استفاده بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، کاهش بارندگی‌ها و ساخت‌وسازهای غیراصولی در مسیر قنات‌ها و رود-دره‌ها نابودی بیش از ۵۰۰ رشته قنات و هفت رود-دره در تهران را به دنبال داشته است. موسسه تحقیقاتی «اینتل ‌لب» به‌تازگی درباره فرونشستن زمین تا ۲۵ سانتی‌متر در برخی از مناطق تهران هشدار داده و آن را به «بمب ساعتی» تشبیه کرده است اما محمد حقانی، کارشناس مدیریت شهری و عضو سابق شورای شهر تهران، می‌گوید که در برخی از مناطق تهران، نشست زمین به ۳۳ سانتی‌متر هم رسیده است.

کارشناسان محیط‌ زیست بر این نکته تاکید کرده‌اند که برداشت‌ بی‌رویه از منابع آب زیر‌زمینی و ساخت‌وسازهای غیراصولی عوامل اصلی پدیده فرونشست زمین در تهران‌اند که حالا به گفته محمد حقانی، در برخی مناطق به ۳۳ سانتی‌متر نیز رسیده است. البته کم‌بارشی و افزایش درجه حرارت هوا دو عامل طبیعی‌اند که در کاهش مخازن سدها تاثیر دارند اما در به وجود آمدن پدیده فرونشست زمین در شهرهایی مثل تهران عوامل انسانی نیز نقشی تعیین‌کننده دارند.

تاکنون بیشترین میزان فرونشست زمین به میزان ۳۶ سانتی‌متر، در مکزیک ثبت شده است و این به معنی آن است تهران تا شکستن رکورد بیشترین نشست زمین تنها حدود سه سانتی‌متر فاصله دارد. به همین دلیل است که موسسه تحقیقاتی بین‌المللی از این پدیده در تهران با عنوان بمب ساعتی یاد کرده که هر لحظه ممکن است منفجر شود.

محمد حقانی در گفت‌وگو با خبرگزاری رکنا، با اشاره به اینکه ۱۵۰ تا ۲۰۰ متر از آب‌های زیرزمینی تهران برداشت شده است، بروز چنین وضعیتی را طبیعی می‌داند و آن را به برداشت بیش‌ ازحد مجاز از یک حساب بانکی تشبیه می‌کند.

بر اساس منابع تاریخی و تایید جواد صفی‌نژاد در کتاب «کاریز در ایران» در تهران، ۵۷۲ رشته قنات و ۲۰ چشمه وجود داشته است که امروز دیگر اثری از آن‌ها وجود ندارد. ناصر حدادی، تهران‌شناس، مهم‌ترین عامل کور شدن مسیر قنات‌ها و از بین رفتن چشمه‌ها را ساخت‌وسازهای بی‌رویه و حفر تونل‌های متعدد مترو دانسته است. 

محمد حقانی نیز با بیان اینکه در تهران بیش از توجه به محیط‌ زیست به ساخت بزرگراه و اتوبان توجه شده است، گفت: «حدود ۴۰۰ یا ۵۰۰ رشته قنات در تهران وجود داشت که به دلیل مدیریت غلط در عملیات متروسازی نابود شدند. علاوه بر این، تهران هفت رود-دره داشت که بازهم به دلیل ساخت‌وسازهای بی‌رویه و مدیریت غلط از حالت طبیعی خود خارج شده‌اند.»

تونل توحید تهران در تابستان سال ۱۳۸۸، در فاصله کوتاهی پس از بهره‌برداری، ریزش کرد و این موضوع انتقاد‌های زیادی را به عملکرد شهرداری تهران به مدیریت محمدباقر قالیباف وارد کرد. شهردار تهران در همان زمان تایید کرد که علت اصلی حادثه تونل مترو در خیابان نواب، وجود قنات‌های متعدد در این محدوده بوده است. قنات‌هایی که حالا دیگر از بین رفته‌اند. 

قالیباف در زمان تصدی خود بر شهرداری تهران، عطش سیری‌ناپذیری برای افتتاح پروژه‌های عمرانی داشت. او همواره از توسعه مترو تهران تا ۲۰۰ کیلومتر، ساخت اتوبان صدر، منطقه ۲۲ و برخی دیگر از پروژه‌های عمرانی به عنوان نقاط قابل افتخار دوران مدیریت خود یاد می‌کند؛ در حالی‌ که اغلب این طرح‌ها بدون در نظر گرفتن اولویت‌های زیست‌ محیطی در شهر تهران اجرا شدند؛ ساخت اتوبان دو طبقه صدر بار ترافیکی منطقه را افزایش داد، از بین بردن چنارها و باغ‌های تهران و ساخت‌وسازهای بی رویه در منطقه ۲۲ تهران آلودگی هوای این شهر را دوچندان کرد و با حفاری غیراصولی تونل‌های مترو قنات‌های تهران هم از بین رفتند و این‌ها تنها بخشی از آسیب‌های محیط‌ زیستی‌اند که مدیریت شهری در دوره قالیباف به تهران وارد کرد.

محمد حقانی که یکی از منتقدان قالیباف در شورای چهارم بود، بر این باور است که با از بین رفتن منابع آب زیرزمینی و پر شدن جای آن‌ها با بتن و میلگرد، تهران به یک جسم سفت و محکم تبدیل شده است که توان کنار آمدن با طبیعت را ندارد.

محمد درویش، کارشناس محیط‌ زیست نیز پیش‌تر گفته بود که تهران، شهری است که حداکثر گنجایش سه میلیون نفر را دارد. او نیز با تایید پدیده فرونشست زمین در تهران تا ۹۰ برابر حالت بحرانی، هشدار داده بود که باید هرچه سریع‌تر برای این پدیده چاره‌ای اندیشیده شود.