در حالی که اکثر کشورهای دنیا و همسایه ایران با گسترش روند واکسیناسیون به شرایطی برای کنترل نسبی کرونا نزدیک می‌شوند، مسئولان در ایران خبر از سونامی کرونا در موج چهارم آن داده‌اند.
طبق آمارهای وزارت بهداشت با هجوم کرونای انگلیسی و برزیلی، آمار مرگ‌های ناشی از کرونا در ایران سه رقمی شده است و این موضوع نشان از آن دارد که برخلاف ادعاهای پی‌درپی مسئولان «برنامه سیاسی و مقاومتی مواجهه با کرونا در ایران، صددرصد شکست‌خورده است.»
البته نه رهبر حکومت جمهوری اسلامی که مسئول اصلی سیاسی شدن واردات واکسن در ماه‌های قبل به کشور بود و نه مسئولان دولت و وزارت بهداشت حاضر نیستند این شکست را بپذیرند و همچنان در اخبار و برنامه‌های کارشناسی؛ «مردم مقصرند» و مسئولان دلسوز نظام در حال یادآور شرایط سخت کنونی و لزوم رعایت قرنطینه هستند.
در این بین فعالان صنفی در بازار اقتصاد ایران با نگرانی اخبار تعطیلی‌ها را دنبال می‌کنند و دیگر امیدی به رهایی از بند ورشکستی ندارند و می‌بینند چگونه آخرین نخ ریسمان اقتصادی کسب‌وکار پاره شده و خانه‌نشین می‌شوند.
«چک‌ها در حال برگشت خوردن است و کاسبی بازاری‌ها، بازی روزانه کسب ضرر و زیان و اندوه و افسوس دارایی ازدست‌رفته است.»
برنامه مسئولان برای مدیریت کرونا
سخنگوی وزارت بهداشت نخستین کسی بود که پس از پایان تعطیلات خبر از قرمز شدن اوضاع تهران و اکثر کلان‌شهرهای کشور را داد، سپس مینو محرز دیگر مسئول در ستاد کرونا کشور گفت: «وضعیت تهران قرمز نیست، سیاه است.»
مسئولان وزارت بهداشت با قرمز شدن وضعیت اکثر کلان‌شهرها درخواست تعطیلی دوهفته‌ای مشاغل رده دو، سه و چهار را طرح کردند، موضوعی که بلافاصله دولت آن را رد کرد و با فاصله کمی انتشار اخبار انفجار موج چهارم کرونا این تغییر نظرها را تبدیل به چالش بزرگ مردم با مدیریت سرگردان دولتی کرد. سرانجام دولت پذیرفت که از روز شنبه به مدت ده روز سراسر ایران تعطیل شود.
حالا با این اوضاع کافی است گشتی در سطح شهر بزنیم تا متوجه شویم در شرایطی که هیچ چشم‌اندازی از کنترل موثر کرونا با اعمال قوانین سختگیرانه فاصله‌گیری اجتماعی (نمونه آن وضعیت مترو)، اجبار استفاده از ماسک و واکسیناسیون گسترده وجود ندارد، اکثر مشاغل و کسب و کارها در تعطیلی ۱۰ روزه با چه مشکلاتی مواجه هستند.
کاسبی ۶۰ ساله را جمع می‌کنیم
یکی از فرش‌فروشان قدیمی بازار تهران با اشاره به شرایط بحرانی پانزده ماه گذشته می‌گوید: «زورمان به تعطیل نکردن شاید نرسد، ولی این حق را داریم که کلاً کرکره مغازه را برای همیشه پایین بکشیم. من تمام یک سال گذشته را تحمل کردم و حقوق فروشندگانم را تمام‌وکمال پرداخت کردم اما این بار اگر بنا به تعطیلی باشد از خیر کاسبی شصت‌ساله‌ام می‌گذرم و برای همیشه تعطیل می‌کنم.»
او در پاسخ به اینکه جان آدم‌ها در خطر است، می‌گوید: «جان مردم در خطر است؟ پس چرا برای ماسک زدن و پیشگیری برنامه‌ای نیست؟ چرا با سفرهای نوروزی جیب راهنمایی رانندگی فقط پُرشد؟ چرا دولت به این فکر نمی‌کند که خیلی از کسبه با این اوضاع به‌خاطر بدهی و ورشکستگی سکته کردند و جان و آبرویشان از دست رفت؟ چرا منی که روزی خودم و چند خانوار دیگر وابسته به بازبودن این مغازه است باید تاوان این‌ها را بدهیم. موضوع نگرانی برای جان آدم‌ها در ایران شوخی است.»
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
وی تنها مغازه‌داری نیست که خود و کسب‌وکارش را قربانی بی‌توجهی مدیریت ناکارآمد دولت در دوران کرونا می‌داند. رحمان از اغذیه‌فروشان حوالی خیابان کریم‌خان است و معتقد است: «نان دولت در تداوم شیوع کروناست.»
به باور او، «کرونا نان‌دانی دولت است! این پیک دو، پیک سوم، پیک چهارم هم‌بازی دولت با مردم است. مگر نه اینکه از اواخر بهمن صحبت از کرونای انگلیسی بود؟ چرا از فرصت تعطیلی عید برای قرنطینه دوهفته‌ای استفاده نکردند؟ جاده‌ها را چرا نبستند؟ چون می‌خواستند موج بعدی راه بیفتد و دوباره از من کاسب جریمه بازبودن مغازه در دوران قرنطینه را بگیرند. مگر من چقدر پس‌انداز دارم که بخواهم در این خرابی بازار هرچند ماه مدتی را ببندم؟ اجاره این مغازه را دولت حاضر است پرداخت کند؟ تا خرخره زیر بار قرضم.»
