰ سال گذشته، ویلاسازی‌های بی‌رویه و قاچاق چوب است. بیشتر قاچاقچیان از فقر مردم مناطق حاشیه جنگل‌ها سوءاستفاده و آن‌ها را به بریدن شبانه درختان جنگل  وادار می‌کنند. در آخر هم آتش‌سوزی‌هایی که به گفته مرکز پژوهش‌های مجلس، ۹۰ درصد آن‌ها عمدی و تنها ۱۰ درصد به علت بلایای طبیعی است، عامل بعدی نابودی جنگل‌های هیرکانی اعلام شده است.

نکته تاسف آور این که مسئولان سازمان جنگل‌ها به جای آن که خود حافظ جنگل‌ها باشند، به‌تازگی با زیر پا گذاشتن قانون «تنفس جنگل‌ها»، مجوز تخریب جنگل را صادر کرده‌اند. بر اساس این مجوز، گونه‌های جنگلی با قطر کمتر از۴۰ سانتیمتر قطع می‌شوند و ۱۵هزار هکتار از جنگل‌های جلگه‌ای گیلان از بین می‌رود. جنگل‌هایی که نه تنها زادآوری طبیعی دارند بلکه جنگلکاری سنواتی هم در آن‌ها انجام می‌شود.

اسماعیل کهرم از دیگر مشکلات جنگلداری در ایران را کمبود شدید جنگلبان می‌داند و می‌گوید: «در ایران به ازای هر ۱۷ هزار هکتار جنگل، یک نفر جنگلبان داریم. این یعنی به وسعت هر ۳۴ هزار میدان فوتبال از جنگل‌های کشور، نفر مسئول نگهداری وجود دارد که مسلما امکان رسیدگی لازم را ندارد.

او می‌افزاید: « جنگل‌های مختلف در ایران بارها آتش گرفته‌اند و مردم و سازمان‌های مردم‌نهاد با دست خالی حتی جانشان را از دست داده‌اند تا بتوانند آتش را خاموش کنند. بنده خودم شاهد بودم که وقتی ما از سازمان مراتع و آبخیزداری برای خاموش کردن آتش درخواست کمک کردیم، بعد از یک ساعت یک وانت با سرشاخه‌های بید مجنون فرستادند تا مردم آتش را خاموش کنند؛ بدون این که بالگرد یا هواپیمای خاموش کردن آتش وجود داشته باشد. در این شرایط، حتی رابطه خوبی با کشورهای اطراف هم وجود ندارد تا بتوان از آن‌ها درخواست امکانات مناسب کرد.»

این‌ها همه در حالی است که ایران از نظر وسعت جنگل‌ها بین ۵۶ کشور جهان رتبه ۴۵ را دارا است و جزو کشورهای کم جنگل به شمار می‌آید. با این حال قطع درختان نواحی صحرایی کشور رو به گسترش است و سطح کل جنگل‌های کشور به گفته برخی کارشناسان بین سال‌های ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۱ از ۱۹ میلیون هکتار به نزدیک ۱۴ میلیون هکتار کاهش یافته است. روندی که همچنان ادامه دارد و به گفته برخی محققان، وسعت جنگل‌های ایران ۱۲.۴ میلیون هکتار و به گفته برخی دیگر حدود ۱۰ میلیون هکتار کاهش یافته است. این وضعیت بدان معنا است که احتمالا ایران در سال ۱۵۰۰ بدون نوار سبز شمال و جنگل‌های بلوط زاگرس خواهد بود.