از جمله صنوفی که بیشترین آسیب را در مدت‌زمان شیوع کرونا دیدند کتاب‌فروشان هستند. چراکه پیش از شیوع کرونا؛ بحران اقتصادی، کمبود کاغذ و مشکلات چاپ سبب شده بود در سه سال گذشته با افزایش ناگهانی قیمت کتاب، کتاب‌فروشان با کاهش شدید فروش مواجه شوند. در این میان کرونا و تعطیلی‌های ناشی از آن نیز سبب شده بود در موج اول کرونا و اولین قرنطینه سراسری در اردیبهشت ۹۹ بسیاری از کتاب‌فروشان با سابقه مجبور به تعطیلی شوند.
شرایط هولناک بعضی صنوف
اخبار تعطیلی دوباره شاید هولناک‌ترین خبر برای کتاب‌فروشان است. یکی از قدیمی‌ترین کتاب‌فروشان تهران تعطیلی دوباره را غیرممکن می‌داند و می‌گوید: «مسئولان از ضرورت رفتن به سمت فروش آنلاین و غیرحضوری سخن می‌گویند، اما متوجه نیستند وقتی پای فروش غیرحضوری باشد مشتری به طور مستقیم از ناشران کتاب را تهیه می‌کند یا نهایتاً چند کتاب‌فروش بزرگ تهران. این وسط کتاب‌فروشی‌های کوچک‌تر چاره‌ای جز تعطیلی همیشگی نخواهند داشت. این تعطیلی‌ها در حقیقت میخ آخر تابوت است کار ما است.»
یکی دیگر از کتاب‌فروشان انقلاب با تأیید سخنان همکارش می‌گوید: «تعطیلی به چه نیتی انجام می‌شود؟ عدم ازدحام خیابان‌ها؟ خانه ماندن مردم؟ پس چرا در زمان تعطیلی خیابان‌ها شلوغ‌تر از قبل می‌شود؟ مگر می‌شود ترافیک خیابان انقلاب در زمان تعطیلی با زمان غیر تعطیل تفاوتی نداشته باشد؟
قرنطینه جدید و کرونای سیاسی
همه کشور به گفته مسئولان از شنبه قرنطینه کامل می‌شود. برخی کشورهای دیگر از جمله فرانسه نیز در حال حاضر در تعطیلی سراسری به‌سر می‌برند. اما واقعیت این است که در فرانسه تعطیلی سراسری با قوانین سختگیرانه همزمان با واکسیناسیون گسترده و پرشتاب در جریان است و اغلب کشورهای اروپایی هدف واکسیناسیون اکثریت شهروندان بزرگسال تا دو ماه دیگر را دنبال می‌کنند. چنانکه بریتانیا پس از ماه‌ها تعطیلی سراسری و قرنطینه پیشتاز انجام واکسیناسیون در اروپا است و هم اکنون شمار قربانیان و مبتلایان به پایین‌ترین سطح از آغاز همه‌گیری در این کشور رسیده است. آنگونه که مدل‌های کامپیوتری می‌گویند، ترکیب تعطیلی سراسری و واکسیناسیون و اعمال قوانین فاصله‌گیری اجتماعی و پوشیدن ماسک می‌تواند تا دوشنبه هفته پیش رو این کشور را به ایمنی جمعی برساند.
در بریتانیا، فرانسه و بسیاری کشورهای دیگر که تعطیلی سراسری و قرنطینه طولانی را اعمال کردند، حمایت‌های دولتی از کسب و کارها در جریان بود و آنهایی که شغل خود را از دست داده بودند از پشتیبانی دولت برخوردار بودند. اما رویکرد جمهوری اسلامی در مواجهه با شیوع کرونا مانند تنبیه و مایه گذاشتن از دارائی و جیب مردم است. بدون آنکه هیچ برنامه روشنی برای پیشگیری و درمان کرونا و حمایت از کسب و کارها وجود داشته باشد. واردات واکسن از آمریکا که همان واکسن فایزر و یکی از موثرترین واکسن‌ها در مقابله با کرونا است با فتوای رهبر جمهوری اسلامی ایران سیاسی و ممنوع شده است. روسیه، چین، هند، کوبا و کووکس هم عملاً برخلاف تبلیغات گسترده مقامات جمهوری اسلامی حتی به‌اندازه جمعیت کادر درمان، واکسن به ایران ندادند. این موضوع یعنی تشدید فاجعه!
با این شرح شرایط فعلی به‌خودی‌خود مهمترین معمای بحران کرونا است. حکومت و دستگاه سلامت، خودش زمان و دلیل موج بعدی را پیش بینی می‌کند و هشدار می‌دهد، اما قبل از شروع موج بعدی حاضر به جلوگیری از عوامل شکل‌گیری آن نیست.
از سوی دیگر به نظر می‌رسد مسئولان دولتی بهتر از هرکسی آگاه هستند که در شرایط بغرنج اقتصادی کنونی خواسته تعطیلی فراگیر کسبه و مشاغل بدون روشن شدن وضع ضرر و زیان آنها یعنی کرونا اقتصادی و کسب و کار و مرگ بازار.
با این حساب شیوع کرونای اقتصادی در کنار کرونای انسانی در ایران، تعامل همدلانه سیاست ورزی مزورانه با بیماری مهلک است که سلامت جامعه ایرانی را تهدید می‌کند.
به قول یکی از دست‌فروشان بازار تهران: «اگر حکومت یک‌دهم تعاملی که با ویروس کرونا دارد، با آمریکا و دیگر کشورهای جهان داشته باشد، تمام تحریم‌ها لغو می‌شود!»
